Căng thẳng ngoại tệ, bức bí lãi suất

Ngày 16-12, giá niêm yết VND/USD của Ngân hàng Ngoại thương ở mức 18.475 VND/USD (mua vào) - 18.479 VND/USD (bán ra). Trên thị trường chợ đen, mức giá này được căn nhỉnh hơn tới 1.000 đồng.

Theo lãnh đạo một ngân hàng cổ phần, dù đã có thông tin về việc doanh nghiệp, tập đoàn bán ngoại tệ nhưng trên thực tế,  đa phần các ngân hàng vẫn không dư dả USD phục vụ cho doanh nghiệp (DN), bởi vào cuối năm, nhu cầu thanh toán nhập khẩu và trả nợ vay của DN khá lớn.

“Thêm vào đó, một tình trạng phổ biến hiện nay là nhiều DN vẫn găm giữ USD mà không chịu bán cho các NH. Lượng USD tích trữ của dân cũng khá lớn”- Vị này cho biết.

Đại diện một DN về thiết bị công nghiệp cho biết: Do DN thường xuyên ký hợp đồng với các đối tác nước ngoài nên loại tiền giao dịch chủ yếu là USD.

Mới đây, DN được đối tác thanh toán hợp đồng lớn bằng USD, nhưng sợ thị trường ngoại tệ biến động nên DN giữ lại USD để chi trả cho những hợp đồng nhập khẩu từ nước ngoài thời gian tới chứ không bán lại cho NH. Vị này cũng lý giải: sợ  tình trạng căng thẳng ngoại tệ sẽ còn tái diễn.

Theo Ngân hàng Nhà nước, không chỉ riêng DN này, nhiều DN khác cũng có cách “ứng xử” tương tự, gây khó khăn cho các NHTM. Đồng thời,  một số người dân quá tin vào những tin đồn được giới đầu cơ đưa ra như nước ta sẽ phá giá VND, lượng dự trữ ngoại tệ của NHNN không đủ đáp ứng nhu cầu của NHTM… nên đổ xô đi mua ngoại tệ để tích trữ. 

Lướt nhanh qua bảng lãi suất của các ngân hàng, có thể thấy cho đến thời điểm này, việc lo vốn huy động đều được cả giới cổ phần và quốc doanh ráo riết chạy đua. Sợ bị cơ quan chức năng thổi còi, ngay cả các ngân hàng nóng ruột nhất cũng không dám “xé rào” vượt qua mức lãi 10,5%/năm.

Tuy nhiên, nhiều NHTM bắt đầu tung ra các chiêu  tặng tiền theo tỉ lệ % số tiền gửi hay tặng thêm lãi suất. Tại các kỳ hạn ngắn từ 1-3 tháng lãi suất huy động cũng đồng loạt lên  10,49%. Ngay với kì hạn qua đêm, lãi suất hiện cũng đang ở mức 10,05% và tăng tới 1,83%/năm chỉ so với cách đây một tuần.

Chênh lệch trên đây, theo phân tích của nhiều chuyên gia là điều bất hợp lí và không đúng với thông lệ thị trường. Trưởng phòng giao dịch của một ngân hàng quốc doanh kể, những ngày này, bên phòng anh đang phải vắt chân lên cổ lo đủ doanh số huy động.

Mấy ngày nay, một loạt khách hàng cá nhân đang vay vốn tại ngân hàng đều có cảm nhận như bị lửa đốt khi nhận được thông báo điều chỉnh tăng lãi suất cho vay. Một khách hàng vay vốn mua nhà qua ngân hàng kể, theo “trát” ngân hàng mà anh vay đưa ra, mức lãi sẽ phải trả trong tháng tới lên đến 1,45%/tháng, tương ứng 16,9%/năm.

Một giám đốc khối khách hàng doanh nghiệp ngân hàng cổ phần thừa nhận: Thời điểm hiện tại, cửa cho vay đối với doanh nghiệp cũng đang tạm khóa.

Bà Nguyễn Hằng,  doanh nghiệp trong lĩnh vực vật liệu xây dựng chỉ ngắn gọn: Chính sách hỗ trợ lãi suất đúng là “như mưa mát mặt doanh nghiệp” nhưng chúng tôi cũng mệt vì phải tiếp nhiều đoàn kiểm tra. Nói chung, trong những ngày này chúng tôi đang... nín thở”.

Theo đánh giá của NHNN, diễn biến phức tạp, bất ổn của thị trường ngoại tệ và vàng trong thời gian qua có nguyên nhân là một số tổ chức, cá nhân có hành vi thu gom ngoại tệ, thực hiện kinh doanh mua, bán ngoại tệ trái phép, làm lũng đoạn thị trường.