Tâm lý đứa trẻ nào cũng háo hức khi Tết đến xuân về. Với suy nghĩ trẻ thơ, phần lớn các em cho rằng Tết chính là thời điểm mà các em được ăn chơi thoải mái, xả stress sau những ngày học tập căng thẳng. Tuy nhiên, nếu như người lớn thiếu kế hoạch cụ thể cho con cũng nhưng thiếu sự định hướng, kiểm soát rõ ràng thì có thể không mang lại lợi ích cho trẻ thậm chí phản tác dụng, để lại những hậu quả không tốt.
Tết là ăn chơi, xả stress
Không ít các em với suy nghĩ sau bao ngày học tập vất vả Tết chính là cơ hội để tự thưởng cho mình những sở thích.
Về tâm lý: Nếu như trẻ hưng phấn, háo hức tham gia tất cả các cuộc chơi thì dễ hao tổn sức khỏe, ảnh hưởng không tốt đến tinh thần. Một số trẻ ham vui quá mức nên trong những ngày Tết dễ sa đà thậm chí nghiện máy tính với các trang mạng xã hội mà nhất là những trò chơi điện tử cuốn hút trẻ. Tất cả điều này làm cho trẻ mất cân bằng tâm lý, từ chỗ các em luôn bị áp lực học tập đến trạng thái hưng phấn với các trò chơi điện tử nên rồi sau Tết lại bước vào học tập căng thẳng thì rất nhiều em không thích ứng được dẫn đến tâm lý chán học, mất hứng thú với chuyện học tập, kết quả giảm sút. Thậm chí có những trường hợp mất niềm tin với người lớn vì không đáp ứng được nhu cầu của con trẻ.
Về sức khỏe: Vì ham chơi quá mức, vượt quá sức khỏe, nhất là khi thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống thất thường, thức khuya, dậy muộn… Vì vậy, không ít trẻ giảm cân hoặc béo phì nên cũng ảnh hưởng không nhỏ đến công việc học tập và sinh hoạt của trẻ sau Tết.
Về giá trị: Tâm lý ham chơi, xả stress một cách thả ga khi Tết đến sẽ khiến một bộ phận trẻ không được học tập những bài học về những lễ nghĩa ngày Tết nên chỉ biết trông chờ đến dịp Tết chỉ thỏa mãn nhu cầu xả hơi của mình chứ chưa thấy được giá trị cần có trong ứng xử với mọi người trong dịp Tết.
Cha mẹ nên định hướng và kiểm soát con trẻ
Tết đến là dịp các em được nghỉ và mang lại nhiều ý nghĩa. Vì thế, để đảm bảo một cái Tết an toàn, hữu ích thì cha mẹ cần chú ý mấy vấn đề sau đây:
Giáo dục con cái ý nghĩa ngày Tết
Điều quan trọng nhất của ngày Tết là cần phải giáo dục cho trẻ hiểu về ý nghĩa của ngày Tết và trách nhiệm của mỗi thành viên trong gia đình đối với việc thực hiện các nghi lễ ngày Tết. Tết đến là dịp để mọi người gặp gỡ đoàn viên. Trong đó, dịp Tết cha mẹ cần phải cho trẻ đánh giá lại những kết quả đã đạt được trong năm cũ đồng thời có kế hoạch phấn đấu cho năm mới. Tết cũng chính là thời gian mà trẻ thể hiện trách nhiệm trong việc giúp đỡ gia đình hay thể hiện sự tri ân với cha mẹ, ông bà, quê quán họ hàng của mình. Đồng thời cũng thể hiện ý thức trong việc tri ân một cách chân thành bằng cả vật chất lẫn tinh thần với mọi người. Đó chính là những bài học lễ nghĩa cần thiết nhất, bởi nếu không làm vậy thì dẫn đến các em cũng chẳng biết quan tâm đến người khác, dẫn đến thái độ thờ ơ, vô cảm và chỉ quan tâm đến bản thân mình không chỉ trong ngày Tết mà cả những ngày bình thường.
Có kế hoạch cụ thể
Để dịp Tết mang lại ý nghĩa thì cha mẹ nên có kế hoạch chủ động các công việc từ trước. Cho trẻ tham gia càng nhiều các hoạt động chuẩn bị Tết với người lớn sẽ giúp trẻ bổ sung những hiểu biết còn thiếu về giá trị của Tết cổ truyền, qua đó trẻ sẽ học được từ thái độ chu đáo của người lớn, hình thành cho trẻ một biểu tượng đầy đủ về Tết truyền thống, từ đó gắn kết trẻ với gia đình, với trách nhiệm của bản thân mỗi khi năm hết Tết đến.
Kiểm soát và điều chỉnh
Trẻ ham vui là dĩ nhiên vì thế trong các hoạt động của trẻ thì cha mẹ nên kiểm soát sao cho phù hợp. Hãy tạo điều kiện để con trẻ ý nghĩa thiết thực qua những ngày Tết qua đó hình thành những bài học đạo đức làm người, những kỹ năng ứng xử đẹp của trẻ.
Lê Phạm Phương Lan
(Giảng viên tâm lý)