 |
| Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: VGP |
Ngày 15-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thảo luận về việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư, khai thác các công trình giao thông theo hình thức BOT.
Báo cáo giám sát của UBTVQH nêu rõ: Giai đoạn 2011-2016, Bộ GTVT đã huy động khoảng 171.308 tỷ đồng, trong đó vốn BOT là 154.481 tỷ đồng/59 dự án, chiếm khoảng 90,2% (các dự án đường bộ 169.813 tỷ đồng/57 dự án). Đến nay, đã hoàn thành đưa vào vận hành khai thác 55 dự án BOT với tổng mức đầu tư 137.819 tỷ đồng (toàn bộ là lĩnh vực đường bộ). Tại các địa phương, theo báo cáo của 43 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã huy động được hơn 80.000 tỷ đồng cho các dự án BOT... Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, thực hiện BOT là để chúng ta thực hiện huy động vốn, giải quyết điểm nghẽn của nền kinh tế, đó là một trong ba đột phá chiến lược xây dựng kết cấu hạ tầng cho đất nước. Chính phủ, Quốc hội đã quan tâm hoàn thiện và xây dựng văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện chủ trương này. Đến nay ta chưa có luật về đối tác công tư, đây là hạn chế lớn nhất, nhưng quy định này lại nằm rải rác trong các luật chuyên ngành: Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu... Và văn bản pháp lý cao nhất lại là nghị định của Chính phủ.
Về tình hình thực hiện chính sách pháp luật về BOT, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, qua giám sát, phải tiếp tục khẳng định chủ trương huy động vốn ngoài ngân sách để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông là hoàn toàn đúng đắn. Không thể phủ nhận nhiều công trình trọng điểm quốc gia, nhiều tuyến đường quan trọng được đầu tư xây dựng đàng hoàng đã góp phần nâng thêm một bước kết cấu hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, của vùng, địa phương nơi có công trình đi qua.
Bên cạnh đó, việc triển khai quy hoạch giữa các bộ, ngành chưa đồng bộ, thống nhất, thiếu quy hoạch hệ thống giao thông đồng bộ. “Có tuyến đường, có nhà đầu tư đã làm sẵn rồi thì ta lại có đoạn BOT, tức là nâng cấp cải tạo trên con đường sẵn có tạo nên tình trạng phí chồng phí, đã thu phí giao thông đường bộ rồi giờ lại thu phí BOT, nó tạo ra dư luận không tốt trong chủ trương kêu gọi xã hội hoá”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Việc quy định trạm thu phí phải phù hợp theo quy hoạch và quy định, cách nhau 70 km, nơi nào nhỏ hơn 70 km thì Bộ GTVT phải trao đổi với UBND các địa phương và Bộ Tài chính. Nhưng thực tế có trạm đặt không đúng, thậm chí đặt trạm thu phí thu luôn cả tuyến khác cạnh BOT tạo dư luận không tốt.
Phải tiếp tục rà soát chính sách pháp luật về BOT, đánh giá tổng kết về việc thực hiện thời gian qua để nghiên cứu trình Quốc hội dự án Luật về đối tác công tư. Hiện nay chưa ban hành luật thì không phải ngồi chờ luật mà cần tiếp tục hoàn thiện, sửa đổi các quy định cho hợp lý để tiếp tục thực hiện. Chính phủ cần xây dựng quy hoạch tổng thể về hệ thống giao thông Việt Nam, bao gồm tất cả các loại hình, có quy tắc ưu tiên theo thứ tự rõ ràng, chỗ nào cần làm BOT, chỗ nào cần làm trước.
Theo Chủ tịch Quốc hội, phải nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước trong thẩm định, phê duyệt dự án, tránh tình trạng có dự án được giao thì “sang tay” ngay, lấy một khoản chênh lệch rất lớn.
T.S/CP