Thứ tư, 1/2/2012, 10h02

Gan nhiễm mỡ do uống nhiều bia rượu

Uống nhiều rượu, bia là nguyên nhân chủ yếu của bệnh gan nhiễm mỡ. Ảnh: T.L

Sau những ngày Tết, số lượng bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ tăng cao, còn bệnh nhân vốn đã bị bệnh này lại càng thêm nặng hơn bởi do uống quá nhiều bia rượu.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ nhưng uống nhiều rượu, những người nghiện rượu chính là nguyên nhân chủ yếu.
Tác hại của bia rượu với gan
Gan nhiễm mỡ thường xảy ra sau khi uống một lượng rượu từ trung bình đến nhiều đều đặn trong một khoảng thời gian ngắn. Trong một cuộc khảo sát trên 55 bệnh nhân nghiện rượu mãn tính đang cai nghiện không có triệu chứng lâm sàng hay cận lâm sàng của bệnh gan, kết quả cho thấy 56% bị thâm nhiễm mỡ. Tình trạng thâm nhiễm mỡ nặng kết hợp với triệu chứng khó chịu, tình trạng yếu kém, chán ăn, buồn nôn, cảm giác đau nhẹ ở bụng và gan to nhẹ. Khoảng 15% bệnh nhân nhập viện bị vàng da. Khi rượu đi vào cơ thể chúng được chuyển hóa và phân giải chủ yếu ở gan, dưới tác động của các thành phần hóa học có trong rượu làm cho chất béo không thể chuyển hóa trong tế bào gan nên tồn đọng trong đó, làm mỡ tồn đọng lại trong gan ngày một nhiều, từ đó làm cho các tế bào gan bị mỡ hóa. Bên cạnh đó rượu còn ức chế hoạt tính xúc tác của mỡ, làm cho khả năng phân giải của mỡ trong tế bào gan giảm, dẫn đến mỡ tồn đọng lại. Rượu còn làm giảm sự tổng hợp phốtpho, dẫn đến thiếu sự tổng hợp lipoprotein ảnh hưởng sự bài tiết của mỡ, thoái hóa mỡ từ trong gan, làm cho tế bào gan bị mỡ hóa…
Các nghiên cứu cũng cho thấy, chỉ cần một lượng rượu mạnh từ 80-120g mỗi ngày và dùng trong vòng 5 năm thì có thể bị gan nhiễm mỡ. Từ gan nhiễm mỡ đến xơ gan rồi ung thư gan lại chỉ là một bước chuyển rất ngắn và có thể mắc ngay sau khi gan bị nhiễm mỡ nếu tình trạng cai rượu không được thực hiện.
Điều trị gan nhiễm mỡ: Ngưng hoàn toàn bia rượu
Gan nhiễm mỡ có thể hồi phục mà không cần đến một loại thuốc nào nếu ngưng uống rượu bia hoàn toàn. Ngoài nguyên nhân rượu bia, những người béo phì cũng dễ bị gan nhiễm mỡ. Trước đây, bệnh này thường gặp ở người lớn tuổi thì nay nhiều người trẻ đã mắc bệnh, thậm chí trẻ con cũng bị gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân là do đời sống kinh tế ngày càng phát triển, nhiều người có thói quen ăn nhiều nhưng lại vận động ít. Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ do béo phì cần giảm ăn các chất ngọt và chất béo. Vì nếu các chất này khi thừa sẽ chuyển đổi thành mỡ dự trữ. Chỉ nên ăn toàn thịt nạc, không ăn mỡ. Ngoài ra, cần hạn chế các loại thức ăn nhanh có chế biến nhiều mỡ, các món chiên xào, lạp xưởng, xúc xích. Tránh ăn các loại thức ăn chế biến từ gan, óc, cật, bộ đồ lòng của gia súc hoặc từ sữa động vật như bơ, phô mai và da các loại thịt heo, vịt, gà. Cần hạn chế các đồ ngọt như bánh, kẹo, mật đường, mía, các loại nước ngọt... Tốt nhất nên uống nước lọc, nước khoáng hoặc nước trà vì những loại nước này không cung cấp thêm năng lượng.
Giảm cân cũng là một biện pháp tốt để cải thiện gan nhiễm mỡ. Nhưng nên giảm từ từ khoảng 0,5kg đến 1kg mỗi tuần. Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn nhiều rau, trái cây và các loại thức ăn có chứa chất xơ, sợi như rau cải, gạo đỏ, khoai mỡ, khoai tây, cà rốt, ngũ cốc, các loại hạt, bánh mì lạt và bánh quy lạt. Các loại thức ăn không chứa năng lượng như tảo, rong biển, nấm cũng rất tốt đối với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Ngoài chế độ ăn uống hợp lý, người bệnh cần vận động để giảm cân hiệu quả hơn bằng cách đi bộ, chạy bộ, bơi lội, thể dục thẩm mỹ... để tiêu bớt lượng mỡ thừa.
BS. Võ Ngọc Quốc Minh
(BV Đại học Y dược TP.HCM)