Từ xưa đến nay, dân gian vẫn quan niệm: nghề là nghiệp, vì một khi đã chọn được nghề thì đó sẽ là sự nghiệp suốt cuộc đời mỗi người. Dẫu có vui buồn, hạnh phúc, thất vọng thì vẫn theo đuổi hành trình. Vì một phần trong đó là ước mơ và cả đạo đức trong nghề. Hãy xem giáo viên có những bệnh nghề nghiệp nào khi quyết định chọn và dấn thân với nghề như một cái duyên, cái nợ.
 |
| Giáo viên thường đối mặt với một số bệnh nghề nghiệp. Ảnh: I.T |
1.Mỗi ngành nghề trong xã hội lại có một đặc thù riêng. Nghề dạy học luôn gắn liền với hình ảnh bảng đen phấn trắng, dù xã hội có phát triển đến đâu đi chăng nữa, khoa học có tiên tiến đến thế nào thì người giáo viên vẫn gắn chặt với hình ảnh đó. Bắt đầu từ những ngày đầu hướng dẫn các em học sinh làm quen với con chữ, sau này là những câu toán, bài văn. Mỗi ngày người giáo viên tiếp xúc với rất nhiều bụi phấn, điều đó đã dẫn đến một số giáo viên bị mắc bệnh về đường hô hấp, cứ nghĩ bụi phấn không nhiều, có thể sử dụng phấn không bụi để thay thế. Tuy nhiên, mỗi tuần sáu ngày với phấn bảng thì việc bị ảnh hưởng đến sức khỏe chỉ là vấn đề thời gian. Chính vì vậy mà một hình ảnh tưởng chừng như đẹp nhất, thiêng liêng nhất lại gợi lên đằng sau đó biết bao câu chuyện buồn và đáng để xã hội suy nghĩ. Vì ngay từ đầu cái nghề là cái nghiệp, có những cái nghiệp khiến mỗi khi nhắc đến không khỏi xót xa.
2.Vì nghề là nghiệp, vì một khi đã chọn con đường mình đi, đã là lý tưởng thì giáo viên đã làm quen và chấp nhận mọi thử thách khó khăn. Không chỉ mắc những bệnh về mặt cơ thể, người giáo viên gặp phải những vấn đề về mặt tâm lý. Nếu trong lớp học có những học sinh không ngoan, các em không hợp tác thì giáo viên sẽ luôn trăn trở, tìm mọi cách để giúp đỡ để đồng hành cùng các em trong mọi thời điểm, mọi hoàn cảnh giúp các em vượt qua được khó khăn. Việc giáo viên bị căng thẳng tâm lý dẫn đến những sự ứng xử không tinh tế và thậm chí vi phạm nguyên tắc và đạo đức nghề nghiệp cũng không hẳn không có. Hơn thế nữa, đó là những cuộc tuyên chiến công kích tập thể trên các trang mạng xã hội, trên tính năng confession tình cờ thầy cô biết được sao mà không xa xót… Thậm chí, nhiều thầy cô không thể chịu nổi khi những tin đồn về mình bị tung ra một cách bất ngờ, các biệt danh khủng mà học sinh hay sinh viên đặt cho mình như: dũng sĩ diệt học sinh, hung thần bục giảng… làm nhiều giáo viên không ít lần rơi nước mắt. Không dừng lại ở đó, vì học sinh cá tính quá đáng, vì học sinh mâu thuẫn với gia đình, vì các nhóm bạn bạo lực học đường dẫn đến cái chết thương tâm của một học sinh nào đó làm thầy cô bị khủng hoảng trong một thời gian dài. Stress, trầm cảm đối với thầy cô giáo không còn quá xa lạ và hiếm hoi khi hàng loạt những áp lực bủa vây…
3.Giáo viên, những câu chuyện trong nghề, mỗi lớp học sinh hoàn thành chương trình học là thêm những câu chuyện buồn vui xen lẫn được nhớ lại, đôi khi là niềm vui, hạnh phúc trọn vẹn nhưng những tai nạn nghề nghiệp vẫn xảy ra bất kì lúc nào trong những năm tháng đứng lớp. Không ai có thể kiểm soát tất cả những gì khó khăn, trắc trở xảy ra trong nghề nghiệp của mình. Việc chung sống với niềm vui và cả những khó khăn của nghề là chuyện bình thường. Vì thế, xây dựng bản lĩnh của cá nhân trong nghề nghiệp là điều cần làm. Lẽ đương nhiên, việc này không phải là vấn đề làm ngày một ngày hai mà cần nhiều kinh nghiệm trong nghề, lòng yêu nghề thực sự, sự động viên của tổ chức, của bạn bè đồng nghiệp, sự cảm thông từ phụ huynh, từ học sinh và thậm chí của các cơ quan truyền thông nếu không muốn nói rằng cả xã hội…
Mỗi nghề nghiệp đều có những “biểu hiện bệnh” nhất định. Nghề giáo viên vẫn mãi có những điểm sáng rực đáng trân quý. Người giáo viên vẫn cố gắng hết mình vì nghề nghiệp nhưng không vì thế không có những bệnh nghề nghiệp. Ngoài những điều đã phân tích, những biểu hiện nghề nghiệp có nguy cơ xuất hiện như: chủ quan khi đánh giá, cứng nhắc trong nhìn nhận, thiếu sự chấp nhận cá tính của học sinh, không dễ dàng đồng thuận với sự khác biệt… Hay thích rao giảng những điều chuẩn mực, dễ giao tiếp bằng cái tôi cha mẹ, dễ bộc lộ uy quyền… Tất cả không phải là điều giáo viên hoàn toàn muốn mà dễ dàng do nghề nghiệp đem lại, mang lại cho nghề. Thậm chí, nhiều thầy cô vẫn không dễ nhận ra sự thay đổi này dần dần theo nghề nghiệp…
Vậy nên, một khi chọn nghề là cái nghiệp. Chính điều đó đã truyền thêm động lực cho giáo viên phấn đấu và không ngừng hoàn thiện bản thân mình. Cuộc sống thay đổi, một vài giá trị bị cuốn đi. Nhưng, riêng với người giáo viên, họ vẫn luôn giữ được hình ảnh để là những người đưa đò thầm lặng từ bao đời nay.
ThS. tâm lý Lê Thị Thảo