Hành lang kinh tế Đông – Tây (EWEC) với hệ thống đường sá hiện đại nối từ đông bắc Thái Lan qua sông Mêkông xuyên suốt trung Lào với miền Trung Việt Nam và kết thúc ở chuỗi cảng biển nước sâu... đang đứng trước nguy cơ bị lãng phí lớn về hạ tầng cơ sở.
Ông Lê Hữu Thăng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, chuyên gia về EWEC tại đầu cầu phía Việt Nam – đã khẳng định như vậy khi trả lời phỏng vấn của PV Lao Động.
Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo: Hạ tầng tốt, nhưng “rào cản chính sách” khiến hàng hoá, người qua lại chưa tương xứng. Ảnh: Lâm Chí Công Chỉ tính từ mốc thông cầu Hữu Nghị II bắc qua sông Mêkông vào tháng 12.2006 đến nay, những chuyển động mạnh mẽ trên EWEC với sự quan tâm, đầu tư của các nhà tài trợ quốc tế (ADB và Chính phủ Nhật Bản) đã biến hạ tầng cơ sở giao thông, viễn thông, trên tuyến hành lang này thành một trong những nơi có hạ tầng cứng lý tưởng đối với nhà đầu tư.
Song song với đó, các chính sách nhằm tạo sự thông thoáng về thủ tục cho lưu thông người và hàng hoá đã được chính phủ các nước trên EWEC quan tâm cải tiến. Tuy nhiên, về phía chúng ta, những nỗ lực nhằm hiện thực hoá những mục tiêu tốt đẹp của EWEC, việc triển khai thực thi các cam kết đã được ký kết vẫn chưa đạt được kết quả mong đợi.
Thưa ông, đâu là nguyên nhân của tình trạng trên?
- Trở ngại lớn nhất là giao thông qua lại cửa khẩu: Từ tháng 6.2009, hiệp định về xe tay lái nghịch được vào lãnh thổ của nhau đã có hiệu lực, phía VN đã có NĐ 80/2009 của Chính phủ về vấn đề này, nhưng mãi cho đến hôm nay vẫn chưa có hướng dẫn thực hiện; và đó là nguyên nhân làm cho xe cộ, hàng hoá và người từ Thái Lan, Lào vào VN còn ít. Cửa khẩu phía VN làm việc từ 7 giờ sáng và nghỉ lúc 19 giờ 30, trong khi phía Lào, Thái Lan cũng làm việc từ 7 giờ sáng, nhưng kết thúc vào 22 giờ 30 đêm. Sự “khác biệt” này gây cản trở lớn cho giao thương hàng hoá, đặc biệt là nông - thuỷ sản tươi sống và du lịch. Barie tại cửa khẩu Lao Bảo bắt du khách phải đi bộ quá xa mới đến nơi làm thủ tục... đang thực sự là những trở lực làm hạn chế nỗ lực thu hút người và hàng hoá qua con đường xuyên Á tốt nhất hiện nay.
Với tư cách là “nhạc trưởng” của EWEC tại đầu cầu Quảng Trị, ông có những kiến giải gì để giảm thiểu sự lãng phí mà EWEC đã và đang tạo ra...?
- Tôi cho rằng có rất nhiều việc cần phải làm ngay, làm sớm để cứu vãn sự lãng phí nguồn lực hạ tầng cứng và mềm mà EWEC đưa lại. Các bộ, ngành T.Ư, trong đó Bộ GTVT có vai trò chính sớm có hướng dẫn thực hiện NĐ 80 năm 2009 của CP. Nên giao cho Sở GTVT địa phương có cửa khẩu quốc tế quyền cấp giấy phép lưu thông cho xe tay lái nghịch, cấp transit cho phương tiện có biển đăng ký trên toàn quốc qua cửa khẩu Lao Bảo. Đề nghị Bộ Tư lệnh BĐBP điều chỉnh giờ làm việc tại cửa khẩu Lao Bảo thống nhất với giờ làm việc của các cửa khẩu Lào, Thái Lan. Tại nhà ga cửa khẩu Lao Bảo hiện có 4 lực lượng cùng hoạt động là hải quan, biên phòng, kiểm dịch, y tế và thực hiện nhiệm vụ riêng rẽ. Đề nghị Thủ tướng cho phép thí điểm xây dựng mô hình trưởng cửa khẩu để điều hành, quản lý chung.
- Xin cảm ơn ông!
Theo Lâm Chí Công
Lao Động