Đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) là bệnh lý phổ biến, thường gặp trong quá trình mang thai của phụ nữ. Nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời, ĐTĐTK có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe cả mẹ và bé.
 |
| BS. Lê Thị Kiều Dung, Trưởng khoa Sản phụ , BV Đại học Y Dược đang khám tư vấn cho thai phụ |
Thai nhi chết lưu vì mẹ chủ quan
Khoa Phụ sản Bệnh viện Đại học Y dược (BV ĐHYD) vừa tiếp nhận trường hợp thai phụ Mai Thị C., (30 tuổi, ngụ tại TP.HCM) có thai nhi chết lưu tuần thứ 37 do biến chứng của đái tháo đường.
Theo Khoa Phụ sản bệnh viện này, ở tuần thứ 20 của thai kỳ, chị C. đến BV kiểm tra đường huyết và được bác sĩ chẩn đoán mắc ĐTĐTK. Tuy nhiên do quá thèm ngọt vì mang thai, chị C. vẫn tiếp tục chế độ ăn nhiều đường. Đến tuần thứ 37, sau khi cảm thấy có dấu hiệu lạ, chị C. đến bệnh viện khám và được các bác sĩ tại Đơn vị Chẩn đoán trước sinh, Khoa Phụ sản, BV ĐHYD siêu âm và phát hiện thai nhi chết lưu trong bụng mẹ.
Được biết, trước khi mang thai, chị C. có lối sống, chế độ ăn uống, luyện tập thể dục lành mạnh. Trong 3 tháng đầu của thai kỳ, chị C. bị nghén nặng, gặp khó khăn trong ăn uống. Sau đó chị C. trở nên thèm ăn và ăn rất nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, sô-cô-la, trà sữa… Mỗi lần khám thai, chị C. đều được bác sĩ khuyến cáo về nguy cơ mắc ĐTĐTK và tư vấn chế độ dinh dưỡng hợp lý. Nhưng vì không cảm thấy dấu hiệu gì bất thường mà cân nặng vẫn tăng đều, chị C. tin tưởng bản thân và thai nhi vẫn khỏe mạnh.
TS.BS. Trần Nhật Thăng, Trưởng đơn vị Chẩn đoán trước sinh Khoa Phụ sản BV ĐHYD cho biết: “Đây là trường hợp vô cùng đáng tiếc, vì thai phụ đã được cảnh báo về các nguy cơ và tư vấn chế độ dinh dưỡng thai kỳ kỹ lưỡng. Nhưng do sự chủ quan của người mẹ đã khiến thai nhi bị chết lưu và buộc các bác sĩ phải chỉ định chủ động chấm dứt thai kỳ”.
Cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để tránh ĐTĐTK
Theo thống kê của Hiệp hội Sản phụ khoa thế giới (FIGO, 2015), tỷ lệ mắc ĐTĐTK ngày càng gia tăng, chiếm khoảng 16% trên tổng số thai phụ. Bệnh lý ĐTĐTK không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bà mẹ, mà còn để lại nhiều hậu quả trên thai nhi, thậm chí ngay cả khi em bé chào đời.
ĐTĐTK khiến thai phụ đối mặt với những nguy cơ đa ối, sảy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giật, sản giật, nhiễm trùng thận, quá trình chuyển dạ kéo dài, sinh khó, sang chấn và băng huyết sau sinh, rối loạn đường huyết dẫn tới hôn mê… Đối với thai nhi, ĐTĐTK sẽ làm gia tăng tỷ lệ dị tật thai, thai nhi dễ bị rối loạn tăng trưởng quá to hoặc quá nhỏ. Nếu thai quá to có thể gặp phải các sang chấn lúc sinh như trật khớp vai, gãy xương đòn, liệt đám rối thần kinh cánh tay… Thậm chí, thai nhi có thể chết lưu đột ngột do đường huyết tăng quá cao mà không có bất kỳ dấu hiệu báo trước nào. Sau khi chào đời, trẻ sơ sinh có mẹ bị ĐTĐTK thường dễ bị suy hô hấp, hạ đường huyết, hạ canxi, vàng da… đồng thời gia tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, cao huyết áp, tim mạch khi trưởng thành.
| Để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi, TS.BS Trần Nhật Thăng khuyến cáo, tất cả phụ nữ có thai nên thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường huyết (OGTT) uống 75 gram glucose để tầm soát và kịp thời phát hiện, điều trị ĐTĐTK. Ngoài ra, thai phụ cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, rau quả tươi… và hạn chế ăn nhiều đường, tinh bột, chất béo để hạn chế nguy cơ mắc ĐTĐTK. |
TS.BS Trần Nhật Thăng chia sẻ, không giống như bệnh lý đái tháo đường thông thường có nguyên nhân từ việc tuyến tụy không sản xuất hay sản xuất không đủ Insulin, ĐTĐTK là bệnh lý thai kỳ thoáng qua, xảy ra do những hóc-môn kích thích mà bánh nhau thai tạo ra trong giai đoạn mang thai. Những hóc-môn này chính là tín hiệu kích thích để chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ được truyền sang thai nhi, cũng như khiến thai phụ thèm ăn thực phẩm chứa nhiều đường. Đã có rất nhiều phụ nữ có lối sống lành mạnh, chế độ sinh hoạt, ăn uống hợp lý trước khi mang thai, nhưng khi bước vào thai kỳ, bản thân lại muốn ăn nhiều đồ ngọt hoặc các thực phẩm được cho là không có lợi cho sức khỏe. Việc thai phụ không kiểm soát được sự thèm ngọt của bản thân trong giai đoạn này, cũng như không nhận được sự tư vấn, hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng thai kỳ phù hợp từ các bác sĩ thì nguy cơ thai phụ mắc ĐTĐTK là rất cao.
Để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi, TS.BS. Trần Nhật Thăng khuyến cáo, tất cả phụ nữ có thai nên thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường huyết (OGTT) uống 75 gram glucose để tầm soát và kịp thời phát hiện, điều trị ĐTĐTK. Ngoài ra, thai phụ cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, rau quả tươi… và hạn chế ăn nhiều đường, tinh bột, chất béo để hạn chế nguy cơ mắc ĐTĐTK. 1.000 ngày đầu tiên của cuộc đời là quãng thời gian quan trọng, có yếu tố quyết định chất lượng sức khỏe của mỗi đứa trẻ. Quãng thời gian này được tính ngay từ lúc mầm sống đầu tiên được hình thành trong bụng mẹ, bao gồm cả giai đoạn mang thai. Vì vậy, bất kỳ bất thường nào về sức khỏe xảy ra với thai phụ trong thai kỳ đều có thể trở thành những nguy cơ đối với thai nhi và để lại những hệ lụy sau này.
Bài, ảnh: Minh Phương