Theo ông Trần Thắng, Chủ tịch Viện Văn hóa - giáo dục VN tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 2.000 - 2.500 sinh viên (SV) VN tốt nghiệp tại các trường ÐH của Mỹ nhưng chỉ có khoảng 100 SV trong số này có việc làm tại Mỹ. Lý do chính là họ không có kinh nghiệm làm việc. Nhiều SV đạt điểm cao hoặc tốt nghiệp từ trường tốp 25 nhưng cũng phải về nước.
Vì vậy, để có cơ hội tìm việc ở Mỹ sau khi ra trường, du học sinh cũng cần tìm việc làm thêm một cách khôn ngoan. Theo ông Trần Thắng, có một số hướng làm thêm tốt nhất là cần tìm việc ở trường, dù bất cứ việc gì hoặc mức lương thế nào, mục đích là để có số An sinh xã hội (Social Security), giúp SV có thể đổi việc làm ở trường hoặc làm bên ngoài hợp pháp. Có thể ở lại Mỹ làm việc trong hè. Nếu được, nên xin làm thực tập 7 tháng vì có đến 75% SV thực tập tại công ty có việc sau khi tốt nghiệp ÐH.
Sau khi tốt nghiệp ÐH, nên đăng ký làm việc theo chương trình OTP (Optional Practical Training) từ 12 - 24 tháng tùy theo ngành và bằng cấp. Nếu làm việc tốt trong thời gian OTP thì công ty sẽ bảo lãnh thị thực H-1B cho SV (giấy phép làm việc tại Mỹ cho chuyên gia làm việc chuyên môn). Người có thị thực này có thể làm việc 3 năm, sau đó có thể gia hạn và sau 6 năm được phép nộp đơn xin thẻ xanh.
Theo một chuyên gia du học, không chỉ ở Mỹ, việc du học sinh ra trường khó kiếm việc làm cũng diễn ra tại Úc. Lý do cũng là ít kinh nghiệm làm việc, vốn tiếng Anh dù đã được trau dồi nhưng chưa đủ để có thể làm việc trong môi trường chuyên nghiệp…
Trinh Nguyễn, du học sinh đã học và đi làm tại Úc, chia sẻ kinh nghiệm: Đầu tiên phải xem lại các điều kiện: thị thực cho phép làm bao nhiêu tiếng khi đi học và đi làm, mở tài khoản ngân hàng, đăng ký mã số thuế, tìm hiểu về quyền của người lao động tại Úc, nhất là với người nước ngoài. Sau đó là tìm kiếm việc làm do trường đăng tuyển, hoặc báo in, trang web việc làm, nhờ người quen giới thiệu… Một cách xin việc khác là “rải” hồ sơ ở các trung tâm mua sắm.
Với nhiều du học sinh mới đi học, khả năng tiếng Anh chưa cao, tìm việc làm thêm tại các cơ sở kinh doanh của người VN là lựa chọn tốt. Tuy nhiên, có nhiều điều cần lưu ý khi đi làm cho người Việt.
Tháng 4 vừa qua, Đài SBS (Úc) đăng tải phóng sự phơi bày việc các chủ nhà hàng VN trả công rẻ mạt cho nhân công và dùng nhiều cách khác nhau để qua mặt chính quyền. Trong số gần 20 chủ nhà hàng và nhân viên mà các phóng viên đã hỏi chuyện, không ai trả mức lương trên 10 AUD (đô la Úc)/giờ, trong khi mức lương tối thiểu theo quy định của Úc là 17,7 AUD/giờ. Nhiều nhân viên được yêu cầu phải làm việc 12 giờ với mức lương từ 100 - 130 AUD cho một ngày làm việc.
Đăng Nguyên (TNO)