Thứ tư, 24/9/2014, 10h09

Mất cân bằng giới tính khi sinh: Việt Nam sẽ dư thừa 2,3 - 4,3 triệu nam giới

Chỉ khoảng 30-35 năm nữa, Việt Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng dư thừa từ 2,3 - 4,3 triệu nam giới so với nữ. Điều này sẽ dẫn tới hệ lụy xã hội rất đáng lo ngại, không chỉ đàn ông sẽ khó hoặc không thể lấy vợ mà còn là tình trạng buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, bạo lực tình dục gia tăng… Đây là những thông tin cảnh báo được đưa ra tại buổi họp báo khởi động chiến dịch truyền thông chung tay giải quyết mất cân bằng giới tính khi sinh nhân Ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10), diễn ra ngày 23-9, tại Hà Nội.

Bé trai đang “áp đảo” bé gái

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cảnh báo, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam vẫn đang rất nghiêm trọng dù những năm qua chúng ta đã triển khai nhiều biện pháp can thiệp nhưng kết quả đạt được còn hạn chế. Mất cân bằng giới tính ở nước đã tăng nhanh trong hơn một thập kỷ qua, từ mức 105 - 106 bé trai/100 bé gái thì nay con số này là trên 113 bé trai/100 bé gái, thậm chí tại một số địa phương ở khu vực phía Bắc tỷ lệ này còn lên tới 120 - 125 bé trai/100 bé gái.

Cùng chung lo lắng, ông Arthur Erken, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hiệp quốc (UNFPA) tại Việt Nam, cho rằng, mất cân bằng giới tính khi sinh tại một số số nước châu Á, trong đó có Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng và ở mức báo động. Ông Arthur Erken cũng thẳng thắn chỉ rõ, nếu Việt Nam không có những biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả đối với tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh thì chỉ khoảng 30 - 35 năm nữa, Việt Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng dư thừa từ 2,3 - 4,3 triệu nam giới so với nữ. Và điều này sẽ dẫn tới những hậu quả, hệ lụy xã hội rất đáng lo ngại, không chỉ đàn ông Việt Nam sẽ khó hoặc không thể lấy vợ mà còn là tình trạng buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, bạo lực tình dục gia tăng. Việc thiếu phụ nữ sẽ làm gia tăng áp lực buộc các em gái phải kết hôn sớm hơn và có thể bỏ học để lập gia đình.

Số trẻ em trai đang vượt trội so với trẻ em gái.

Ông Arthur Erken thẳng thắn đề nghị, Việt Nam cần có những biện pháp mạnh mẽ và quyết liệt nhằm nghiêm cấm việc lựa chọn giới tính khi sinh và phá thai vì lựa chọn giới tính. Bởi lẽ hiện nay công tác giám sát, xử lý các phòng khám, bệnh viện có sai phạm liên quan tới việc hỗ trợ lựa chọn giới tính thai nhi chưa thật sự hiệu quả. Vẫn còn tình trạng cán bộ y tế tiết lộ giới tính của đứa trẻ trước khi sinh ra cho cha mẹ. Điều này dẫn tới việc không ít phụ nữ đã phá thai với mục đích lựa chọn giới tính thai nhi.

Nặng nề định kiến con trai

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến chỉ rõ, mất cân bằng giới tính khi sinh chủ yếu do việc lựa chọn giới tính thai nhi có nguyên nhân sâu xa từ định kiến về giới, trọng nam khinh nữ, ưa thích con trai vẫn rất nặng nề. Tư tưởng lâu đời đã tạo nên áp lực nặng nề đối với phụ nữ về việc phải sinh được con trai để nối dõi tông đường cho nhà chồng và ảnh hưởng tới vị thế kinh tế, xã hội, đời sống sinh sản và tình dục của người phụ nữ. Thái độ xem thường giá trị của con gái đã ăn sâu bám rễ trong các quan niệm văn hóa. Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến cũng thẳng thắn cho rằng, sự phát triển của khoa học kỹ thuật có thể giúp biết trước giới tính thai nhi. Tuy nhiên, đây không phải là lý do chính dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới. Bằng chứng là khoa học kỹ thuật ở miền Nam phát triển không kém miền Bắc, thậm chí một số mặt còn vượt trội, nhưng mất cân bằng giới tính khi sinh chủ yếu ở miền Bắc, nhất là ở đồng bằng sông Hồng. Bởi lẽ phần lớn người miền Nam quan niệm con nào cũng là con, miễn khỏe mạnh, trong khi nhiều người miền Bắc lại thích con trai.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ Y tế thừa nhận, những biện pháp nhằm giảm sự gia tăng tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh được triển khai thời gian qua đáng được ghi nhận, nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu. Biện pháp can thiệp mới chú trọng về kỹ thuật, cấm siêu âm chẩn đoán giới tính, cấm phá thai lựa chọn giới tính nhưng lại có tính khả thi không cao. Do đó, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến cho rằng, biện pháp bền vững vẫn là cơ chế phối hợp liên ngành và thúc đẩy sự tham gia của các tổ chức xã hội trong công tác tuyên truyền vận động nhằm thay đổi tư tưởng, quan niệm trọng nam khinh nữ, ưa thích con trai và các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, đồng thời đẩy mạnh việc bình đẳng giới.

Trong khi đó, ông Arthur Erken cho rằng nguyên nhân cốt lõi của vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh không nằm ở việc lựa chọn giới tính thai nhi, mà chính là do sự bất bình đẳng giới và xem thường giá trị phụ nữ. Do đó, giải pháp của vấn đề cần được giải quyết trong bối cảnh rộng lớn của phát triển kinh tế, xã hội và quyền con người để xóa bỏ bất bình đẳng giới, đảm bảo nhân phẩm và các quyền con người của mỗi cá nhân, phụ nữ, trẻ em.

KHÁNH NGUYỄN

(SGGP)