Nhịp sinh học con người diễn ra có tính chu kỳ và con người cần biết về nó để có chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý.
Mạnh nhất, suy nhất
Chẳng hạn, cơ lực bàn tay thường mạnh nhất vào lúc 15 giờ và yếu nhất vào lúc 12 giờ, thân nhiệt cơ thể cao nhất vào lúc 16 giờ và thấp nhất vào lúc 1-2 giờ sáng; huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) cao nhất trong ngày vào lúc 21 giờ 40, còn huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) lại cao nhất trong ngày vào lúc 19 giờ 15...
Ở góc độ cổ truyền, theo lương y Vũ Quốc Trung, phế khí vượng nhất vào giờ dần (3-5 giờ), suy nhất vào giờ thân (15- 17 giờ). Vì vậy, những người bị bệnh đường hô hấp vào giờ dần thường ho dữ dội nhất. Tâm khí vượng nhất vào giờ ngọ (11-13 giờ) và suy nhất vào giờ tý (23-1 giờ), bởi vậy những người mắc bệnh tim về mùa đông thường chết vào nửa đêm (giờ tý), còn mùa hạ thường chết vào giữa trưa (giờ ngọ).
Chọn “giờ tốt”
Do vậy, theo lương y Vũ Quốc Trung, cần chọn thời gian tốt nhất cho việc ăn uống, nghỉ ngơi, học tập, làm việc và vận động để phòng bệnh, nâng cao sức khỏe.
Vào mùa hè-thu nên thức giấc lúc 5-6 giờ sáng là tốt nhất. Thời điểm này mặt trời mới mọc, không khí mát mẻ, trong lành nên tập thể dục nhẹ nhàng để vận động và thư giãn cơ thể. Còn mùa đông-xuân nên thức giấc vào lúc 6-7 giờ sáng là tốt nhất, lúc này trời không quá lạnh, nhưng tập thể dục nên tập trong nhà và tập sau 7 giờ.
Buổi sáng ngủ dậy nên uống một cốc nước ấm để bổ sung nước cho cơ thể sau một đêm. Nên rèn luyện thói quen đi đại tiện vào sáng sớm, sau khi tập thể dục là tốt nhất. Đại tiện vào sáng sớm, bộ máy tiêu hóa gần như trống rỗng để có thể tiếp nhận các bữa ăn trong ngày.
Sau một đêm ngủ, nghỉ, bộ não được nghỉ ngơi, vì thế thời gian cho tư duy, học tập, suy nghĩ, nhận thức tốt nhất là từ sau 7 giờ đến 11 giờ. Đây cũng là thời gian tốt nhất cho hoạt động thể lực, lao động, là lúc cơ thể sung mãn nhất; Sau 11 giờ - 13 giờ là lúc não bộ và cả cơ bắp ở vào trạng thái mệt mỏi, là thời điểm cơ thể cần được bổ sung năng lượng và nghỉ ngơi.
Buổi chiều sau 17 giờ nên tập thể dục như, đi bộ, đánh cầu lông, hoặc thư giãn nghe nhạc, xem ti vi, đánh cờ, đọc báo... trong khoảng 1 giờ. Bữa ăn tối không nên ăn quá sớm hoặc quá muộn. Nên ăn vào 18-19 giờ. Bữa tối nên ăn có chất lượng nhưng không ăn quá no và đừng uống nhiều nước.
Lưu ý sau ăn
Nhiều người có thói quen uống trà vào sáng sớm sau khi ngủ dậy hoặc ăn cơm xong. Cần biết, uống trà vào sáng sớm gây cồn cào bụng, còn uống trà ngay sau khi ăn, chất tamin trong trà sẽ “lấy” hết chất sắt trong thức ăn gây thiếu máu. Tốt nhất sau khi ăn 1 giờ hãy uống trà, vì khi ấy chất sắt trong thức ăn đã được cơ thể hấp thu.
Thanh Tùng (TNO)