Đau đầu sau sinh

Khi đứa trẻ chào đời là thời điểm người mẹ kết thúc 9 tháng 10 ngày mang nặng, bắt đầu một hành trình mới. Tuy nhiên người mẹ cần được theo dõi sát sao để tránh những vấn đề sức khỏe ít ai ngờ, trong đó có căn bệnh tưởng đơn giản là chứng đau đầu.

Chúng tôi xin giới thiệu những nguyên nhân đau đầu xảy ra sau sinh có thể ảnh hưởng tính mạng người mẹ.

Bệnh đau đầu Migraine thường có những triệu chứng lâm sàng như đau một bên đầu, nhức và kéo dài từ 4-72 giờ, có thể lần lượt đổi bên, không cố định bên nào, người bệnh sẽ có cảm giác mạch đập mạnh ở vùng thái dương. Một số trường hợp có triệu chứng kèm theo như sự thay đổi về hình ảnh, mùi vị.

Đau nửa đầu ảnh hưởng khoảng 18% phụ nữ mỗi năm.

Các triệu chứng giảm đi trong thời kỳ mang thai, có lẽ do mức độ estrogen được duy trì trong thời gian mang thai cao.

Tuy nhiên, chứng đau nửa đầu sau sinh sẽ tái phát nặng hoặc bắt đầu ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ, đặc biệt là trong tuần đầu tiên hậu sản, chiếm khoảng 34% phụ nữ trong tuần đầu tiên và 55% trong tháng đầu tiên sau khi sinh.

Sự giảm đột ngột về nồng độ estrogen sau khi sinh con có thể giải thích điều này. Ngoài ra các yếu tố như buồn, chán, bực bội sau sinh, thiếu ngủ và sự lo lắng có thể góp phần tăng tần số đau và cơn đau.

Đau đầu dạng căng thẳng

Còn gọi là đau đầu căng cơ, xảy ra mức độ nhẹ đến trung bình, kéo dài từ 30 phút đến một tuần, tính chất như căng, bóp ép, không tăng khi hoạt động thể lực.

Đau đầu xuất hiện sau gây tê và có thể kéo dài hàng tuần. Nguyên nhân gây đau đầu được giải thích là do sự rò rỉ dịch não tủy qua lỗ chọc màng cứng, làm giảm lớp đệm của dây thần kinh cảm giác, giãn mạch máu não và tăng áp lực não - tủy tạm thời.

Triệu chứng thường sẽ tự giảm sau vài ngày với việc nghỉ ngơi, uống các thuốc giảm đau thông thường như Paracetamol.

Đau đầu trong tiền sản giật và sản giật thường đau dữ dội, có thể kèm theo nôn mửa, rối loạn thị giác, co giật và/hoặc thay đổi trong trạng thái tri giác từ lơ mơ đến hôn mê. Nếu không điều trị kịp thời dễ để lại các di chứng thần kinh như liệt nửa người hay yếu tứ chi.

Các sản phụ sau sinh cần cảnh giác triệu chứng đau đầu có kèm theo huyết áp cao, cần được thăm khám ngay nếu có các triệu chứng trên.

Đột quỵ nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não)

Đột quỵ nhồi máu não xảy ra khi người mẹ có các yếu tố nguy cơ sau:

• Các bà mẹ lớn tuổi (trên 35).

• Hút thuốc lá.

• Sinh nhiều lần.

• Tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim, bệnh hồng cầu hình liềm và lupus đỏ hệ thống.

Thường xảy ra triệu chứng nhức đầu kèm với các dấu hiệu thần kinh khu trú như: yếu - liệt nửa người. Yếu liệt chân tay, nói khó, nuốt khó, hôn mê...

Các yếu tố nguy cơ chính là:

• Tuổi của người mẹ trên 35.

• Bệnh tăng huyết áp.

• Rối loạn đông máu.

• Lạm dụng chất gây nghiện (ma túy, rượu, thuốc lá).

Người mẹ có biểu hiện lâm sàng: đau đầu đột ngột, nôn ói, liệt nửa người hay tứ chi có thể co giật, hôn mê, huyết áp cao vọt.

Huyết khối tĩnh mạch não biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, với hầu hết các trường hợp sau sinh trong khoảng ba tuần đầu tiên. Nhức đầu là triệu chứng thường gặp nhất nhưng cũng hiếm khi không có. Do đó cần cảnh giác khi nghi ngờ để tránh bỏ sót. Các triệu chứng điển hình:

- Tăng áp lực nội sọ

• Đau đầu.

• Nhìn mờ.

• Phù gai thị.

• Liệt dây thần kinh VI (lác mắt hay còn gọi lé mắt đột ngột).

-  Dấu thần kinh khu trú

• Liệt nửa người.

• Mất ngôn ngữ.

• Co giật.

-  Bệnh não lan tỏa

• Lú lẫn.

• Hôn mê.

• Co giật.

U nội sọ trong thời kỳ mang thai cực kỳ hiếm. Tuy nhiên, chúng sẽ phát triển nhanh trong thời gian mang thai và có thể bộc lộ triệu chứng ở cuối thai kỳ hoặc giai đoạn hậu sản. Đặc điểm lâm sàng thường gặp gồm: đau đầu kèm theo rối loạn, co giật, thay đổi mức độ ý thức hoặc có dấu thần kinh khu trú.

Hội chứng Sheehan (nhồi máu và hoại tử tuyến yên) là hậu quả thường gặp của việc băng huyết sau sinh nặng. Đôi khi kèm theo đau đầu không rõ ràng (nếu bệnh diễn tiến chậm). Trường hợp nặng, sản phụ sẽ sớm khởi phát các cơn đau đầu dữ dội, kèm theo rối loạn thị giác (nhìn mờ hay mờ hoàn toàn mắt), hoặc co giật...

Tuy viêm màng não sau sinh ít gặp, nhưng sản phụ cũng cần lưu ý các triệu chứng sau để được thăm khám kịp thời:

• Sốt cao.

• Đau đầu, nôn ói.

• Cổ gượng.

• Nặng có thể lơ mơ hôn mê.