Thứ ba, 2/9/2014, 20h09

Lên núi săn nấm lim xanh

Vào rừng tìm nấm lim xanh
Anh bạn đồng nghiệp ở huyện miền núi Phước Sơn (Quảng Nam) kể rằng, cứ mỗi độ lễ, tết, bên cạnh chén trà, chén rượu thì nhiều người cũng vui vẻ chia sẻ với nhau vài ly nước nấm lim xanh… để kích thích tiêu hóa, mát gan, giải độc.
Có nhiều thông tin cho rằng nấm lim xanh chữa được nhiều bệnh, trong đó có những bệnh thuộc hàng “bác sĩ chê, bệnh viện chán” như ung thư, tiểu đường... Sau vài tháng âm thầm “bầu bạn” với nấm lim xanh, nhiều người da dẻ ửng hồng, mặt mày trở nên xán lạn, ăn uống ầm ầm, bánh - thịt, rau sống, rượu bia… thứ chi cũng mần tới bến! Tôi bỏ bụng, phải thử đi tìm một ít để “thanh lọc cơ thể” và đãi đằng bạn hữu...
Lên rừng
Sau nhiều ngày năn nỉ, thuyết phục và được sự “bảo kê” của một người bạn ở H.Đại Lộc, cuối cùng chúng tôi cũng nhận được “vé” tham gia chuyến đi vượt dãy Trường Sơn tìm nấm lim xanh. Chuyến đi do anh Lê Danh Hiếu làm chủ xị cùng 7 “chiến hữu” và tôi. Trước khi đi, anh Hiếu dặn dò, hướng dẫn kỹ lưỡng cách đi rừng, việc chuẩn bị ra sao, kể cả dép guốc chọn mang loại nào cho phù hợp để băng rừng lội suối… Chọn được ngày lành, cả nhóm vác ba lô lên đường và địa điểm được chấm nằm trên địa phận H.Nam Giang, giáp với nước bạn Lào. Nhóm của anh Hiếu, nguyên trước đã từng cày xới vùng rừng nguyên sinh này để tìm trầm và vàng nên họ khá thông thuộc đường đi nước bước. Mất hơn một ngày vừa băng bộ tầm tã dưới mưa, men theo những dòng suối ngầu đỏ, vừa né tránh kiểm lâm đi tuần tra, vừa dõi mắt vào những gốc cây đại thụ soi tìm nấm, cuối cùng chúng tôi cũng đến được khu vực có nhiều cây lim to cả hai vòng tay ôm. Hạ trại xong, rồi đảo quanh một vòng, anh Hiếu mặt mũi buồn xo, thông báo: “Toi rồi, khu vực này vừa có người hớt tay trên sạch rồi (ý đã có người đến trước săn nấm - PV). Chỗ này dân vùng xuôi không dễ gì sờ tới. Chỉ có đồng bào dân tộc sinh sống trên vùng cao gần đây mới đủ dũng khí đi rừng vào mùa mưa”. Đói, mỏi mệt và… buồn, cả nhóm lặng lẽ nấu cơm, rang nắm cá khô, rồi mang rượu ra… giải sầu, chờ trời sáng!
Sáng. Tình hình vẫn không có gì sáng hơn. Mưa như trút nước giữa đại ngàn càng khiến tinh thần nhiều người sa sút. Sau khi quần thảo khu vực để “mót” những cây nấm bé xíu như đầu đũa vớt vát cho chuyến đi, anh Hiếu phán: “Xui xẻo quá, về thôi. Chờ nắng đẹp rồi làm chuyến khác!”.
Coi chừng hàng giả

Nấm lim xanh loại lớn như thế này trong tự nhiên rất hiếm
Chuyến đi coi như… vứt! Nhưng bù lại, tôi cũng có được một vài kiến thức nho nhỏ về nấm lim xanh để phân biệt nấm thiệt nấm giả, nấm tự nhiên và nấm cấy, trồng. Tuy nhiên, do đã “nổ” với bạn bè thân hữu về chuyến đi tìm nấm lim xanh trên đỉnh Trường Sơn và hứa sẽ… có “hàng xịn” đãi đằng nên không còn cách nào khác, tôi phải tìm đến nhà cung cấp: Đó là anh Đăng Thanh - một người chuyên thu gom và tiêu thụ nấm lim xanh ở Nam Giang. Nguồn hàng mà anh Thanh cung cấp được gom về từ khắp các xã của huyện, kể cả ở Đông Giang, Tây Giang, rồi rừng Lào… Mang ra một bao chừng trên 3kg nấm khô đủ loại lớn, nhỏ, anh Thanh phán ngay: “Mua xôn (ý trộn cả lớn lẫn nhỏ) 2 triệu/kg. Muốn lựa lớn để mua thì… 3 triệu/kg. Ưng thì mua, chứ mùa này mưa chỉ có vậy. Hàng đây chủ yếu để làm quà cho mấy sếp tận ngoài Bắc, chứ bây giờ không dễ tìm ra hàng “chuẩn” tự nhiên đâu”. Rồi như sợ tôi hoài nghi hàng dỏm, anh Thanh cười cười: “Nể chú em lặn lội dưới phố lên đây và có người giới thiệu, anh mới tiếp, chứ người khác thì… 5-10 triệu/kg đó”. “Bây giờ thiên hạ đổ xô “càn quét” khắp núi, khắp rừng. Nấm lớn không còn, nấm nhỏ họ cũng tận diệt. Dồn cả tháng mới gom được vài kilôgam đây thôi”, anh Thanh than. Tôi nắn túi, buông lời: “Giá chi mà như sâm anh hỉ! Trước, có chừng 500 ngàn rồi 1 triệu đồng/kg chứ mấy”. Nghe vậy, anh Thanh cười cười: “Hàng nớ cũng có, nhưng chú mua phải về uống nó phình ruột ngay. Hàng giả, hàng đểu. Uống vào tiền mất tật mang, có ngày…”.
Tôi mang 1kg nấm lim xanh ra về, vừa đi vừa tự nhủ: “Dẫu sao cũng không thất hứa với bạn bè thân hữu”. Nhưng, một lương y thân quen bảo rằng, theo sách, tác dụng tốt nhất khi uống nước nấm lim xanh là phải uống… đều đều vài tháng liền. Chứ uống một hai ly trong vài ngày mà mong có tác dụng như ý thì người ta đã… tận diệt hết nấm trên đỉnh Trường Sơn rồi!
Điền Gia
Nấm lim xanh thuộc họ nấm lim có tên khoa học là Ganodermataceae. Người xưa từng ghi nhận nấm lim xanh có tác dụng bảo vệ gan, giải độc, bổ óc, tiêu đờm, lợi niệu, bổ dạ dày. Gần đây, một số thông tin còn cho rằng nấm lim xanh có tác dụng phòng chống ung thư, chống lão hóa và giúp tăng tuổi thọ. Tuy nhiên, thực hư thế nào thì cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa có kết luận cuối cùng.