Thứ bảy, 25/2/2017, 10h29

Ngô Hồng Quang và “visa nghệ sĩ” toàn cầu

Tốt nghiệp Thạc sĩ tại Học viện Âm nhạc Hoàng gia Hà Lan chưa đầy năm, Ngô Hồng Quang tung ra Hanoi Duo - dự án đột phá kết hợp Nguyên Lê phát hành toàn cầu. Anh cũng thu âm xong đĩa quan họ do anh hát và phối khí cho ngũ tấu dây, chuẩn bị phát hành trong nước, bên cạnh một số dự án khác đang vào guồng. Thế giới âm nhạc rộng mở trước nhạc sĩ trẻ mang trong mình vốn quý dân tộc.

Ngô Hồng Quang và “visa nghệ sĩ” toàn cầu
Ngô Hồng Quang trên đường phố Hà Nội. Ảnh: N.M.Hà.

Album quan họ tên Nam nhi kết hợp ngũ tấu Tây phương với 5 nghệ sĩ 5 quốc tịch khác nhau được thu năm ngoái ngay tại trường Quang đang theo học ở Hà Lan. Tới đây anh còn mời một nghệ sĩ chơi đàn santu (giống kiểu tam thập lục) người Iran và tay trống Senegal cùng hòa tấu với các nhạc cụ Việt Nam trong album của riêng Quang. Hai nghệ sĩ này anh quen trong một lần đi dự “hội trại” ở Thụy Sĩ.  

Đây là kỳ nghỉ dành cho các nghệ sĩ tuyển chọn từ khắp nơi trên thế giới. Họ được ở một biệt thự trên đồi trong 12 ngày để cùng nhau chơi nhạc. Cuộc này chủ xị là một giáo sư dạy ở ĐH London. Ông được thừa kế một gia sản kếch xù từ bố mẹ người Do Thái là tỷ phú. Đâm ra chỉ việc lấy chút lãi tiết kiệm là hàng năm có thể tổ chức 2 hội trại, một cho các nhạc sĩ, một cho các nhà khoa học. Ngô Hồng Quang đã dự hai lần và sắp tham gia lần nữa. Quang được ưu ái mời nhiều thế là do có chung “sở thích” với chủ nhà. Cả hai đều say mê triết lý của thầy Thích Nhất Hạnh.

Ngô Hồng Quang kể, một nghệ sĩ sau khi tu nghiệp xong như anh sẽ được ở lại Hà Lan một năm để mở rộng mạng lưới quan hệ, tiếp tục tạo dựng cơ hội. Sau thời hạn đó, nếu xin được việc đương nhiên có thể ở lại Hà Lan. 

Không có việc vẫn được ở lại nếu nộp đơn xin cấp visa nghệ sĩ - gia hạn 2 năm một. Trong thời gian đó, tư cách nghệ sĩ được chứng minh bằng các buổi diễn, thu nhập... Một điều kiện cần là ít nhất trong năm, nghệ sĩ phải có độ 3 buổi diễn tích hợp văn hóa Hà Lan.

Quang từng than phiền ở Hà Lan nhiều khi có cảm giác trầm cảm vì người dân ở đây quen sống độc lập, không có nhu cầu “đàn đúm” theo kiểu người Việt. Nhưng đó là trước đây, nay anh dần thích nghi với cuộc sống mới, với những người bạn mới- được họ hỗ trợ khi đi thuê nhà. 

Theo anh mua nhà ở Hà Lan không khó, có công việc thu nhập ổn định là có nhà ở ngay, trả góp trong 20-30 năm. Nhưng đó chưa phải mục đích lúc này của Quang. Thời gian trong ngày anh dành toàn bộ để sáng tác và chơi nhạc. “Thích nhất là sản phẩm nghệ thuật của mình ra đời. Giờ chưa giàu nhưng một lúc nào đấy mình sẽ có thu nhập ổn định”, anh nói.

Nhiều cơ hội luôn mở ra cho những nghệ sĩ giàu sáng tạo. Và Quang cũng tự tạo cơ hội cho mình. Lương duyên với Nguyên Lê là một ví dụ. Nguyên Lê luôn tự do. Ông chỉ hợp tác với từng nghệ sĩ trong một thời điểm. Vài năm gần đây, ông lập tam tấu Sayuki đi diễn nhiều nơi trên thế giới, thỉnh thoảng mời thêm các nghệ sĩ khác diễn cùng. Ngô Hồng Quang là một trong số khách mời. Sau vài lần diễn cùng hiệu quả, Quang đề nghị cùng Nguyên Lê ra đĩa.

 Thoạt đầu, ông gạt đi, nói đi diễn được rồi. Quang kiên trì gửi cho ông nghe các sáng tác, những chất liệu dân tộc mà anh có. Nguyên Lê đi đến chỗ tâm đắc, đích thân lập hồ sơ giới thiệu Quang với ACT - hãng đĩa hàng đầu thế giới chuyên về jazz. Chính ACT là hãng phát hành các album của Nguyên Lê với Hương Thanh. ACT chấp thuận, đồng nghĩa 2 nghệ sĩ được cấp tiền để thu âm, quảng bá đĩa và có phần trăm từ tiền bán đĩa. Tóm lại chỉ lo chơi nhạc. Điều thú vị là sản phẩm đẳng cấp quốc tế được thu âm chỉ trong 5 ngày làm việc liên tục. “Chúng tôi hợp nhau trong chơi nhạc, người này bắt cảm xúc người kia rất nhanh”, Quang miêu tả.

Quang tự hào: “Tôi đưa được nhạc cụ chất liệu âm nhạc Việt Nam vào một không gian đương đại có sự kết hợp của jazz cùng tố chất riêng của Nguyên Lê. Làm việc cùng Nguyên Lê là cơ hội lớn cho tôi học hỏi và có thêm cảm hứng sáng tác”. Đó là Tình đàn Quang viết riêng để hòa tấu cùng Nguyên Lê. Về đồi non - sáng tác trên chất liệu hát then trước đó cũng được lột xác cùng tiếng đàn ma mị của Nguyên Lê. Hai bài này đã được quay MV trên phông nền hùng vĩ của núi rừng Tây Bắc.

Album còn có Gọi em phóng tác từ dân ca Mông. Đây cũng là thành quả từ công trình nghiên cứu âm nhạc và văn hóa của người Mông Quang dùng để tốt nghiệp thạc sĩ tại Hà Lan. Bài hát đã có nhiều dịp vang lên ở trường hoàng gia Hà Lan. Quá trình quay MV cũng là dịp để Quang trực tiếp mang dân ca Mông về “trả” cho khán giả Mông và được khen hát phát âm chuẩn đến 90%. Thực tế có tới 5 nhóm người Mông với cách phát âm đôi chỗ khác nhau và Quang hát y chang một nhóm khác. Tuy nhiên anh không bỏ lỡ thời cơ học hỏi thêm từ khán giả kiêm nghệ nhân bản địa.

Quang từng mang chất liệu Việt Nam ra đối thoại cùng cố nhạc sĩ Hà Lan Onno Krijn trong album Song hành. Nhưng với Nguyên Lê, sự đồng điệu về nguồn cội giúp cho sản phẩm chung của họ đạt tợi sự hòa quyện tung hứng hữu cơ khác hẳn. Thính giả có thể so sánh Mục hạ vô nhân - bài xẩm có trong Song hành nay lại được Hanoi Duo làm mới. 

Cặp đôi Hà Nội (Hanoi Duo) Nguyên Lê - Ngô Hồng Quang hòa nhạc tại Hà Nội tối 24-25/2 cùng khách mời Mỹ Linh, tại Huế 28/2 và TPHCM 1/3. Hai nghệ sĩ đã có một số buổi diễn ra mắt đĩa tại châu Âu. Rời Việt Nam, Hanoi Duo tiếp tục lưu diễn Pháp, Thụy Sĩ, Luxemburg, Hà Lan...

N.M.Hà (TPO)