Hiện em rất lo lắng cho đứa em trai đang là học sinh lớp 8. Bảy năm học qua em ấy luôn là học sinh khá giỏi và rất ngoan ngoãn. Nhưng lên lớp 8 em ấy trở nên hư hỏng một cách không thể ngờ: em tập hút thuốc lá, không chỉ hút vài điếu mà là cả gói. Dù bị phát hiện và nhiều lần nhắc nhở, em hứa sẽ sửa đổi. Nhưng có lẽ đã thành nghiện, gần đây gia đình lại phát hiện ra đống tàn thuốc cùng với mấy lon bia trong phòng riêng của em ấy. Là chị gái, em rất thương em trai mình, nhưng dù cố gắng phân tích mọi mặt, trước thì em ấy thề thốt, sau lại tái diễn, việc đó kèm theo việc học hành sa sút, hạnh kiểm cũng theo đó mà rớt thê thảm. Xin thầy cho em lời khuyên để giúp em trai sửa đổi và nhận thức được bản thân. Em rất muốn dùng biện pháp tâm lý với em ấy hơn là la mắng, đánh... Gia đình có nên cho em ấy học nội trú không? (Nguyễn Duyên, Đồng Tháp)
Trả lời: Chào Nguyễn Duyên! Em trai của em đang trong độ tuổi dậy thì. Đây là giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ con thành người lớn, với những sự phát triển thay đổi về các mặt tâm - sinh lý. Một đặc điểm tâm lý phổ biến ở tuổi dậy thì là “muốn làm người lớn và tự coi mình là người lớn”. Có những em sẽ học theo cách suy nghĩ và hành động giống như người lớn, cũng có những em chọn cách thể hiện bản thân thông qua việc tập tành uống rượu bia, hút thuốc lá... Mục đích cuối cùng của việc này là muốn được người lớn quan tâm mà thôi.
Đối với em trai của em cũng như vậy, bên cạnh sự thay đổi tâm - sinh lý thì có lẽ hoàn cảnh gia đình không như mong muốn lại sống xa ba mẹ, người thân từ nhỏ cũng ảnh hưởng nhiều đến hành vi của em ấy. Tuy nhiên, em cũng cần phải tìm hiểu xem có nguyên nhân nào khác làm cho em trai lại hút thuốc, uống rượu bia hay không? Ví dụ như bị bạn bè rủ rê, học theo người lớn, buồn chán việc gì đó... rồi tìm cách khuyên nhủ em ấy.
Còn vấn đề cho đi học nội trú, theo thầy, việc gì cũng có mặt lợi và hại. Có thể em trai của em học nội trú sẽ được thầy cô giám sát liên tục, em ấy được sống trong môi trường tập thể, kỷ luật sẽ hạn chế tiếp xúc với những thói hư, tật xấu ngoài xã hội. Tuy nhiên, nếu gia đình giao phó trách nhiệm hoàn toàn cho trường học mà thiếu sự quan tâm sẽ tạo cho em ấy sự cô đơn và hụt hẫng. Do vậy, em và gia đình nên suy nghĩ thật kỹ để quyết định có nên cho em ấy vào trường nội trú để học hay không nhé!
PGS.TS Huỳnh Văn Sơn