Tai biến mạch máu não ngày càng trẻ hóa

BS Nguyễn Huy Thắng - Trưởng khoa Bệnh lý mạch máu não (BV Nhân dân 115) cho biết, thời gian trước và sau Tết Nguyên đán số lượng bệnh nhân (BN) bị tai biến mạch máu não tăng, bình quân mỗi ngày có từ 30 đến 40 người vào nhập viện.

Bệnh nhân tai biến mạch máu não đang điều trị tại BV Nhân dân 115 (ảnh chụp ngày 1-3-2018)

Những ai dễ đột quỵ

Theo BS Thắng, BN bị tai biến mạch máu não (hay còn gọi đột quỵ não) hầu hết là người cao tuổi. Tuy nhiên, tỷ lệ BN mắc bệnh này ngày một trẻ hóa trong đó có những trẻ chỉ mới 9, 10 tuổi.

Tại Phòng cấp cứu thuộc Khoa Bệnh lý mạch máu não (BV Nhân dân 115), BN Lê Văn H. SN 1976 ngụ ở Q.11, TP.HCM nhập viện trong tình trạng đau đầu dữ dội, chóng mặt ù tai, chân tay đi đứng không vững. BN giao tiếp khó khăn do nói ngọng, mắt mờ nhìn không rõ vật xung quanh. Sau 2 ngày cấp cứu tình trạng sức khỏe BN đang được phục hồi.

BS Nguyễn Huy Thắng trao đổi, đột quỵ là bệnh lý xảy ra khi não bị tổn thương do dòng máu nuôi tế bào não bị nghẽn. Khi đó tế bào não bị thiếu ôxy và bắt đầu chết, dần dần người bệnh mất chức năng cơ bản như vận động, ngôn ngữ, ý thức. Ngoài nhồi máu não, chảy máu não cũng là thủ phạm gây ra đột quỵ mà nguyên nhân chính là do tăng huyết áp, mắc chứng phì động mạch não hoặc dị dạng mạch máu não bẩm sinh. Đó là trường hợp những đứa trẻ chưa đến tuổi thành niên bị bệnh tim bẩm sinh, bất thường về mạch máu não.

BS Thắng khẳng định, hiện nay do lối sống ít vận động, ăn uống nhiều nên tỷ lệ người trẻ bị tai biến mạch máu não tăng từ 15 đến 20%. Đột quỵ cũng tập trung vào các đối tượng nghiện rượu, thường xuyên hút thuốc lá, béo phì, ít vận động. Đây cũng là lý do vào các dịp lễ tết nhất là Tết Nguyên đán số lượng BN đột quỵ tăng do ăn uống nhiều nhất là các cuộc vui có bia rượu.

Thay đổi lối sống phù hợp

Ngoài đi lại khó khăn người bị đột quỵ nặng có thể liệt nửa người, méo miệng, không nói được do rối loạn ngôn ngữ, không làm chủ được tiêu tiểu. Trường hợp nặng có thể sống thực vật hoặc tử vong. Đối với những người trẻ tuổi tai biến mạch máu não thường xảy ra bất ngờ dù bề ngoài không có triệu chứng gì về bệnh tật nên rất dễ tử vong. Thời gian gần đây có nhiều người tuổi chỉ mới ngoài 40 đã ngưng thở do đột quỵ ngay trong nhà tắm, nhà vệ sinh mà người thân không hay biết nên việc cứu chữa hầu như bất khả kháng. Điều nguy hiểm nhất là dấu hiệu của đột quỵ xảy ra trong thời gian ngắn và không rõ ràng nên dễ bỏ qua tới khi bệnh nặng hơn các triệu chứng trên bắt đầu lộ diện thì mới chú ý và có khi cứu chữa không kịp. Vì thế, theo các chuyên gia y tế, khi có dấu hiệu bất thường về tai biến mạch máu não chúng ta hãy mau chóng đến các trung tâm y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời nhất. Dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ là cơn thiếu máu não thoáng qua trong vài phút hoặc lâu là 1 tiếng đồng hồ nên người bệnh luôn đề cao cảnh giác. Nếu đến BV sớm trong vòng 4 đến 5 giờ sau khởi bệnh, người bệnh đột quỵ thiếu máu não có thể có cơ hội được điều trị phục hồi hoàn toàn.

Mặc dù có thể gặp với bất kì ai nhưng đột quỵ có các yếu tố nguy cơ xác định rõ ràng. Đa số các yếu tố nguy cơ của đột quỵ có thể kiểm soát được bằng các tầm soát về huyết áp, rung nhĩ, đái tháo đường, cholesterol máu. Uống nhiều rượu luôn gắn liền với nguy cơ đột quỵ. Làm quen với lối sống năng động, lên kế hoạch vận động 150 phút mỗi tuần với cường độ trung bình như đi bộ nhanh. Ăn nhiều trái cây, ngũ cốc hạn chế muối và mỡ động vật. Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ vì thế đừng nên tập hút thuốc nếu đã hút thuốc thì hãy bỏ thuốc lá để giảm nhẹ biến cố đột quỵ. “Những người đã từng bị tai biến mạch máu não phải tuân thủ tái khám định kỳ nhằm hạn chế tái phát vì trong 5 năm đầu tỷ lệ tái phát là 25%” - BS Thắng nhắc nhở.

Bài, ảnh: Quang Phan