Tăng cường đảm bảo an toàn hàng không

Liên quan đến vụ máy bay của hãng hàng không Vietnam Airlines đáp nhầm đường băng tại Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh (Khánh Hòa), vào chiều 2-5-2018, Cục Hàng không Việt Nam (HKVN) đã phát đi thông cáo công bố kết quả điều tra. Đồng thời yêu cầu Tổng Công ty HKVN thực hiện những biện pháp tăng cường trong công tác chuẩn bị trước chuyến bay đối với phi công và tổ bay.

Sau vụ đáp nhầm đường băng ở Sân bay Cam Ranh, Cục HKVN yêu cầu tăng cường các biện pháp an toàn trong hoạt động hàng không đối với phi công và tổ lái

Nguyên nhân gây sự cố

Chuyến bay gặp sự cố vào ngày 29-4 là VN7344 của hãng hàng không Vietnam Airlines (VNA). Với hành trình khởi hành từ TP.HCM đi Cam Ranh, khi hạ cánh xuống Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh vào lúc 14 giờ 53 đã đáp nhầm xuống đường băng CHC số 2 chưa được đưa vào khai thác. Rất may 203 hành khách đã được an toàn sau một phen hú vía vì lực dằn xóc, va đập. Cơ quan chức năng nhận định đây là sự cố nghiêm trọng thuộc nhóm B, chỉ đứng sau nhóm A (tai nạn). Theo PGS.TS Nguyễn Thiện Tống (chuyên gia kỹ thuật hàng không), tình trạng máy bay tiếp đất trên đường băng chưa khai thác là vô cùng nguy hiểm. Vì theo lẽ thường, động cơ của máy bay rất nóng, tỏa ra nhiệt lượng rất lớn, khi hạ cánh thì đường băng sẽ tạo ra lực ma sát làm giảm tốc độ giúp máy bay đưa khách vào nhà ga an toàn. Nhưng đối với đường băng chưa khai thác, máy bay có thể trượt ra khỏi đường băng gây tai nạn hoặc bị cháy nổ. Để phục vụ cho công tác điều tra, Cục HKVN đã đình chỉ công tác tổ bay (7 người) cùng toàn bộ kíp trực điều hành bay của Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh. Được biết, cơ trưởng của chuyến bay là người quốc tịch Mỹ, mới lái cho VNA từ tháng 1-2018, cơ phó người Việt Nam (27 tuổi) - người quyết định hạ cánh chuyến bay VN7344 cũng mới được phê chuẩn vào vị trí này. Theo ông Dương Trí Thành (Tổng Giám đốc VNA), ngay sau sự việc xảy ra, hãng đã phối hợp chặt chẽ với Cục HKVN để điều tra nhằm đảm bảo minh bạch thông tin, đồng thời sẽ có hình thức xử lý phi công và tổ bay căn cứ vào kết luận điều tra chính thức từ Cục HKVN.

Theo kết quả khảo sát, tổ điều tra cho biết động cơ số 1 của máy bay bị hư hỏng các tầng cánh quạt, do hút các vật ngoại lai (sỏi, đá, các tấm, mảnh tôn); các cánh tà trước của cánh trái bị hư hỏng nhẹ; không có thiệt hại đối với hạ tầng và trang thiết bị của sân bay. Riêng các phần chính của động cơ bao gồm máy nén, buồng đốt, turbine đang được soi và tiếp tục đánh giá. Cũng theo kết luận sơ bộ của tổ điều tra, nguyên nhân chính của sự cố là do sau khi thực hiện phương thức tiếp cận RNAV đầu 20 của đường băng CHC, tàu bay đã đối chuẩn với đường băng CHC số 1 đang sử dụng. Tuy nhiên tổ lái lại cho rằng đây là đường lăn và xác định đường băng CHC số 2 đang xây dựng mới là đường CHC khai thác nên đã đáp nhầm. Bên cạnh đó, tổ lái cũng chưa tìm hiểu kỹ về sơ đồ sân bay và không thực hiện tốt phương thức hạ cánh bằng mắt (không tham chiếu đến đèn dẫn đường PAPI khi thực hiện phương thức hạ cánh bằng mắt).

Tuy nhiên, trong hoàn cảnh nhầm đường băng, tổ điều tra khẳng định: “Tổ lái quyết định tiếp tục hạ cánh sau khi máy bay tiếp đất là phù hợp và nhanh chóng điều khiển dừng khẩn cấp, tránh chướng ngại vật và đã đưa máy bay dừng lại trên đường CHC an toàn”.

Đảm bảo an toàn hàng không

Sau khi sự cố xảy ra và có kết luận sơ bộ, Cục HKVN đã ban hành chỉ thị về việc đảm bảo an toàn số 119/CT-CHK ngày 2-5-2018 về việc đảm bảo an toàn hàng không. Theo đó, Cục HKVN yêu cầu Tổng Công ty HKVN thực hiện nghiêm túc các biện pháp tăng cường nhằm đảm bảo an toàn cho hoạt động bay. Trong đó, cần yêu cầu người lái tăng cường công tác chuẩn bị trước chuyến bay đảm bảo có đầy đủ các thông tin cần thiết cho chuyến bay, nghiên cứu kỹ sơ đồ của sân bay hạ cánh. Trong quá trình bay, khi điều kiện cho phép, phải liên lạc sớm với đài kiểm soát không lưu của sân bay nơi đến để lấy thông tin khí tượng, phương thức và đường hạ cánh để có đầy đủ thời gian chuẩn bị. Đồng thời, người lái cũng phải thực hiện kiểm tra chéo các thông tin quan trọng như phương thức tiếp cận, thông tin đường băng CHC, đường lăn được sử dụng trong quá trình bay. Đặc biệt, tổ lái cần hội ý về phương thức cất, hạ cánh và các phương thức đặc biệt khác.

Bên cạnh các biện pháp đảm bảo an toàn cho hoạt động bay, Cục HKVN cũng đề nghị tăng cường tổ chức huấn luyện nhằm nâng cao năng lực nhận thức, đánh giá tình huống cho người lái. Đồng thời yêu cầu người lái phải chủ động báo cáo những hiện tượng bất thường có khả năng gây nhầm lẫn cho người lái và có nguy cơ uy hiếp an toàn bay. Riêng đối với tổ lái liên quan đến sự cố, Cục HKVN chỉ đạo tiếp tục đình chỉ để phục vụ công tác điều tra cho đến khi có kết luận và biện pháp xử lý chính thức.

Đinh Vũ