Theo mục tiêu của Bộ GTVT từ nay đến hết năm 2018, 100% phương tiện sẽ dán thẻ thu phí tự động (Etag) để thanh toán khi qua các trạm BOT. Đây là động thái nhằm tiến đến mục tiêu thu phí đường bộ tự động qua các trạm kể từ đầu năm 2019. Tuy nhiên, quy định này vẫn còn tồn tại một số ý kiến trái chiều.
 |
| Thẻ thu phí tự động (Etag) được dán trên kính hoặc trên đèn xe ô tô, giúp thiết bị ở trạm thu phí dễ nhận diện phương tiện mỗi khi qua trạm |
Mới dán thẻ khoảng 500.000 phương tiện
Theo ông Nguyễn Văn Huyện (Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam), dự án thu phí tự động đang được triển khai ở giai đoạn 1, áp dụng cho QL1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên (do Công ty TNHH thu phí tự động VETC thực hiện). Trong số 24/37 trạm thuộc dự án thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe trên toàn quốc, hiện đã có 15 trạm được đưa vào vận hành, 9 trạm đang triển khai lắp đặt và sẽ đưa vào vận hành trong cuối quý 1-2018. Bên cạnh đó, 9/37 trạm thuộc khu vực miền Trung và miền Nam cũng dự kiến sẽ được lắp đặt và đưa vào hoạt động trước ngày 31-12-2018.
Theo kế hoạch của Bộ GTVT, việc dán thẻ thu phí tự động không dừng sẽ được áp dụng cho các trạm BOT trên quốc lộ 1 và quốc lộ 14. Theo đó, thẻ thu phí tự động VETC được dán trên kính hoặc trên đèn xe ô tô tại các trạm đăng kiểm, đại lý của nhà cung cấp dịch vụ. Chủ xe có thể nạp tiền vào tài khoản tại ngân hàng, Internet Banking, sử dụng thẻ cào để nộp tiền qua tin nhắn điện thoại... Theo phương cách này, chủ xe sẽ được dán thẻ miễn phí và mở một tài khoản thẻ, xe qua trạm được trừ tiền tự động vào tài khoản thay vì dừng đỗ để mua vé và trả tiền như hiện nay. Được biết, dịch vụ thu phí tự động được áp dụng công nghệ RFID, sử dụng sóng radio nhận diện tự động phương tiện có gắn thẻ Etag và thiết bị đọc sẽ tự động trừ tiền trong tài khoản của chủ xe.
Ông Nguyễn Mạnh Hà (Tổng Giám đốc Công ty TNHH VETC) cho biết, thuận tiện của dự án là vậy, và dù đã vận hành thương mại 17 trạm thu phí trên QL1 và đường Hồ Chí Minh, nhưng đến nay đơn vị mới dán thẻ được khoảng 500.000 phương tiện trong tổng số 2,8 triệu xe ô tô đang lưu hành trong cả nước. Ông Hà lưu ý: “Dù việc dán thẻ đã được triển khai tại các trạm đăng kiểm, trạm thu phí cũng như đến tận cơ quan để dán miễn phí nhưng số xe dán thẻ không tăng nhiều. Việc phát triển khách hàng rất khó nếu chỉ tuyên truyền, vận động, dán thẻ theo hình thức tự nguyện mà không có chế tài xử lý”. Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, để việc triển khai dự án đi vào quy củ và đạt hiệu quả theo kế hoạch đã đề ra, từ nay đến cuối năm 2018 hơn 2,3 triệu ô tô còn lại buộc phải dán thẻ thu phí tự động, nếu không sẽ bị chế tài xử phạt theo quy định.
Vừa mừng vừa lo
Theo nhận xét của lái xe Hoàng Kim Minh (tài xế của một công ty tư nhân ngụ quận Bình Thạnh có cơ sở tại tỉnh Đồng Nai), việc thu phí tự động không dừng vừa tiện lợi cho tài xế, vừa hữu ích cho trạm thu phí và tránh gây ùn tắc khu vực trạm. Tuy nhiên, tình trạng trạm thu phí tự động không dừng hoạt động chưa đồng bộ cũng khiến cho lái xe nản chí. Chẳng hạn như lộ trình từ TP.HCM đi Đồng Nai, ông Minh phải qua hai trạm thu phí, nhưng chỉ có trạm thu phí Đồng Nai triển khai thu phí tự động không dừng. Điều ông Minh muốn góp ý nữa là “thẻ thu phí tự động khi dán lên xe rất dễ bị mất cắp, khi về quê mấy đứa con nít tinh nghịch có thể dùng tay lấy được. Lần đầu được dán thẻ miễn phí nhưng lần dán kế tiếp phải tốn 120.000đ. Chưa kể mỗi khi rửa xe còn lo thẻ gặp nước bị hỏng tróc”.
| Theo chuyên gia giao thông TS. Phạm Sanh, việc áp dụng thu phí tự động không chỉ đảm bảo tính minh bạch, mà còn góp phần giảm chi phí nhân lực, thời gian thu phí theo hình thức thu phí thủ công như hiện nay. Đặc biệt, với hình thức thu phí mới này, Nhà nước kiểm soát được nhà đầu tư và nhà đầu tư cũng có thể kiểm soát được nhân viên trong phạm vi quản lý. |
Ủng hộ phương thức thu phí tự động không dừng, đại diện Công ty TNHH vận tải Kim Phát (QL 1A, phường Tân Chánh Hiệp, quận 12) cho biết sẽ thực hiện việc dán tem thu phí tự động theo quy định. Bên cạnh đó, phương thức thanh toán qua tài khoản còn giúp công ty kiểm soát được số lượt xe tài xế qua trạm, tránh tình trạng “né” trạm nhưng vẫn báo chi phí hoặc kê khai không đúng. Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp cho thuê xe du lịch như gia đình ông Nguyễn Tấn Tài (ngụ quận Tân Bình) thì phương thức mới này cũng khiến ông băn khoăn “vì sẽ phải làm thêm hợp đồng hoàn tiền phí khi lưu thông trên quốc lộ với khách hàng, và sau đó lại chờ khách hoàn tiền mặt, bất tiện hơn so với việc khách tự trả chi phí cầu đường như bao lâu nay vẫn làm”… Đối với việc nạp tiền vào tài khoản trước, một số doanh nghiệp nêu ý kiến nên được tính lãi suất để tránh thiệt thòi cho các đơn vị. Vì thực tế khi đã tiền nạp vào tài khoản cho dù chưa cần dùng đến vẫn không có tiền lời. Chưa kể khi nộp tiền vào còn chịu tốn phí vì tài khoản giao thông chưa liên thông với các tài khoản ngân hàng.
Ông Nguyễn Văn Huyện (Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam) đề nghị các cơ quan, đơn vị xem xét và giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án thu phí tự động không dừng. Bởi đây là vấn đề mới, cần nâng cao ý thức pháp luật của nhà đầu tư BOT và người dân trong việc thực hiện chủ trương, chính sách về phương thức thu phí tự động không dừng, để mọi thành phần đều được rõ. Đồng thời, lực lượng chức năng cần đẩy nhanh việc lắp đặt, xây dựng hệ thống thu phí tự động không dừng đồng bộ trên toàn quốc, nhằm bảo đảm vận hành liên tục, nhanh chóng, hiệu quả và an toàn. Qua đó vừa góp phần kéo giảm ùn tắc giao thông, vừa đảm bảo tính công khai, minh bạch trong thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo quy định chung.
Bài, ảnh: Đinh Vũ