Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố kết luận thanh tra. Theo đó đã chỉ ra những sai phạm tại 6 dự án BT, BOT về lĩnh vực giao thông tại TP.HCM.
Theo kết luận, UBND TP.HCM đã không xây dựng danh mục dự án, không thực hiện việc công bố danh mục hoặc thực hiện công bố chậm. Việc lựa chọn nhà đầu tư các dự án chủ yếu thực hiện theo hình thức chỉ định thầu không đúng quy định pháp luật. Bên cạnh đó, một số dự án đã không triển khai thực hiện đúng quy định về lựa chọn nhà thầu, không lập kế hoạch đấu thầu…
Cụ thể, dự án BOT cầu Phú Mỹ (tổng vốn hơn 2.000 tỷ đồng), UBND TP.HCM đã chọn Công ty CP Đầu tư xây dựng Phú Mỹ làm nhà đầu tư dù hồ sơ chuẩn bị đầu tư của doanh nghiệp này thiếu phương án huy động vốn, chưa đủ giấy tờ cam kết của ngân hàng hoặc nhà cấp vốn, tức được lựa chọn khi chưa rõ năng lực nhà đầu tư. Trong quá trình thực hiện dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ (tổng mức đầu tư hơn 1.440 tỷ đồng) theo hình thức BT, UBND TP.HCM không thực hiện việc xây dựng công bố danh mục kêu gọi đầu tư và đấu thầu rộng rãi mà giao luôn cho doanh nghiệp này thực hiện dự án.
Dự án BOT nâng cấp cải tạo quốc lộ 1A đoạn An Sương - An Lạc, trong quá trình thực hiện dự án, Công ty CP Đầu tư phát triển hạ tầng IDICO đã đề xuất bổ sung xây dựng 2 nút giao thông, lắp đặt dải phân cách làn xe cơ giới và thô sơ với tổng mức đầu tư hơn 704 tỷ đồng. Không bổ sung dự án vào danh mục và kêu gọi các nhà đầu tư tham gia theo quy định, UBND TP.HCM đã chỉ định luôn IDICO làm nhà đầu tư.
Dự án cầu Bình Triệu II được thực hiện theo hình thức BOT do Công ty CP Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật TP.HCM làm nhà đầu tư với tổng mức đầu tư 1.717 tỷ đồng; Dự án xây dựng đường nối từ đường Nguyễn Duy Trinh vào KCN Phú Hữu thực hiện theo hình thức BOT do Công ty CP Xi măng Hà Tiên làm nhà đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 461 tỷ đồng.
Hầu hết các dự án BOT nêu trên đều chậm tiến độ, từ đó dẫn đến giảm doanh thu, tăng chi phí, lãng phí vốn đầu tư. Do đó TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành và TP.HCM xử lý khoản tiền sai phạm theo kết quả thanh tra là 2.172 tỷ đồng. Trong đó, phê duyệt không đúng khoản tiền 1.400 tỷ đồng, phê duyệt tăng sai 67 tỷ đồng; giảm tổng vốn đầu tư, điều chỉnh hợp đồng các dự án với giá trị 90 tỷ đồng, loại khỏi phương án tài chính đối với cầu Bình Triệu 2 gần 50 tỷ đồng; giảm giá trị quyết toán dự án 497 tỷ đồng; thu về ngân sách TP từ các nhà đầu tư với giá trị hơn 41 tỷ đồng do thực hiện không đúng quy định.
Kết luận của TTCP cũng chỉ ra do thiếu trách nhiệm, nhiều hợp đồng BOT, BT chưa đủ trình tự, thủ tục, điều khoản mâu thuẫn, sai quy định, tổng vốn đầu tư tăng sai dẫn đến thời gian khai thác thu phí hoàn vốn không đúng quy định; thiếu phương án huy động vốn, chưa đủ cam kết của ngân hàng hoặc nhà cấp vốn.... Theo đó, UBND TP.HCM và các đơn vị chuyên môn đã có nhiều sai sót trong công tác thẩm định, phê duyệt dự án khả thi, nội dung dự án thiếu sự cần thiết phải đầu tư, phương án so sánh
Những vi phạm này thuộc trách nhiệm của UBND TP.HCM, Sở GT-VT, Sở KH-ĐT và một số cơ quan liên quan. Riêng việc thẩm định, phê duyệt dự án cải tạo nâng cấp QL 1 đoạn An Sương - An Lạc thuộc trách nhiệm của Bộ GT-VT và các cơ quan chuyên môn thuộc bộ này.
Kết luận của TCCP chỉ rõ: UBND TP.HCM, Bộ GT- VT kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân đã vi phạm các quy định pháp luật, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm đã giao.
An Khánh