 |
| NSƯT Phương Quang và NSƯT Thanh Vy trong vở Nàng Xê Đa |
NSƯT Phương Quang lâm trọng bệnh nhiều năm qua. Ông bị mất trí nhớ sau lần phẫu thuật não nên rất ít xuất hiện trên sân khấu. Ông đã qua đời vào sáng 13-7 tại nhà riêng với di nguyện cuối đời là được hiến xác cho y học.
“Sau khi ba tôi qua đời, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM) sẽ tiếp nhận xác. Sau đó, gia đình vẫn để di ảnh và bàn thờ của ba tôi tại nhà để khán giả, người hâm mộ và các nghệ sĩ đồng nghiệp đến viếng” - con trai của NSƯT Phương Quang cho biết.
NSƯT Phương Quang tên thật là Tô Văn Quang, sinh năm 1942 tại Dĩ An, Bình Dương. Năm 1960, ông lên Sài Gòn tìm nhạc sĩ Văn Còn, người cùng quê và là bà con dòng họ, để xin được học nghề.
Ông được nhạc sĩ Văn Còn dẫn theo vào đoàn cải lương Thanh Minh - Thanh Nga và được ngồi ngay vị trí của dàn đờn để coi hát. Phát hiện ông có giọng ca rất giống nghệ sĩ Út Trà Ôn, nhạc sĩ Văn Còn đã dành nhiều tâm sức để rèn giũa cho ông từ bài bản đến nhịp nhàng, cách luyến láy, lấy hơi, nhấn chữ… NSƯT Phương Quang chính thức bước lên sân khấu cải lương chuyên nghiệp từ gánh hát Kim Thành. Ở đây, ông đã được đặt nghệ danh là Phương Quang.
Một điều rất bất ngờ, có lẽ anh kép trẻ Phương Quang chưa bao giờ dám mơ đến. Biết có anh kép Phương Quang có giọng ca gống mình, nghệ sĩ Út Trà Ôn (khi đó là ông bầu của gánh hát Thống Nhứt) đã đồng ý ký hợp đồng 300.000 đồng (giá trị thập niên 1960) để mời Phương Quang hát trong ba năm.
Một thời gian sau, ông theo đoàn Kim Chưởng. Dưới sự uốn nắn của bà bầu Kim Chưởng, chỉ 2 năm sau, ông đoạt HCV giải Thanh Tâm (1966), cùng năm với NS Phượng Liên.
Nhắc đến NSƯT Phương Quang, chắc chắn khán giả cải lương không chỉ nhớ những vai diễn để đời: Vua Riêm (Nàng Xê Đa), Tám Khỏe (Người ven đô), Năm Báu (Tình yêu và lời đáp), Nguyễn Huệ (Tiếng sóng Rạch Gầm), Cang (Nửa đời hương phấn)… mà còn nhớ ông với chất giọng đặc biệt khi thể hiện những bài ca cổ: Ông lão chèo đò, Gánh bưởi Biên Hòa, Mổ tim Tỷ Can, Đắc Kỷ - Trụ Vương, Gánh chè khuya, Trường cũ tình xưa, Ông giáo làng…
Lễ tưởng niệm NSƯT Phương Quang diễn ra lúc 9 giờ, ngày 14-7, tại nhà riêng (1033 Trần Xuân Soạn, P.Tân Hưng, Q.7, TP.HCM).
Vĩnh biệt ông, người nghệ sĩ tài hoa!
K.Nguyên