“Đại học không phải con đường duy nhất” là chương trình tư vấn mùa thi dành cho các bạn không chọn theo con đường đại học do Báo Giáo dục TP.HCM kết hợp với các đài phát thanh, truyền hình các tỉnh Đồng Nai, Tây Ninh, Vĩnh Long, Bình Phước, Tiền Giang… đã và đang thực hiện.
Không phải ngẫu nhiên mà xu hướng chọn nghề lại có những thay đổi mạnh mẽ như hiện nay, đặc biệt là trong một đất nước luôn có quan niệm coi trọng bằng cấp như Việt Nam. Sự chuyển biến này bắt nguồn không chỉ từ chính sách phân luồng của Bộ GD-ĐT mà còn xuất phát từ con số thất nghiệp của các cử nhân đại học (ĐH), thạc sĩ, tiến sĩ trên thực tế. Mặt khác, chất lượng đầu ra của các trường trung cấp (TC), cao đẳng (CĐ), các đơn vị dạy nghề ngày càng cao nên nhận được sự ủng hộ của nhiều bậc phụ huynh khi định hướng nghề nghiệp cho con cái. Thay vì chọn chương trình ĐH thì rất nhiều bạn trẻ đã tự tin chọn lựa CĐ, TC hay TC nghề để làm hành trang vào đời.
Tiết kiệm thời gian, chi phí học tập
Với thời gian học được rút ngắn chỉ trong 2 – 3 năm, học TC, CĐ sẽ giúp tiết kiệm được thời gian lẫn chi phí học tập. Mặc dù không phủ nhận giá trị của việc học đại học song với nhiều sinh viên, để theo học được hết 4 – 6 năm ĐH là cả một vấn đề lớn nếu không đủ điều kiện kinh tế. So với 2 năm học TC thì bạn phải “đầu tư” khá nhiều thời gian lẫn kinh phí học tập.
Học sát… thực tế, thực hành nhiều
Nếu từ lâu chương trình đào tạo đại học ở Việt Nam thường khá nặng về lý thuyết thì tại các trường trung cấp, sinh viên được chú trọng thực hành nhiều hơn hẳn. ThS Phạm Thị Châu Hương – Trưởng phòng Tuyển sinh, trường Cao đẳng nghề TP.HCM cho biết: “Hầu như các trường TC, CĐ nghề hiện nay đều xây dựng chương trình đào tạo chỉ có 20% – 30% lý thuyết, còn lại đều dành cho thực hành. Điều này sẽ giúp các em học sinh sinh viên (HSSV) có điều kiện cọ sát thực tế từ rất sớm với từng ngành nghề đang học. Riêng ở trường Cao đẳng nghề TP.HCM, ngoài cơ sở vật chất được nhà trường trang bị, các doanh nghiệp kết hợp đào tạo hay đặt hàng tuyển dụng còn hỗ trợ thêm một số thiết bị hiện đại phù hợp với nhu cầu cơ sở đang sản xuất để hỗ trợ đào cho HSSV nhằm giúp các em khi ra trường có thể làm được việc ngay. Đây cũng một phần nằm trong sự cam kết hỗ trợ đầu ra của trường với các em khi nhập học.”
Cùng vấn đề này, ThS Trần Thị Quỳnh Như – Trưởng phòng Đào tạo Khảo thí, trường Trung cấp Việt Giao cũng cho biết: Luật giáo dục nghề nghiệp cho phép các trường TC tự chủ xây dựng chương trình đào tạo nên hằng năm nhà trường đều có quy trình làm việc với doanh nghiệp để nắm bắt nhu cầu phục vụ giảng dạy sát với thực tế nên đáp ứng tốt nhu cầu nhân sự cho doanh nghiệp. Thực tế ngoài đào tạo chuyên môn ra thì nhà trường còn đào tạo những “đặt sản” của trường bằng các kỹ năng mềm như: kỹ năng ngoại ngữ, kỹ năng tạo mối quan hệ, kỹ năng giải quyết than phiền, phàn nàn, kỹ năng truyền thông, kỹ năng múa hát sinh hoạt,... phù hợp với ngành học, giúp các em tự tin và “toàn năng” khi ra làm việc hoặc giao tiếp với khách hàng”.
“Không cần” đến nhà trường giới thiệu việc làm
Với bậc học TC, CĐ nghề, HSSV thường có tâm lý khó tìm việc làm sau khi ra trường, do đó, các trường thường sẽ có cam kết bằng văn bản với HSSV ngày khi nhập học về việc đảm bảo việc làm sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên trên thực tế, khi học xong các em đã “không cần” đến nguyện vọng được giới thiệu việc làm nữa. TS Nguyễn Hữu Hảo – Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Tuyển sinh, Trường CĐ Quốc tế Kent chia sẻ: Kent hiện ưu tiên đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, đặc biệt là đào tạo ngành hàng không với hàng nghìn nhu cầu nhân sự để phục vụ cho các cảng hàng không trong tương lai như cảng hàng không quốc tế Long Thành, cảng hàng không Phan thiết,… chúng tôi còn đang lo không đủ nguồn để cung cấp cho họ chứ không phải lo đến việc đảm bảo việc làm. Kent đào tạo theo chuẩn Anh quốc nên các yêu cầu trong quá trình học khá khắc khe, đến năm các em đi thực tập làm việc với các doanh nghiệp thì doanh nghiệp đã muốn nhận luôn rồi, không cần phải giới thiệu việc làm gì nữa cả. Thậm chí chúng tôi còn phải khuyên các em đừng có vội vàng đi làm, ham kiếm tiền quá mà cần phải học xong rồi mới được đi làm. Không những thế, các em còn có nhiều cơ hội lựa chọn nơi làm việc trong nước hoặc nước ngoài vì bằng cấp của Kent là bằng cấp đạt chuẩn quốc tế. Vì thế, chuyện cam kết việc làm chúng tôi cũng không cần phải bàn mà vấn đề là các em có chịu đi làm hay không mà thôi”.
Không cần phải bận tâm đến việc làm sau khi ra trường cũng được ThS Trần Thị Quỳnh Như – Trưởng phòng Đào tạo Khảo thí, trường Trung cấp Việt Giao khẳng định: “Trong quá trình đào tạo nhà trường đã có làm việc với doanh nghiệp rồi nên những yêu cầu của doanh nghiệp đều được trường đáp ứng. Ngoài ra, trong quá trình học và đi thực tập thì các bạn đã có thể làm việc và làm việc bán thời gian nên sau khi tốt nghiệp là được nhận luôn. Vì vậy nguyện vọng nhờ nhà trường giới thiệu việc làm ban đầu không còn cần thiết nữa.”
Nhìn chung dù thời gian đào tạo ngắn nhưng chương trình học TC bám sát thực tiễn cũng như yêu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp nên HSSV đáp ứng được ngay các yêu cầu tuyển dụng khắt khe khi đi làm. Điều này đã được chứng minh khi nhiều nhà tuyển dụng chia sẻ, họ sẵn sàng nhận sinh viên có bằng TC nhưng làm được việc ngay thay vì chọn sinh viên có bằng cấp cao hơn nhưng phải mất thời gian đào tạo lại.
T.Xuân