Trước những tác động ngày càng sâu rộng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) đến nền kinh tế toàn cầu, các quốc gia phát triển đã sớm xác định chiến lược nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực cho lĩnh vực kinh tế và ngành nghề mới trong tương lai.
Dưới đây là 3 quốc gia có chất lượng giáo dục, đào tạo hàng đầu thế giới và đang trong quá trình đổi mới hướng đến nền giáo dục 4.0.
Mỹ
Mỹ là cường quốc đứng đầu thế giới về nhiều mặt, đặc biệt là kinh tế và công nghệ. Vì thế mà những đổi thay mới mẻ từ cuộc CMCN 4.0 đã nhanh chóng tạo ra những tác động lớn đến hệ thống giáo dục. Trước tiên, đó là việc ứng dụng các tiến bộ công nghệ thông tin giúp nâng cao hiệu quả đào tạo; đổi mới giáo trình; mô hình giảng dạy; hoạt động dạy và học diễn ra khắp mọi nơi, đơn cử đó là các chương trình đào tạo trực tuyến đại chúng MOOC, đào tạo online kết nối sinh viên và giảng viên một cách hiệu quả mà không cần phải đến lớp.
ĐH Central-Florida (Mỹ)
Hiện tại, Mỹ đã triển khai “Chiến lược quốc gia về sản xuất tiên tiến” cho ba thập kỷ tới và một số nhóm ngành nghề được dự báo sẽ giữ vai trò chủ lực có nhu cầu tuyển dụng rất cao trong tương lai. Cụ thể, các nhóm ngành nghề trên gồm có: nhóm ngành công nghệ và công nghệ thông tin (lập trình, khoa học máy tính…), công nghệ vật liệu nano, công nghệ sinh học…; nhóm ngành quản trị và dịch vụ (nhà hàng khách sạn, quản trị du lịch và du lịch mạo hiểm, dinh dưỡng và ẩm thực…); nhóm ngành điện tử - cơ khí - tự động hóa (kỹ sư cơ khí, chế tạo máy móc…). Một số trường có đào tạo những nhóm ngành nghề này là ĐH Utah, ĐH Central Florida, ĐH Illinois - Chicago…
Úc
ĐH Tasmania (Úc)
Nền kinh tế Úc cũng nằm trong nhóm các quốc gia phát triển chịu sự ảnh hưởng lớn của cuộc CMCN 4.0, nhân sự nhiều ngành nghề có nguy cơ bị thay thế hoàn toàn hoặc một phần bởi trí thông minh nhân tạo. Tháng 4-2017, Chính phủ Úc đã công bố kế hoạch thành lập trung tâm thí nghiệm nghiên cứu phục vụ cuộc CMCN 4.0 tại 6 trường ĐH danh tiếng gồm: ĐH Tasmania, ĐH Công nghệ Sydney, ĐH Tây Úc, ĐH Nam Úc, ĐH Queensland và ĐH Công nghệ Swinburne. Các trung tâm thí nghiệm này sẽ tạo ra môi trường giúp nhân sự điều hành các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đối tượng sinh viên và lực lượng lao động tiếp cận, chuẩn bị thích ứng trước những thay đổi đang diễn ra từ cuộc CMCN 4.0. Các ngành học được dự báo sẽ cực thịnh trong tương lai gồm lĩnh vực kỹ thuật số (công nghệ phần mềm, khoa học máy tính, điện toán đám mây, quản lý dữ liệu, internet vạn vật…); lĩnh vực quản trị (quản trị chuỗi cung ứng, kinh doanh quốc tế, quản trị kinh doanh…); lĩnh vực công nghệ sinh học (khoa học sinh học, công nghệ sinh học…); lĩnh vực vật lý… Ngoài 6 trường ĐH kể trên, du học sinh cũng có thể tham khảo thêm nhiều chuyên ngành tương tự tại các trường ĐH Charles Darwin, ĐH Monash, ĐH Canberra, ĐH RMIT…
Anh
Từ nhiều năm trước, khi cuộc CMCN 4.0 manh nha “tấn công” vào nền kinh tế, Chính phủ Anh đã đặt ra câu hỏi về vai trò của các trường ĐH, CĐ trong chiến lược phát triển kinh tế quốc gia thời cuộc CMCN 4.0 phát triển? Nhiều chuyên gia giáo dục nhận định, cần có cuộc cách mạng tương tự đối với lĩnh vực giáo dục nhằm lan tỏa tinh thần đổi mới chất lượng và bắt kịp khuynh hướng thời đại. Vì vậy khi đó đã có hàng loạt trường ĐH, CĐ tiến hành công tác cải tổ đề cương, phương pháp giảng dạy, tập trung khai thác các tính năng của ứng dụng khoa học công nghệ để sinh viên ra trường không chỉ lĩnh hội được những kiến thức thực tế nhất, phản ánh tốc độ phát triển như vũ bão của thế giới xung quanh, mà còn giữ vai trò nòng cốt phát triển kinh tế, đặc biệt là các lĩnh vực trọng điểm cần nguồn nhân sự chất lượng cao, sở hữu chuyên môn đặc thù. Nhóm ngành học có cơ hội làm việc toàn cầu sinh viên không nên bỏ qua là kỹ sư, công nghệ thông tin, khoa học xã hội, chăm sóc sức khỏe, kỹ sư máy tính, công nghệ sinh học, truyền thông kỹ thuật số… Các trường đào tạo gồm: ĐH Manchester Metropolitan, ĐH Salford Manchester, ĐH Birmingham, ĐH Loughborough…
Việc chọn đúng ngành học nằm trong danh sách nhóm nghề mà các quốc gia này đang cần sẽ giúp sinh viên gia tăng cơ hội ở lại làm việc sau tốt nghiệp và làm giàu vốn kinh nghiệm trong môi trường quốc tế. Để đạt được mục đích khi quyết định du học, sinh viên cần có quá trình chuẩn bị nhiều mặt và nhất là nỗ lực gấp nhiều lần để hiện thực hóa giấc mơ của bản thân. “Cuộc sống giống như một cuốn sách, nếu bạn chưa bao giờ lật thử một trang bạn sẽ không bao giờ biết được những gì ở chương tiếp theo”.
Diệu Minh