Ukraina đã chờ đợi suốt 30 năm cho khoảnh khắc được EU cấp quy chế ứng viên - Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky.
EU cấp quy chế ứng viên cho Ukraina
Ngày 23.6, các nhà lãnh đạo của 27 quốc gia thành viên EU đồng ý cấp quy chế ứng viên cho Ukraina và Moldova trong cuộc họp thượng đỉnh của Liên minh Châu Âu - Reuters đưa tin.
Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel ca ngợi quyết định này là một “thời khắc lịch sử”. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen chúc mừng các nước về quyết định của khối. Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng tất cả đều “có việc phải làm trước khi chuyển sang giai đoạn tiếp theo của quy trình”.
Phát biểu trước hội nghị thượng đỉnh, Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo cho biết, việc trao cho Ukraina tư cách ứng cử viên EU là một "thông điệp biểu tượng" quan trọng để hỗ trợ Kiev trong bối cảnh nước này đang có xung đột với Nga. Tuy nhiên, tư cách thành viên thực tế của EU vẫn còn "nhiều năm nữa" và quốc gia này trước tiên phải đáp ứng các tiêu chuẩn Châu Âu.
“Điều này không có nghĩa là Ukraina sẽ sớm là một phần của Liên minh Châu Âu. Đó là một quá trình kéo dài nhiều năm với rất nhiều cải cách sẽ rất khó khăn và đối với chúng tôi, điều rất quan trọng là phải đưa ra một tín hiệu biểu tượng mạnh mẽ” - RT dẫn lời Thủ tướng De Croo nói.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky ca ngợi quyết định của EU trong việc cấp tư cách ứng cử viên cho quốc gia này, gọi đây là "thời điểm lịch sử và duy nhất".
“Chúng tôi chân thành hoan nghênh quyết định của các nhà lãnh đạo EU trao cho Ukraina tư cách ứng cử viên. Đó là một khoảnh khắc lịch sử và duy nhất trong quan hệ Ukraina-EU” - ông Zelensky viết trên Twitter.
Nhà lãnh đạo Ukraina cũng cho rằng đây là một chiến thắng, cam kết sẽ không nghỉ ngơi cho đến khi Nga thất bại và Ukraina trở thành thành viên đầy đủ của EU.
"Đây là một chiến thắng" - ông Zelensky tươi cười nói trong một đoạn video ngắn được đăng lên kênh Instagram, lưu ý rằng Ukraina đã chờ đợi 30 năm cho khoảnh khắc này.
Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel xác nhận, EU đã nhất trí cấp quy chế ứng cử viên gia nhập EU cho Ukraina và Moldova.
Tiến trình trở thành thành viên đầy đủ
Ứng cử viên chỉ là bước khởi đầu của một quá trình đòi hỏi phải cải cách sâu rộng để phù hợp với một loạt các tiêu chuẩn, từ chính sách tư pháp đến dịch vụ tài chính và an toàn thực phẩm.
Tuy nhiên, quyết định của EU buộc Kiev phải hiện thực hóa một khát vọng mà chỉ vài tháng trước đây đã nằm ngoài tầm với.
Quá trình này bao gồm một số bước, bao gồm việc thông qua tất cả các luật và quy định của EU. Điều này thường mất một số năm.
Cuối cùng, ứng cử viên ký một hiệp ước gia nhập, mà tất cả các nước EU khác phải thông qua.
Điều gì xảy ra nếu Ukraina gia nhập EU?
Liên minh Châu Âu là một tổ chức chủ yếu là kinh tế và chính trị, không phải là một liên minh quân sự như NATO. Tuy nhiên, tư cách thành viên có thể tạo ra sự khác biệt lớn về kinh tế, giống như trong trường hợp của Bulgaria và Romania - những nước có GDP lần lượt tăng gấp đôi và gần gấp ba kể từ khi gia nhập EU.
Trên hết, các nước thành viên được hưởng lợi ích về quân sự. EU có một điều khoản phòng vệ lẫn nhau, trong đó quy định rằng nếu một quốc gia EU là nạn nhân của hành động xâm lược vũ trang trên lãnh thổ của mình, thì các thành viên EU khác có nghĩa vụ viện trợ và giúp đỡ quốc gia đó bằng mọi cách trong khả năng của mình.
Mặc dù tư cách ứng cử viên chủ yếu mang tính biểu tượng, động thái này sẽ giúp nâng cao tinh thần của Kiev vào thời điểm rất khó khăn trong cuộc xung đột kéo dài 4 tháng qua. Nếu được gia nhập, Ukraina sẽ là quốc gia lớn nhất của EU theo diện tích và đông dân thứ năm.
Từ trái qua: Thủ tướng Italia Mario Draghi, Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz họp báo chung tại Cung điện Mariinsky ở Kiev, ngày 16.6.2022.
Nga phản ứng thế nào?
Trong một bài phát biểu mới đây tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế ở St Petersburg, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ trích Mỹ và phương Tây, nhưng tìm cách hạ thấp vấn đề EU. "Chúng tôi không có gì chống lại. EU không phải là một khối quân sự. Đó là quyền của bất kỳ quốc gia nào khi tham gia vào liên minh kinh tế" - ông Putin nói.
Tuy nhiên, Tổng thống Nga cũng đặt câu hỏi liệu EU có nên "khuyến khích" việc cho phép Ukraina gia nhập hay không, nói rằng Kiev sẽ cần những khoản trợ cấp kinh tế khổng lồ mà các thành viên EU khác có thể không sẵn sàng cung cấp.
Những rào cản nào đang nằm ở phía trước?
Ukraina có thể sẽ mất nhiều năm để trở thành thành viên của liên minh 27 quốc gia.
Tư cách ứng viên không thể đảm bảo cho một nước trở thành thành viên chính thức. Chẳng hạn, các cuộc đàm phán đã bị đình trệ trong nhiều năm với Thổ Nhĩ Kỳ - một ứng cử viên EU kể từ năm 1999.
Bà Von der Leyen cho biết Ukraina đã thực hiện khoảng 70% các quy tắc, chuẩn mực và tiêu chuẩn của EU. Tuy nhiên, công việc quan trọng vẫn phải được thực hiện, về pháp quyền, giới tài phiệt, chống tham nhũng và các quyền cơ bản.
Để trở thành một thành viên, Ukraina sẽ phải thực hiện các cải cách kinh tế và chính trị. Không có khả năng EU sẽ tiếp nhận một quốc gia đang trong tình trạng chiến tranh.
Vào thời kỳ hòa bình, Ba Lan - nước láng giềng của Ukraina với quy mô dân số tương tự - phải mất 10 năm kể từ khi xin gia nhập năm 1994 đến khi thực sự được kết nạp vào năm 2004.
Croatia, Bulgaria và Romania cũng đã mất khoảng 10 năm để trở thành thành viên đầy đủ kể từ khi được cấp quy chế ứng viên.
PV (theo laodong)