Đông đảo khán giả bày tỏ sự bức xúc của mình trước một thực trạng là bao nhiêu năm qua, sự cần thiết của các danh hài trong đời sống nghệ thuật đã nhìn thấy rất rõ, nhưng các danh hài lâu nay vẫn phải chịu thiệt thòi, nhất là về mặt xét tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú, nghệ sĩ nhân dân (NSƯT, NSND)…
Danh hài Hồng Nga (phải) và NSND Ngọc Giàu
Một thực trạng nhìn thấy!
Trong các vở cải lương, sự xuất hiện của các danh hài là vô cùng cần thiết để giải quyết những hiểu lầm cho các nhân vật chính hoặc để tạo tiếng cười, phá tan bầu không khí căng thẳng của vở diễn… Tương tự, trong các vở kịch, phim ảnh, các gameshow truyền hình cũng không thể thiếu mặt các danh hài. Sự cần thiết của các danh hài trong đời sống nghệ thuật đã nhìn thấy rất rõ, nhưng các danh hài lâu nay vẫn phải chịu thiệt thòi, nhất là về mặt xét tặng danh hiệu NSƯT, NSND…
Các danh hài được phong tặng danh hiệu NSƯT, NSND rất ít, có thể kể: NSND Ngọc Giàu, NSƯT Bảo Quốc, NSND Thanh Nam, NSƯT Hoài Linh, NSƯT Phú Quý, cố NSƯT Quốc Hòa, NSND Tự Long, NSND Công Lý, NSƯT Xuân Bắc… Còn lại, những tên tuổi danh hài lừng lẫy mà các khán giả rất yêu mến như Văn Chung, Tùng Lâm, Phi Thoàn, Thanh Việt, Văn Hường, Kim Quang, Duy Phương, Hề Sa, Vũ Đức, Kim Ngọc, Hồng Nga, Bảo Chung, Tấn Beo, Tiểu Bảo Quốc, Hoàng Sơn, Kiều Mai Lý, Xuân Hương, Trung Dân, Minh Nhí, Hữu Nghĩa, Chí Tài, Kiều Oanh, Việt Hương, Vũ Thanh… và còn rất nhiều những tên tuổi nghệ sĩ hài khác đến nay vẫn chưa ai chạm đến danh hiệu dù tài năng và đạo đức có thừa.
Danh hài Kim Ngọc và con trai Hiếu Hiền
Như trường hợp của cố danh hài Kim Ngọc. Không phải ngẫu nhiên mà hầu hết các nghệ sĩ như Hoài Linh, Phước Sang, Hồng Vân, Hữu Châu, Quyền Linh, Minh Nhí, Trịnh Kim Chi, Ngọc Trinh, Hữu Nghĩa… đến lớp các diễn viên trẻ sau này đều gọi danh hài Kim Ngọc bằng “Má Kim Ngọc” với lòng kính trọng, ngưỡng mộ và yêu thương vô bờ bến…! Bởi vì trong con người của danh hài Kim Ngọc hội tụ hai yếu tố tài và đức.
Kim Ngọc không chỉ là một trong những cây đa cây đề của làng hài mà người ta còn nhớ đến một Kim Ngọc với giọng ca mùi mẫn trong lĩnh vực cải lương. Hơn thế nữa, dù được khán giả hâm mộ nồng nhiệt nhưng chưa bao giờ Kim Ngọc bị mắc bệnh ngôi sao, chưa bao giờ chèn ép thế hệ đàn em. NSND Hồng Vân cũng từng chia sẻ: “Má Ngọc là nghệ sĩ vô cùng hào sảng, chỉ có nâng chứ không bao giờ chèn ép đàn em. Khi ai chèn ép đàn em, má sẽ lên tiếng bênh vực liền…”.
Mỗi mùa xét tặng danh hiệu NSƯT, NSND, khán giả vừa vui lại vừa buồn. Họ vui cùng những nghệ sĩ được xét tặng rất xứng đáng. Còn buồn cho những nghệ sĩ cũng rất xứng đáng nhưng lại chưa được xét tặng hoặc đặc cách, trong đó có danh hài Kim Ngọc!
Nghệ sĩ Hiếu Hiền, con trai của danh hài Kim Ngọc kể: “Có nhiều bài báo ghi mẹ tôi bằng danh hiệu NSƯT, NSND, tôi đều nhờ họ đính chính lại giùm để mọi người đừng hiểu nhầm…”.
Danh hài Trung Dân và Tấn Beo
Tương tự như cố danh hài Kim Ngọc là nữ danh hài Hồng Nga. Trong rất nhiều chương trình, các MC đã trân trọng giới thiệu “NSƯT Hồng Nga” với lòng yêu mến và ngưỡng mộ. Ngay sau đó, danh hài Hồng Nga đã đính chính: “Xin thưa với mọi người, hiện nay tôi vẫn chưa phải là NSƯT. Cứ gọi tôi là nghệ sĩ Hồng Nga là tôi cảm thấy hạnh phúc lắm rồi…”.
Danh hài Hồng Nga là “thế hệ vàng” trong làng cải lương Việt Nam. Bà cũng đã khẳng định tên tuổi, vị trí của mình trên sân khấu kịch nghệ, phim ảnh… Chính vì thế mà việc bà chưa được trao danh hiệu NSƯT khiến nhiều người bất ngờ và… bất bình.
Hay như danh hài Văn Hường, tài năng và tên tuổi có thừa nhưng ông cũng chưa được trao danh hiệu NSƯT. Cho đến nay, trường phái vọng cổ hài của Văn Hường vẫn là “có một không hai”, không ai có thể thay thế dù có rất nhiều danh hài trẻ vì quá thần tượng ông mà hát rất giống ông như Thanh Nam, Hề Sa, An Danh… Trong lòng của rất nhiều khán giả, Văn Hường rất xứng đáng là danh hiệu NSƯT, NSND.
Những vai diễn của cố danh hài Văn Chung đã trở thành một ký ức không thể phai mờ trong lòng của các nghệ sĩ đồng nghiệp cũng như hàng triệu khán giả trong và ngoài nước… Trong show truyền hình mới đây, khi tái hiện những ký ức về cố danh hài Văn Chung qua lời kể của các đồng nghiệp cùng thời, không ai có thể cầm được nước mắt… Và ai cũng “chưng hửng” khi biết, danh hài Văn Chung vẫn chưa được truy tặng danh hiệu NSƯT?
Nhiều người gặp danh hài Trung Dân đã bắt tay và “Chào NSƯT Trung Dân”. Anh cũng cười lại và đính chính: “Tôi chưa phải là NSƯT đâu nha”. Trung Dân diễn hài suốt 30 năm qua, tên tuổi của anh đã trở thành một “thương hiệu” nhưng danh hiệu NSƯT với anh vẫn còn rất xa vời…
Các danh hài chịu nhiều thiệt thòi, vì sao?
Bản thân các danh hài cũng không tránh được nỗi buồn. Còn khán giả hâm mộ thì rất bức xúc. Phải chăng do quan niệm “hài nhảm, hài dung tục, hài rẻ tiền” mà các danh hài phải chịu thiệt thòi hơn các nghệ sĩ khác. Ngành nghề nào cũng có mặt trái, mặt phải của nó. Sân khấu hài từng lên ngôi, thu hút khán giả bởi những yếu tố giải trí, phê phán, châm biếm rất thực tế. Nhưng cũng có những nhóm “hài nhảm, hài dung tục, hài rẻ tiền” đánh mất niềm tin, sự yêu mến của khán giả… Vì thế, cần phải phân định cho rõ ràng để thưởng - phạt phân minh, không thể đánh đồng!
Danh hài Bảo Quốc, Bảo Chung, Văn Chung
Theo đạo diễn - NSND Trần Minh Ngọc: “Những danh hài có tuổi đời cao thì không đủ sức khỏe để tham gia các mùa hội diễn, liên hoan để có những chiếc huy chương vàng, bạc để đủ tiêu chuẩn xét duyệt… Vì thế, nếu được đặc cách thì may ra họ mới có cơ hội… Các kịch bản khi tham dự hội diễn, liên hoan thường rất ít đất cho các danh hài trổ tài, rất hiếm có vở danh hài được tham gia vai chính… Và vì thế cơ hội “rinh” huy chương của các danh hài cũng rất khó…”.
Cũng có những danh hài đủ tiêu chuẩn, nhưng họ không làm hồ sơ xin danh hiệu vì lòng tự trọng… Đó chính là những lý do mà vì sao những danh hài Văn Chung, Tùng Lâm, Phi Thoàn, Thanh Việt, Văn Hường, Duy Phương, Kim Ngọc, Hồng Nga… vẫn chưa được xướng danh hiệu đúng tầm với tên tuổi của họ…!
| NSND Kim Cương nêu ý kiến: “Danh hiệu NSND chỉ nên dành cho các nghệ sĩ có những thành tích xuất sắc và đóng góp to lớn cho sự nghiệp nghệ thuật, có sức lan tỏa và tầm ảnh hưởng lớn lao. Không thể cứ tính số lượng huy chương để xét tặng danh hiệu cao quý này…”. |
Sắp tới đây có cuộc thi “Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang - năm 2020” được tổ chức trong phạm vi toàn quốc. Cuộc thi này được kế thừa những thành quả đã đạt được của Giải thưởng Trần Hữu Trang. Được biết, đây là cuộc thi dành cho các nghệ sĩ, danh hài chuyên nghiệp không giới hạn số tuổi. Huy chương của các nghệ sĩ, danh hài đạt được từ cuộc thi này sẽ được chứng nhận, là cơ sở đề xuất xem xét, bổ sung thành tích nghệ thuật của cá nhân trong các đợt xét danh hiệu NSND, NSƯT… Điều này có thể là một tin vui, tuy nhiên sẽ có bao nhiêu danh hài nổi tiếng mà chịu đi thi để tìm kiếm danh hiệu?
Đạo diễn - NSND Trần Minh Ngọc cho biết: “Để các danh hài không bị thiệt thòi, việc xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT nên để nhân dân bình chọn đúng với tài năng, tên tuổi, độ cống hiến của nghệ sĩ với khán giả, với đất nước chứ không nên vì những chiếc huy chương “vô tri vô giác” kia…”.
Song Minh