Cùng với sự phát triển nhanh chóng của những ứng dụng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, những năm gần đây, khán giả đã dần quen với các ứng dụng xem phim trực tuyến… Các ứng dụng xem phim trực tuyến cũng mang đến nhiều thú vị cho khán giả nhưng cũng tồn tại nhiều bất cập. Những phim gây hại đến người xem vẫn nhan nhản, chưa được kiểm duyệt chặt chẽ.
Nhà làm phim chia sẻ tại hội thảo
Thông tin này được nêu ra tại Hội thảo “Xây dựng trung tâm phát hành và phổ biến phim trực tuyến” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức mới đây tại TP.HCM.
Chưa kiểm soát chặt chẽ
Trong nhiều thập kỷ qua, việc phát hành phim luôn được thực hiện theo phương thức truyền thống tức là trình chiếu tại rạp. Ngoài chất lượng phim, các chiến dịch marketing như lựa chọn điểm công chiếu, quy mô phát hành… có ý nghĩa sống còn đối với mỗi bộ phim. Tuy nhiên, sự phát triển của công nghệ thông tin cùng với thiên tai, dịch bệnh đã thay đổi hành vi, thói quen của khán giả. Điều đó đã thúc đẩy phim trực tuyến ra đời và phát triển nhanh chóng.
Chỉ cần kết nối internet và một thiết bị điện thoại hoặc máy tính... chúng ta có thể dễ dàng xem phim ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào. Nếu thế giới có Netflix thì Việt Nam cũng đã có VTV go, FPT Play, Galaxy Play, DA.NET... và rất nhiều các trang phim không chính thống cũng thu hút được lượng lớn người truy cập.
Trên không gian mạng có một số các trang web chiếu phim trực tuyến, mỗi trang có thể tạo ra một kho phim phong phú. Khả năng cập nhật liên tục những bộ phim mới, phim bom tấn cùng với chất lượng đường truyền luôn là những yếu tố thu hút sau khi cuốn khán giả và cũng là yếu tố cạnh tranh giữa các trang phim trực tuyến.
Là người mê phim, bạn Nguyễn Hồng Ngọc chia sẻ: “Phim mạng phát triển là do sự tiện lợi, chủ động về không gian, thời gian, đa dạng hình thức dịch vụ, chi phí thấp… và đặc biệt phát huy hiệu quả trong thời điểm dịch bệnh Covid-19”.
Theo TS. Đỗ Quốc Việt (Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh), hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng đã có những tác động không nhỏ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung và hoạt động điện ảnh nói riêng. Có thể khẳng định hình thức phát hành, phổ biến phim trực tuyến là một trong những cơ hội để điện ảnh Việt Nam thực hiện được mục tiêu đưa các tác phẩm điện ảnh đến gần công chúng hơn nữa, tiếp cận thêm lượng lớn khán giả tiềm năng cho điện ảnh truyền thống; gia tăng nguồn tài chính để tái đầu tư sản xuất, phục vụ đời sống tinh thần.
Trang phim trực tuyến Galaxy Play thu hút nhiều khán giả
Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực cũng có không ít vấn đề gây hệ lụy cho xã hội. Hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng làm tăng mức độ bão hòa về nhu cầu phim, tăng tỷ lệ phim nước ngoài phổ biến ở thị trường nội địa gây ra những xáo trộn, gia tăng thêm áp lực không tích cực đối với hoạt động phổ biến phim ở Việt Nam.
Trên không gian mạng, không gian, thời gian mang tính mở, yếu tố biên giới địa lý ít hiện hữu nên nhiều tổ chức ngoài nước cung cấp phim đến xem tại Việt Nam trong thời gian qua đa số là phim chưa được thẩm định, phân loại theo quy định của Luật Điện ảnh Việt Nam và trong số đó có không ít phim vi phạm pháp luật của Việt Nam gây ra nhiều tác động tiêu cực và hệ lụy không dễ dàng định lượng được trên nhiều phương diện. “Ví dụ phim “Gửi thời thanh xuân ấm áp của chúng ta”, “Bà Ngoại trưởng”... Có những phim được thực hiện theo góc nhìn khác không đúng về lịch sử đấu tranh cách mạng bảo vệ Tổ quốc như phim tài liệu “Chiến tranh Việt Nam” của Netflix hay nhiều phim trên trang web phimmoi.net…
Nơi “bảo vệ” phim Việt
Trước tình trạng đó, đề án “Trung tâm phát hành và phổ biến phim trực tuyến” đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt chủ trương. Bộ thành lập trung tâm để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ như: Phát hành, phổ biến, kinh doanh và lưu trữ các tác phẩm điện ảnh Việt Nam và nước ngoài.
Ông Nguyễn Huy Hoàng (Phó Viện trưởng điều hành Viện Phim Việt Nam) cho hay, phim do Nhà nước sở hữu nói chung cũng như phim đang lưu trữ tại Viện Phim Việt Nam là di sản hình ảnh động quốc gia, là kho tư liệu vô cùng quý giá đa dạng về thể loại, phong phú về nội dung, số lượng rất lớn. Tuy nhiên, theo thời gian bảo quản, sau nhiều lần khai thác phổ biến, phim nhựa dễ bị tổn thương, mang nhiều khuyết tật cơ, lý hóa làm tuổi thọ suy giảm dù phim được lưu giữ dưới các điều kiện môi trường khoa học kỹ thuật và hết sức nghiêm ngặt. “Việc số hóa phim không chỉ làm giảm sự hao mòn hữu hình của phim (phim nhựa bị xuống cấp, hỏng) mà còn giúp cho việc hưởng thụ các tác phẩm điện ảnh của công chúng dễ dàng, thuận tiện hơn”, ông Hoàng khẳng định.
Phim trực tuyến càng lấn át phim chiếu rạp
Theo ông Việt, Trung tâm phát hành và phổ biến phim trực tuyến đi vào vận hành sẽ giữ vai trò chủ đạo, cơ sở vững chắc để định hướng, điều tiết cho hoạt động phổ biến phim nói chung và hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng nói riêng. Đồng thời là môi trường tuyệt vời để phát huy mạnh mẽ hiệu quả của điện ảnh giúp cho điện ảnh Việt Nam có được vị trí đúng đắn hơn khi hòa nhập với điện ảnh thế giới.
Ông Vi Kiến Thành (Cục trưởng Cục Điện ảnh) cho biết, việc xây dựng Trung tâm phát hành và phổ biến phim trực tuyến hỗ trợ và kết nối với các trung tâm văn hóa - điện ảnh của các địa phương trên toàn quốc. Là địa chỉ giới thiệu các tác phẩm điện ảnh Việt Nam một cách chính thống đến kiều bào nước ngoài và bạn bè thế giới, từ đó góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người, văn hóa Việt Nam.
“Đây là trung tâm chính thống của Nhà nước để phát hành và phổ biến phim Việt Nam, gồm các thể loại phim truyện, phim tài liệu, hoạt hình… Trở thành nơi lưu trữ và cung cấp nguồn phim do Nhà nước đầu tư đặt hàng sản xuất cho các trung tâm văn hóa - điện ảnh địa phương phục vụ nhiệm vụ chính trị. Cung cấp tối đa 100 giờ phim/năm, trong đó phim Việt Nam 80 giờ/năm, phim nước ngoài 20 giờ/năm”, ông Thành khẳng định.
Giai đoạn 1-3 năm tới, hệ thống có thể lưu trữ được 10.000 giờ phim và phát hành trong nước. Giai đoạn 2, tùy vào kết quả hoạt động để tính toán quy mô kênh cho phù hợp với thực tiễn.
Kiều Khánh