Một loạt cải cách chính sách của Chính phủ trong những thập kỷ gần đây nhằm tăng tỷ lệ lao động Úc có trình độ đại học. Chính phủ nhận được kết quả đó, nhưng điều họ không mong đợi là gần một trong 4 người thất nghiệp lại là người có bằng cấp (mặc dù nhân viên có bằng cấp dường như có cơ hội tốt hơn trong thời gian mất việc liên quan đến Covid). Và hơn một trong 4 sinh viên tốt nghiệp có thể thất nghiệp hoặc thiếu việc làm bốn tháng sau khi có bằng đại học…
Hơn 30 năm trước, Chính phủ Úc đã khởi xướng một kế hoạch cho phép nhiều người Úc tiếp cận với nền giáo dục đại học hơn. Chính phủ muốn các mục tiêu công bằng trở thành một ưu tiên của việc lập kế hoạch và rà soát quản lý giáo dục đại học. Các cải cách đã mở đường cho việc không phải trả trước học phí cho sinh viên và các khoản vay tùy thuộc vào thu nhập.
Mục tiêu của việc mở rộng các trường đại học là theo thời gian, các trường đại học của Úc sẽ đa dạng theo cách phản ánh dân số chung. Các nhóm cụ thể ít được chú ý đã được Chính phủ giúp đỡ. Họ bao gồm phụ nữ, sinh viên khuyết tật, sinh viên bản địa, sinh viên từ các gia đình nghèo hơn, sinh viên không nói tiếng Anh và sinh viên từ các vùng sâu vùng xa.
Những kết quả hơn mong đợi
Các cải cách, một phần, đã đạt được kết quả mong muốn. Các trường đại học ngày nay phản ánh tốt hơn so với dân số chung. Úc cũng đã tăng đáng kể số lượng người tốt nghiệp với trình độ giáo dục cao hơn.
Sinh viên nữ tốt nghiệp trong nước, một trong những nhóm đối tượng được chú ý, hiện luôn nhiều hơn sinh viên nam tốt nghiệp trong nước. Học sinh khuyết tật, học sinh bản địa, học sinh có hoàn cảnh kinh tế xã hội thấp và học sinh vùng sâu vùng xa đều có số lượng đăng ký học tăng lên đáng kể.
Một câu chuyện thành công khác là sự gia tăng lớn những người Úc đang làm việc có bằng đại học. Từ năm 1993 đến năm 2013, tỷ trọng tăng từ 12,4% lên 27,9%. Con số tiếp tục tăng cho đến ngày nay.
Vào tháng 5-2019, 12.921.100 người đã được tuyển dụng vào thị trường lao động Úc. Trong đó, 4.317.500 (33,4%) có bằng đại học. Vào tháng 2-2020, 13.048.200 người đang làm việc và 35,13% có bằng cấp. Đến tháng 11-2020, tác động của đại dịch Covid-19 đã giảm lực lượng lao động xuống còn 12.909.000 người. Tuy nhiên, 4.763.400, tương đương 36,89% có bằng cấp.
Vì vậy, trong khi tổng số người đang làm việc vào tháng 11-2020 thấp hơn một chút so với tháng 5-2019, những người có bằng cấp đã có cơ hội tốt hơn trong thời gian đại dịch. Họ tiếp tục tăng cả về số lượng nhân viên và tỷ lệ của lực lượng lao động.
Việc làm sau đại học khó kiếm hơn
Tuy nhiên, số liệu thống kê ngoài ý muốn và đáng lo ngại do cải cách chính sách liên quan đến sự gia tăng số người thất nghiệp có trình độ đại học.
Cụ thể vào tháng 5-2019, số người thất nghiệp là 694.900 người nhưng số người có trình độ đại học là 129.900 người, tương đương 18,7%. Vào tháng 2-2020, ngay trước khi đại dịch tấn công Úc, đã có 761.100 người thất nghiệp. Trong số 22,45% đó có bằng cấp. Đến tháng 11-2020, tỷ lệ thất nghiệp có bằng cấp đã tăng lên 23,29%, tương đương 1/4.
Trong khi đại dịch là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, chúng ta cũng có một nhóm lớn của những người lao động đủ tiêu chuẩn có trình độ đại học. Vì vậy, có ý nghĩa rằng, đặc biệt là trong thời điểm khó khăn như vậy, số lượng người thất nghiệp có trình độ đại học sẽ tăng lên.
Mặc dù vậy, trước Covid-19, một tỷ lệ lớn sinh viên tốt nghiệp đại học gặp khó khăn khi tìm việc làm toàn thời gian. Khảo sát theo chiều dọc kết quả tốt nghiệp năm 2019 (GOS-L) cho thấy nhiều người mất rất lâu để tìm việc làm toàn thời gian sau tốt nghiệp.
GOS-L đánh giá kết quả ngắn hạn (bốn tháng) và trung bình (ba năm) của sinh viên tốt nghiệp. Nó dựa trên phân tích thuần tập của các sinh viên tốt nghiệp đã trả lời cả khảo sát kết quả tốt nghiệp Úc năm 2016 và GOS-L 2019. Sinh viên tốt nghiệp bao gồm những người đã hoàn thành các khóa học đại học, sau đại học và nghiên cứu sau đại học.
Kết quả khảo sát của 42.466 sinh viên tốt nghiệp này trong vòng bốn tháng sau khi hoàn thành bằng cấp của họ vào năm 2016 và một lần nữa vào năm 2019, ba năm sau khi tốt nghiệp. Đáng kể là 27,4% sinh viên tốt nghiệp đại học thất nghiệp hoặc thiếu việc làm sau khi hoàn thành chương trình học 4 tháng.
Nghiên cứu trước đây và thống kê hiện tại đều chứng minh rằng bằng cấp đại học không đảm bảo cho một công việc. Dự đoán của Bradley Review năm 2008 rằng đến năm 2010, nguồn cung cá nhân có trình độ đại học sẽ không đáp ứng được nhu cầu như trước đó nữa.
Theo quan điểm quốc gia, đặc tính là càng có nhiều người có bằng cấp thì lực lượng lao động càng có tay nghề cao. Theo thời gian, thị trường việc làm sẽ tốt hơn, nhưng điều này có thể khác đối với một số tình huống.
Trong những thời gian này, sinh viên tốt nghiệp cần phải kiên cường, quyết tâm và thích nghi. Họ sẽ phải tận dụng mọi cơ hội và mạng lưới chuyên nghiệp mà các trường đại học và cựu sinh viên cung cấp.
Phạm Thanh Thủy
(Theo TheConversation)