Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị - Hoàng Nam nhấn mạnh: “Quảng Trị là mảnh đất đã chịu, chứng kiến nhiều mất mát đau thương. Hôm nay, mảnh đất này là điểm đến phù hợp nhất thể hiện khát vọng và tôn vinh các giá trị của hòa bình. “Festival vì hòa bình” gửi đi thông điệp mong muốn các bên vượt qua thăng trầm bằng những sáng kiến và hoạt động cụ thể để cùng hướng đến một nền hòa bình vì nhân loại.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam - Daniel J.Kritenbrink với nén nhang kính cẩn viếng Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn
Khát vọng thống nhất thành hiện thực
Đứng trên cầu Hiền Lương vào thời khắc chuyển giao năm cũ sang năm mới, nhìn những làn khói tỏa ven sông, lắng nghe thanh âm cười vui vọng ra từ những nếp nhà, cảm tưởng như cơn đại hồng thủy ập đến từ hai tháng trước chưa hề quét qua đây, lại càng khó hình dung về cuộc chiến khốc liệt từng diễn ra trên mảnh đất này, tại vỹ tuyến này năm chục năm về trước. Ấy vậy mà những điều vừa kể đó lại có thật. Lịch sử từng ghi lại những tháng ngày mà nhắc đến nó, người ta thấy sự chia cắt thành nỗi đau viên miễn và khát vọng thống nhất gần như là âm hưởng miệt mài chảy suốt mấy mươi năm.
Nhắc đến đất lửa Quảng Trị, người ta không quên những cái tên như Dốc Miếu, Khe Sanh, Đường 9, Thành cổ... Nhiều người giật mình và khâm phục bởi sự kiên cường. Đơn cử như chiến trường Thành cổ, chỉ vỏn vẹn 81 ngày đêm, mảnh đất rộng 6km2 này đã phải hứng chịu hơn 328 ngàn tấn bon đạn của Mỹ, tương đương sức công phá của 7 quả bom nguyên tử mà Mỹ từng trút xuống Hirosima của Nhật trong thế chiến thứ 2. Vượt qua muôn vàn gian nan, thử thách, trong những năm tháng cam go đó mỗi người dân trở thành một chiến sĩ chiến đấu vì hòa bình. Quân và dân Quảng Trị cùng với cả nước đã kiên cường chống lại kẻ thù để giành lấy độc lập.
Du khách quốc tế thăm cầu Hiền Lương
Tròn 45 năm sau ngày đất nước hòa bình, không còn cảnh bưng bát cơm trộn sắn vừa ăn vừa lắng tai nghe tiếng máy bay địch trong tư thế sẵn sàng xuống hầm trú ẩn, cũng không còn cảnh ly tán, chia xa chỉ còn trong ký ức người lớn tuổi. Mỗi tên đất tên làng trên miền quê này từng được ví như là cái rốn của bom đạn chiến tranh, qua bàn tay và khối óc của con người đã trở mình liền lại những vết thương, hình thành nên vựa hoa trái hữu cơ tươi xanh, mở ra một điểm đến đầy hấp dẫn trên cung đường du lịch miền Trung, người dân kể cho nhau nghe câu chuyện cổ tích - cổ tích có thật với cơm ngon, áo đẹp, bình yên trong mỗi nếp nhà.
Địa chỉ của hòa bình
Cuối năm trước, tỉnh Quảng Trị tổ chức hội thảo lấy ý kiến của các bộ ngành, đoàn thể và các chuyên gia, nhà quản lý uy tín trên đất nước để xây dựng và hoàn thiện đề án “Festival vì hòa bình”. Tháng 6-2020, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cũng đã đồng ý chủ trương tổ chức một lễ hội với thông điệp hòa bình tại Quảng Trị.
TS. Phan Thanh Hải - Giám đốc Sở VH-TT tỉnh Thừa Thiên - Huế nhìn nhận, xét về cả tiêu chí và điều kiện, Quảng Trị rất xứng đáng được tôn vinh là một vùng đất “vì hòa bình”. Trong kháng chiến chống Mỹ, Quảng Trị trở thành “tiêu điểm” ác liệt của cuộc chiến sinh tử, trực tiếp hứng chịu nỗi đau chia cắt đất nước dài đằng đẵng, cùng những hy sinh, mất mát và đau thương của dân tộc. Hàng vạn chiến sĩ gửi lại thanh xuân tại vùng đất này vì nền độc lập. Dẫu là một miền đất dường như chỉ có hố bom, hoang tàn đổ nát của chiến tranh, nhưng Quảng Trị đã nỗ lực bằng mọi nguồn lực để đổi thay từng ngày với nhiều thành tựu về kinh tế, du lịch. Vì vậy, tổ chức một “Festival vì hòa bình” ở Quảng Trị là xứng đáng.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hoàn - Phó Giám đốc Sở TT-TT tỉnh Quảng Trị cũng cho rằng, Quảng Trị là nơi trực tiếp chịu đựng nỗi đau chia cắt đất nước suốt gần 20 năm, vì thế mảnh đất này là nơi hội tụ khát vọng hòa bình mãnh liệt của cả dân tộc. Bên cạnh đó, vùng đất này còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử nổi tiếng lay động lương tri những người yêu chuộng hòa bình trên thế giới như: Đường 9, Khe Sanh, cầu Hiền Lương, sông Bến Hải, Địa đạo Vịnh Mốc, Hàng rào điện tử Mc Namara, Thành cổ...
Những người lính năm xưa trở lại thăm Thành cổ Quảng Trị
Trở lại với câu chuyện giá trị của hòa bình, hơn một năm về trước, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam - Daniel J.Kritenbrink với nén nhang kính cẩn viếng Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn và cái bắt tay thật chặt với Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị - Hoàng Nam trên cây cầu Hiền Lương lịch sử như lật sang một trang mới trong quan hệ ngoại giao. “Thông điệp chính của chúng tôi là: “Chúng ta - hai đất nước đã hàn gắn vết thương chiến tranh, cùng nhau giải quyết những hậu quả còn sót lại của thời chiến. Chuyến thăm này của tôi để bày tỏ sự kính trọng đối với những người đã hy sinh vì lòng yêu nước”, Đại sứ Daniel J.Kritenbrink bộc bạch.
Ngần ấy để thấy rằng, không nơi nào khác trên đất nước Việt Nam, Quảng Trị chính là nơi xứng đáng nhất để tổ chức “Festival vì hòa bình” với tầm vóc quy mô quốc gia và quốc tế.
Thêm một mùa xuân mới sang trang trong yên bình và no ấm. Mùa xuân của hoa thơm, trái ngọt, của nụ cười em thơ và bước chân tung tăng đến trường. Dù trải qua một năm bị ảnh hưởng bởi thiên tai bão lũ, bởi dịch Covid-19 rình rập khiến Festival vì hòa bình phải lùi lại lâu hơn dự kiến nhưng tin rằng, khi “Festival vì hòa bình” được tổ chức sẽ là cánh cửa đầu tiên để tạo Quảng Trị trở thành điểm đến, nơi hội tụ và là biểu hiện sâu sắc sự đoàn kết, hữu nghị với thế giới.
Phan Lệ