Nguy cơ tai nạn trong các hoạt động vui chơi, sinh hoạt ngày Tết là rất cao. BS.CKI Nguyễn Thị Diễm Hà - Khoa Cấp cứu BV ĐH Y Dược TP.HCM - đã có những chia sẻ nhằm kịp thời sơ cứu người bị nạn.
BS.CKI Nguyễn Thị Diễm Hà đang tư vấn cho người bệnh. Ảnh: Đ.K
Sơ cứu tai nạn do pháo nổ
Thống kê của ngành y tế trong 6 ngày Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 có 287 trường hợp khám, cấp cứu do pháo nổ, trong đó có 1 trường hợp tử vong. Đây cũng là tai nạn thường gặp trong dịp Tết Nguyên đán tại BV ĐH Y Dược TP.
BS Hà cho biết, tai nạn do pháo nổ rất nguy hiểm bởi ngoài sức công phá gây ra các vết thương ở tất cả các vị trí trên cơ thể, pháo còn gây bỏng do tỏa ra nhiệt lượng lớn. Ngoài ra, trong pháo có những hóa chất như phốt pho, lưu huỳnh nên việc tiếp xúc rất gần sẽ dễ bị các tổn thương nặng ở đầu mặt cổ, mắt, tay...
Nếu bản thân hoặc người nhà bị tai nạn do pháo nổ gây chấn thương ở mắt như bị bỏng vùng mắt hoặc dị vật vào mắt thì cần rửa mắt bằng dòng nước sạch liên tục trong ít nhất 10 phút, chớp mắt để loại bỏ dị vật, không cố gắng lấy dị vật ra khỏi mắt, sau đó băng mắt lại bằng gạc sạch. Nếu bị chảy máu mắt, phải nhanh chóng băng mắt bằng gạc sạch. Trường hợp nạn nhân bị vết thương mạch máu cần băng ép cầm máu ngay. Nếu bị gãy xương, dập nát bàn tay, cần cố định xương gãy và băng vết thương cẩn thận. Nếu bị bỏng da, làm mát vùng bỏng bằng cách tưới nước sạch liên tục trên 10 phút. Ngay sau khi thực hiện các bước sơ cứu, cần nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Tai nạn do cháy nổ rất nguy hiểm, trường hợp nặng có thể dẫn tới tử vong, vì vậy không nên buôn bán hay sử dụng pháo nổ để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.
Xử lý khi gặp người bị tai nạn giao thông
Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, trung bình mỗi ngày nước ta xảy ra 40 vụ tai nạn giao thông (TNGT) làm chết 30-35 người, phần lớn do TNGT đường bộ. Các chấn thương thường gặp là chấn thương sọ não (chiếm 75% số ca tử vong do tai nạn xe máy), chấn thương cột sống, gãy chi, chấn thương ngực - bụng kín hay hở, chấn thương phần mềm...
Dịp lễ tết số ca TNGT cao gấp nhiều lần so với ngày thường, nguyên nhân do lượng xe lưu thông cao; người tham gia giao thông lạm dụng rượu bia, thức quá khuya…
BS Hà khuyên, khi sơ cứu người bị TNGT, chỉ nên di chuyển nạn nhân trong trường hợp hiện trường nguy hiểm (cháy nổ, khí gas, hơi độc, điện giật, chất hóa học…). Di chuyển nạn nhân đến khu vực an toàn bằng cách kéo hai chân và luôn giữ cố định vùng đầu cổ. Không nên vận chuyển nạn nhân bằng xe máy, cõng, bế… vì nguy cơ gây tổn thương nặng hơn. Khi tai nạn xảy ra, phải nhanh chóng gọi cấp cứu 115 hoặc cơ sở y tế gần nhất. Cần mô tả chi tiết số người, mức độ nặng của nạn nhân, vị trí chính xác của hiện trường vụ tai nạn. Sau khi gọi cấp cứu nên tiếp tục theo dõi và trợ giúp cho đến khi nạn nhân được đội cấp cứu tiếp nhận. Trong lúc chờ cấp cứu, có thể kiểm tra và sơ cứu nạn nhân bằng cách kiểm tra đường thở, nhịp thở và mạch ở vùng cổ của nạn nhân để có xử trí thích hợp; băng ép vết thương mạch máu; cố định cột sống, cố định xương gãy; băng vết thương bằng gạc hay vải sạch và không cố gắng rút bỏ dị vật cắm trên người nạn nhân.
Đặc biệt, để phòng tránh TNGT trong dịp Tết, người dân nên giữ sức khỏe, tránh vui chơi quá mức, không uống rượu bia khi lái xe, đội mũ bảo hiểm đúng tiêu chuẩn khi đi xe máy, thắt dây an toàn khi đi xe ô tô, đi bộ đúng phần đường quy định, chú ý quan sát khi băng qua đường.
Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm
Trong dịp lễ tết, việc sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn hoặc không được bảo quản đúng cách sẽ khiến thực phẩm bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc tố hoặc bị biến chất dẫn đến nguy cơ bị ngộ độc. Các biểu hiện của ngộ độc thực phẩm là buồn nôn, nôn nhiều lần hay nôn liên tục, đau bụng, tiêu chảy, tiêu ra máu, sốt. Dấu hiệu mất nước: mệt mỏi, khát nước, khô miệng, co rút cơ, chóng mặt, lú lẫn, nước tiểu vàng sậm, tiểu ít hoặc không đi tiểu trong nhiều giờ. Ở giai đoạn nặng, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn và biểu hiện bằng các dấu hiệu báo động như tiêu phân lỏng trên 6 lần ngày, đi tiêu ra máu, ói ra máu, sốt trên 38,5 độ không giảm sau 24 giờ, đau bụng dữ dội… Ngay khi có các dấu hiệu trên, nạn nhân phải nhanh chóng được đưa đến các cơ sở y tế để được cấp cứu và điều trị kịp thời.
Để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong dịp Tết, người dân nên lựa chọn thực phẩm tươi sống và đã được kiểm định an toàn vệ sinh. Đối với các loại thức ăn đã được chế biến sẵn, nên chọn mua những nơi có uy tín, đáng tin cậy, hợp vệ sinh và còn thời hạn sử dụng. Bên cạnh đó nên bảo quản thực phẩm trong điều kiện nhiệt độ thích hợp để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển; các loại thịt, cá, hải sản cần được bảo quản ở ngăn đá tủ lạnh. Đảm bảo ăn chín uống sôi, nên sử dụng thức ăn trong vòng 2 giờ. Loại bỏ các thức ăn dư thừa bởi đây là nguyên nhân thường gặp nhất của ngộ độc thức ăn. Bên cạnh đó nên rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Đăng Khoa (ghi)