Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đã về với đất mẹ thành đồng

Lễ viếng tại gia đình nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải tổ chức ngày 17-3 ở quê nhà huyện Củ Chi, TP HCM

Ngày 17-3-2018, nguyên Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải ra đi mãi mãi ở cái tuổi 85, để lại niềm tiếc thương vô hạn cho đồng chí, đồng bào và người thân gia đình.

Trong 9 năm đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng Phan Văn Khải đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm trong lòng nhân dân. Dấu ấn đầu tiên ai cũng thừa nhận là mặc dù ông nhận nhiệm vụ Thủ tướng trong lúc cuộc khủng hoảng kinh tế châu Á trầm trọng nhưng với vai trò đứng đầu Chính phủ, ông đã lèo lái dẫn dắt nền kinh tế Việt Nam vượt qua khủng hoảng một cách vững vàng, ổn định tăng trưởng và đời sống nhân dân nâng cao, an sinh xã hội và an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội ổn định. Dấu ấn thứ hai là chuyến thăm lịch sử vào năm 2005 đến Hoa Kỳ của ông với tư cách là lãnh đạo cao cấp đầu tiên của Việt Nam sau năm 1975. Dấu ấn thứ ba là Luật Doanh nghiệp ra đời dưới thời Thủ tướng Phan Văn Khải đã “cởi trói” cho doanh nghiệp, gỡ bỏ dần cơ chế xin cho. Dấu ấn thứ tư, ông là Thủ tướng đầu tiên đăng đàn trả lời trực tiếp trước Quốc hội, mở đường cho các đời Thủ tướng sau thực hiện việc này, đáp ứng mong mỏi của cử tri cả nước muốn nghe người đứng đầu Chính phủ trả lời chất vấn ở mỗi kỳ họp Quốc hội trước những vấn đề nóng của quốc gia. Việc ông xin từ nhiệm sớm một năm so với nhiệm kỳ thứ hai để dọn đường, nhường chỗ cho người trẻ kế vị vào năm 2006 đã để lại nhiều cảm xúc và sự nể trọng của đồng chí, đồng bào, chiến sĩ cả nước. Có lẽ, dấu ấn bao trùm lên mọi thứ khác đó là trách nhiệm trước Đảng, trước dân; là sự gần gũi, chân tình, gắn bó ân tình với nhân dân, mà ở đó, sự gắn bó với nhân dân Củ Chi quê nhà vô cùng sâu đậm…

Nhân dân Củ Chi nói riêng và nhân dân cả nước nói chung gọi ông một cách thân mật là bác Sáu (theo thứ của vợ ông) hay bác Hai (theo thứ của ông) Thủ tướng! Ông quan tâm toàn diện mọi vấn đề liên quan cả đến đời sống vật chất, tinh thần, tâm linh… của người dân. Từ đền tưởng niệm anh hùng liệt sĩ các thời kỳ kháng chiến đến đình miếu thờ tự của xóm làng. Từ điện khí hóa nông thôn đến đường giao thông nông thôn trải dài ra tận ruộng. Từ bệnh viện trạm xá đến trường học. Từ khu công nghiệp đến các cơ sở đào tạo nghề nghiệp, các làng nghề truyền thống tạo ra công ăn việc làm ổn định cho hàng nghìn người lao động… Ở đâu cũng có dấu ấn của nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải.

Khi về hưu, ông ít bàn đến chính sự mà dồn hết tâm huyết để làm công tác khuyến học khuyến tài và những việc làm có ích cho đời. Ngay sau khi thôi làm Thủ tướng, ông về quê đảm nhiệm Chủ tịch Hội Khuyến học xã Tân Thông Hội và gầy dựng phong trào khuyến học ở xã nông thôn mới kiểu mẫu này. Năm 2008 Hội Khuyến học TP.HCM mời ông làm Chủ tịch danh dự Hội Khuyến học TP.HCM. Bác Sáu vui vẻ nhận lời và nói “Tôi rất vinh dự khi được mời tham gia chức vụ Chủ tịch Danh dự Hội Khuyến học thành phố. Tôi sẽ tích cực nhiệm vụ của mình đóng góp cho sự nghiệp giáo dục của đất nước”… Cũng tại ngày hội khuyến học thành phố năm ấy, bác Sáu phát biểu với SV nhận học bổng khuyến tài rằng: “Các cháu HSSV quý mến! Để thu được 500 USD? Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam bán 5 tấn than đá; nông dân ở đồng bằng sông Cửu Long bán 2 tấn gạo; Trung Quốc bán chiếc xe gắn máy trọng lượng 100kg; Hãng Sony bán chiếc ti vi trọng lượng 10kg; Hãng Nokia bán chiếc điện thoại 0,1kg; Hãng Intel bán con chíp máy tính trọng lượng 0,01kg; Hãng Microsoft bán một phần mềm trọng lượng 0kg… Từ sự so sánh đó để mỗi chúng ta phải quý trọng hơn lao động của các cô, các chú công nhân đang cần cù khai thác than cho Tổ quốc; phải yêu thương hơn các bác nông dân “một nắng hai sương” làm ra hạt gạo cho mọi người. Cũng từ sự so sánh đó để các em thấy được tầm quan trọng của việc học tập. Với học bổng các em nhận được hôm nay, mong rằng các em sẽ luôn cố gắng học tập để thể hiện lòng biết ơn đối với các nhà bảo trợ, để không phụ công lao nuôi dưỡng của cha mẹ, công lao dạy dỗ của thầy cô. Cơ hội học tập sẽ giúp các em trở thành người có khả năng nghề nghiệp thật sự, góp phần xây dựng đất nước chúng ta nhanh chóng trở thành một nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa…”. Hơn một ngàn SV nghèo hiếu học vượt khó có mặt trong buổi lễ vô cùng thấm thía trước lời phát biểu ngắn gọn, chân tình mà sâu sắc của bác Sáu! Chính vì vậy mà các em kiên trì vượt khó, miệt mài học tập để nắm lấy tri thức khoa học và mở ra cơ hội nghề nghiệp vững chắc. Giờ đây, hàng trăm bạn trẻ nhận học bổng của mười năm trước đã thành đạt, có việc làm ổn định và biết sống đẹp cho đời, nhiều bạn quay lại hỗ trợ công tác khuyến học khuyến tài xây dựng xã hội học tập.

Hôm qua, đến nhà riêng của bác (ở ấp Chánh, xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi, TP.HCM) chuẩn bị lễ nhập quan, chúng tôi thấy rất đông lãnh đạo các cấp và nhân dân đến chia buồn. Nhiều cụ già râu tóc bạc phơ nghẹn ngào xúc động khi kể về ngài Thủ tướng bình dân bình dị, cả đời gắn bó máu thịt với nhân dân. Vài ngày nữa lễ truy điệu và sau đó an táng ông tại quê hương đất thép thành đồng. Ông đã trở về với đất mẹ Củ Chi đúng tâm nguyện của ông. Ông sẽ sống mãi trong lòng nhân dân, nhất là nhân dân Củ Chi ruột thịt!

Nguyễn Văn Cải
(Phó Hiệu trưởng Trường THPT Quang Trung,
Củ Chi, TP.HCM)