Hiện trên địa bàn TP.HCM có khoảng 600 trung tâm (TT) ngoại ngữ với hơn 336 ngàn lượt người theo học ngoại ngữ mỗi năm. Trong số đó có không ít TT hoạt động kiểu “treo đầu dê, bán thịt chó”. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của người học...
Nhiều GV không đạt yêu cầu
Tại Hội nghị sơ kết học kỳ I năm học 2017-2018 khối ngoại ngữ tin học do Sở GD-ĐT TP.HCM tổ chức ngày 9-3, bà Phạm Thị Hương Duyên - Quản lý Công ty ngoại ngữ S. tại Q.2 - chia sẻ, nhu cầu học ngoại ngữ của mọi người ngày càng đông. Tuy nhiên, người học mới chỉ dựa vào lời quảng cáo “có cánh” như đội ngũ giảng dạy là GV bản ngữ cũng như giá cả phải chăng để đăng ký học, thay vì dựa trên tìm hiểu kỹ về chất lượng. Trong khi đó, số lượng TT ngoại ngữ ngày càng nhiều, nhưng chất lượng thì vô vàn, không giống nhau.
“Nhiều TT tuyển GV có quốc tịch bản ngữ nhưng chưa chắc đảm bảo về trình độ sư phạm, năng lực giảng dạy và người học chỉ biết chất lượng sau một thời gian đã vào học. Bởi hiện nay chưa có một bảng thẩm định chất lượng giảng dạy, chất lượng GV của TT một cách chính thức để làm kênh thông tin tham khảo cho người học”, bà Duyên tâm tư.
L.L.A - sinh viên Khoa Ngôn ngữ Anh, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, đang là trợ giảng cho TT ngoại ngữ trên địa bàn Q.1 - khẳng định, chỉ cần là người nước ngoài thì rất dễ dàng được các TT ký hợp đồng. Trong quá trình giảng dạy cho HS, một số người này đã phát âm không chuẩn. Mặc dù không đạt yêu cầu nhưng tiền lương những người này rất cao - 20 USD/giờ (khoảng 440 ngàn đồng).
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, có nhiều TT quảng cáo 100% GV là người bản ngữ (đến từ quốc gia sử dụng tiếng Anh), trong khi những người này đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Đơn cử, tại TT Anh ngữ C. (Q.3), giới thiệu GV 100% là bản ngữ, tuy nhiên những người này lại đến từ Canada, Ireland...
Ông Nguyễn Văn Hiếu - Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM - cho biết: “Thời gian vừa qua, GV người nước ngoài của một số TT đã không đạt yêu cầu về chất lượng. Một số người không có trình độ chuyên môn nghiệp vụ nhưng vẫn được đưa vào TT giảng dạy. Chưa kể, một số TT tham gia cung cấp GV người nước ngoài cho trường học, nhưng khi đưa xuống trường lại là GV khác so với hợp đồng đã ký trước đó và ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy của nhà trường”.
Trước thực trạng này, ông Hiếu đề nghị các TT trong quá trình hợp đồng giảng dạy phải quan tâm trình độ, năng lực, đạo đức GV người nước ngoài.
Cần phát huy vai trò của các TT
Theo khảo sát của Sở GD-ĐT TP.HCM, hoạt động nâng cao chất lượng chuyên môn tại các TT ngoại ngữ chưa đồng đều, chưa tạo được nhiều cơ hội cho người học rèn kỹ năng. Một số TT chưa thực hiện đúng quy định về bảng tên TT, quảng cáo chiêu sinh; chưa quan tâm đến đầu tư cơ sở vật chất, phòng học, phương pháp dạy học lạc hậu...
Tuy nhiên, trong điều kiện giảng dạy tiếng Anh ở nhà trường còn nhiều khó khăn, nhất là sĩ số HS/lớp còn đông, thì TT ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh) được xem là nơi góp phần nâng cao năng lực ngoại ngữ cho người học. Thậm chí, Quyết định số 2080 do Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt điều chỉnh bổ sung “Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống GD quốc dân giai đoạn 2017-2025”, cũng nhấn mạnh việc phát huy vai trò của các TT ngoại ngữ trên toàn quốc.
Theo ông Hiếu, các TT mang lại lợi ích rất lớn cho người học, đặc biệt là giới trẻ, HS thành phố và chất lượng giảng dạy tiếng Anh trong nhà trường phổ thông cũng được hưởng lợi từ đây. Bởi chính các TT đem lại nội dung, chương trình, phương pháp dạy học hiện đại nhất, đổi mới nhanh nhất vì không bị ràng buộc nội dung chương trình, kỳ thi của Bộ GD-ĐT.
Bà Nguyễn Hồ Thụy Anh - nguyên chuyên viên tiếng Anh tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM - cũng thừa nhận, ưu điểm của các TT là hướng đúng nhu cầu nâng cao năng lực nghe - nói; cấp chứng chỉ du học... của người học chứ không hướng đến thi cử. Mặt khác, sĩ số học viên/lớp tại các TT tương đối ít.
Để phát huy hiệu quả của các TT ngoại ngữ, bà Duyên kiến nghị Sở GD-ĐT TP.HCM nên có bảng đánh giá chất lượng cơ sở vật chất, trình độ, năng lực giảng dạy của đội ngũ GV các TT. Sau đó đăng lên website chính thống để người học tham khảo...
Về vấn đề này, ông Hồ Phú Bạc - Trưởng phòng GDTX, Sở GD-ĐT TP - cho biết: “Sở GD-ĐT TP đang kiến nghị Bộ GD-ĐT ban hành bộ tiêu chí kiểm định chất lượng GD đối với các TT ngoại ngữ. Từ đó có cơ sở để thực hiện việc kiểm tra, đánh giá các TT ngoại ngữ...”.
Ngọc Trinh