| 
Rèn cho học sinh kĩ năng làm việc nhóm là thầy cô đã cung cấp cho các em kĩ năng sống hết sức cần thiết cho tương lai. Ảnh: Q.N |
Học tập và làm việc theo nhóm giờ đây đã là kĩ năng sống hết sức cần thiết cho mọi người. Sự hợp tác, thống nhất sẽ đem đến những ý kiến hay, những sáng tạo độc đáo, những thành phẩm hoàn thiện.
Những năm gần đây, một trong những hình thức tổ chức dạy mới, đem lại hiệu quả cao trong học tập chính là làm việc theo nhóm. Từ tiểu học đến trung học và cả đại học cũng áp dụng cách học tập, làm việc theo nhóm. Tuy nhiên với một số giáo viên khi thực hiện cho học sinh làm việc theo nhóm, gần như chỉ hướng dẫn các em về hình thức mà chưa chỉ rõ cho các em những quy tắc cần thiết khi làm việc theo nhóm.
Mới đây, trong hội thi “Khoa học với đời sống” do Nhà Thiếu nhi Q.1 tổ chức cho tất cả các trường THCS trong quận, ở phần thi kiến thức, nhóm học sinh Trường THCS Đ. (mỗi nhóm 6 em) đã làm hàng trăm người trong hội trường ngày hôm đó phải bật cười. Có một câu hỏi mà cả nhóm thảo luận đến hết giờ vẫn không thống nhất câu trả lời. Khi người dẫn chương trình báo hết giờ, các em đã giành nhau để trả lời. Em này chưa nói xong, em khác giành micro trả lời theo ý mình, em khác lại giật micro không cho bạn mình nói, rồi các em cãi nhau ngay trên sân khấu. Có một em gái cãi đến “đỏ mặt tía tai”, ngồi thụp xuống sân khấu khi bạn không cho mình phát biểu… Đến lúc đó, ban giám khảo buộc nhóm trưởng quyết định. Nhóm trưởng trả lời xong, nhóm vẫn xôn xao. Ban giám khảo cho nhóm thử biểu quyết, chỉ một vài bạn từ từ giơ tay… Không cần nói đến kết quả nhưng cách thể hiện của nhóm cho thấy các em chưa được rèn về cách làm việc nhóm một cách đúng mực, chưa thể hiện được nhóm trước công chúng.
Làm việc theo nhóm không chỉ là phân công công việc, thảo luận, thống nhất ý kiến, thực hiện và trình bày… mà cần phải đặt ra những quy tắc, quy định chung cho cả nhóm, làm sao thể hiện được nhóm là những cá thể kề vai sát cánh bên nhau, là khối thống nhất của các cá thể. Trở lại nhóm học sinh trường THCS trên, các em chỉ được trang bị cách làm việc nhóm là bàn luận và thống nhất ý kiến. Khi gặp phải trường hợp cần quyết định mà không có sự thống nhất cao thì cái cá thể đã phá hỏng nhóm và để lại hình ảnh không đẹp trong mắt mọi người. Nếu như nhóm có quy định khi gặp vấn đề không có sự đồng thuận cao thì biểu quyết. Nếu biểu quyết 50-50 thì nhóm trưởng quyết định. Thất bại cũng không trách cứ nhau mà cả nhóm cùng chịu vì không ai có thể luôn luôn đúng.
Học tập, làm việc theo nhóm dễ mà khó. Nhóm có người giỏi, người kém thì nếu không tổ chức khéo dễ dẫn đến người kém sẽ thụ động và chỉ có người giỏi làm việc. Nhóm chỉ toàn người giỏi thì dễ dẫn đến ai cũng cho là mình đúng và khó có sự nhất trí cao. Chính vì thế, khi tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm, giáo viên cần hướng dẫn từng bước. Nhóm trưởng là “linh hồn” của nhóm, nhóm trưởng phải được giáo viên hướng dẫn cách tổ chức nhóm, quy định riêng phù hợp với nhóm mình, cách thể hiện nhóm trước mọi người… Nhóm có nhiều trình độ thì nhóm trưởng phải biết ưu tiên cho các bạn kém có ý kiến trước, luôn động viên để các bạn ấy mạnh dạn, tự tin và không tự ái vì mình dở. Nhóm có nhiều người xuất sắc thì nhóm trưởng phải khéo léo cho các bạn nêu hết ý của mình, rồi từng thành viên đóng góp để chọn ra cái tối ưu... Khi nhóm làm việc, giáo viên phải theo dõi để kịp thời điều chỉnh từng bước từ cách thảo luận, thống nhất, trình bày…
Rèn cho học sinh kĩ năng làm việc nhóm thật tốt là thầy cô đã cung cấp cho các em kĩ năng sống hết sức cần thiết cho tương lai ngay khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường.
Lê Phương