Virus Rota được coi là thủ phạm số 1 làm cho trẻ tiêu chảy, nôn mửa và sốt cao. Nguy hiểm hơn loại virus này có thể đe dọa đến tính mạng bất kỳ trẻ em nào nếu không được chủng ngừa trước đó. Muốn bảo vệ trẻ không có cách nào hơn là uống vaccine ngừa virus Rota.
 |
| Trẻ sơ sinh đi chủng ngừa tại BV Nhi đồng 1 (ảnh chụp ngày 26-7) |
Đó là lời khuyên của các chuyên gia y tế đối với các bậc cha mẹ có trẻ nhỏ nhất là đối với trẻ dưới 12 tháng tuổi.
Virus Rota là thủ phạm gây tiêu chảy cấp
Theo báo cáo của Hội Y học dự phòng Việt Nam, hàng năm nước ta có khoảng 140 ngàn ca nhập viện vì virus Rota và Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ nhiễm virus Rota cao nhất thế giới. PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ nhiệm Bộ môn nhi - ĐH Y dược TP.HCM báo cáo: “Nước ta có tỷ lệ dương tính với virus Rota khá cao so với các nước trong khu vực. Tỷ lệ ở bệnh nhân nội trú là 55,9% và ngoại trú là 46,7%”. Theo BS Tuấn trong 10 năm trở lại đây, mỗi năm số bệnh nhi nhập viện bị tiêu chảy do virus Rota lên đến 120 đến 140 ngàn trẻ. Điều đáng tiếc hơn, ước tính có từ gần 5 ngàn trẻ dưới 5 tuổi tử vong do loại virus này. Triệu chứng của tiêu chảy do virus Rota gây ra là sau khi mắc bệnh bé nôn ói nhiều và đi cầu ra phân lỏng. Các thầy thuốc khẳng định, tiêu chảy do virus Rota gây ra những cái chết đau lòng là do trẻ không được chăm sóc đúng cách. Nguyên nhân chính là do bệnh nhi bị mất nước nghiêm trọng, rối loạn điện giải và suy dinh dưỡng. Trong lúc đó virus Rota lại có khả năng đề kháng với các chất tẩy rửa như cồn, xà phòng rửa tay thông thường, nước javel và sống dai trong môi trường nhiễm bẩn. Virus Rota có thể tồn tại hàng tuần trên nhiều vật dụng như mặt bàn, tay nắm cửa nhà vệ sinh để lây truyền sang trẻ nhỏ. Trong lúc đó hầu như mọi đứa trẻ dưới 5 tuổi đều bị nhiễm virus Rota ít nhất một lần. Vì thế các biện pháp giữ vệ sinh thông thường như ăn chín, uống sôi vẫn chưa đủ để “đánh bật” loại virus có sức sống này. “Hiện nay, vaccine được xem là biện pháp duy nhất ngăn ngừa hiệu quả virus Rota nhằm giúp giảm tỷ lệ bệnh nặng và giảm tử vong” - BS Tuấn khẳng định.
Tham gia hội thảo chủ đề “Bảo vệ toàn diện cho trẻ bằng vaccine ngừa virus Rota” vừa qua ở TP.HCM, PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn khẳng định, virus Rota là nguyên nhân gây tiêu chảy hàng đầu ở nước ta. Mặc dù có gần 20 tác nhân gây tiêu chảy nhưng có đến 55% là do virus Rota. Cũng tại hội thảo này, GS. Timo Vesikari đã báo cáo, hiện có nhiều chủng virus Rota trong đó có 5 chủng như G1, G2, G3, G4 và P1A (8) chiếm 95% tác nhân gây bệnh tiêu chảy cấp. Virus này cũng là nỗi lo lắng của các bậc cha mẹ khi không thực hiện việc tiêm phòng đầy đủ hoặc chủ quan về tình hình sức khỏe của trẻ. Tại các nước đang phát triển và phát triển, virus Rota vẫn đang hoành hành sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ để gây ra bệnh tiêu chảy cấp. Giới khoa học đã đưa ra nhận định vaccine ngừa virus Rota sẽ giúp làm giảm mắc bệnh nặng, đồng thời giảm số trẻ cần phải nhập viện và tất nhiên sẽ giảm chi phí y tế cũng như ngoài y tế đã bỏ ra nhằm chăm sóc cho một trẻ nhiễm bệnh. Bên cạnh đó sử dụng đủ liều theo khuyến nghị sẽ ngừa được các chủng virus Rota thường gặp nhất và hiệu quả bảo vệ kéo dài đến 3 năm.
Không thể không uống vaccine chủng ngừa
| BS Tuấn cho hay, trên thế giới ở những nước phát triển đã đưa vaccine ngừa virus Rota vào chương trình tiêm chủng quốc gia nhưng ở nước ta các loại vaccine ngừa virus Rota vẫn được xem là dịch vụ, ai biết thì cho con uống hoặc gia đình có điều kiện thì trẻ mới được uống. Đây là điều chưa thực sự công bằng đối với trẻ nhỏ. |
Tại các BV đang có nhiều loại vaccine ngừa virus Rota như vaccine đơn giá và vaccine ngũ giá. Vì thế, hiện nay vaccine ngừa virus Rota đã có mặt trong chương trình chủng ngừa tại các BV sản - nhi và các trung tâm y tế dự phòng trên toàn quốc. Đây là điều kiện thuận lợi để các bà mẹ nuôi trẻ nhỏ đi uống vaccine ngừa virus Rota. Thực tế cho thấy, có đến 98% trẻ uống vaccine ngừa virus Rota thì không bị tiêu chảy nặng. Khi đó nếu bé có bị tiêu chảy cũng chỉ ở thể nhẹ và gần như chắc chắn không có tử vong. Đây là ưu điểm lớn nhất khi trẻ nhỏ được chủng ngừa vaccine chống virus Rota.
Khi trẻ bị tiêu chảy do virus Rota, hầu hết cha mẹ đều lo lắng và thường mắc sai lầm là tự ý điều trị tại nhà, vội vàng ra hiệu thuốc mua về cho con uống với mong muốn là nhanh khỏi bệnh. Tuy nhiên kháng sinh chỉ tiêu diệt được vi khuẩn chứ không “đánh gục” được virus Rota nên uống kháng sinh chỉ làm cho trẻ mệt và bệnh thêm nặng hơn. Khi bị mất nước nhiều bà mẹ lại lạm dụng cho con uống dung dịch oresol hay nước lọc, nước đường. Đây là quan niệm sai lầm vì phản tác dụng dễ làm cho trẻ mất nước nặng. Trong lúc đó lại quá kiêng cữ không cho trẻ ăn uống sợ bị nôn ói và đi ngoài làm cho trẻ mất nguồn dinh dưỡng để bù đắp cho cơ thể.
Nhiễm virus Rota là một gánh nặng bệnh tật rất lớn cho trẻ dưới 5 tuổi. Vì thế, các bà mẹ nên cho trẻ uống vaccine ngừa virus này khi trẻ được 2-3 tháng tuổi (trùng với thời điểm mũi vaccine 5 trong 1). Bệnh này cũng rất dễ lây lan đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 1 tuổi nên cần phải cách ly khi có dịch bệnh. TS.BS Nguyễn Thị Từ Anh - Chuyên khoa Nhi (BV Phụ sản Từ Dũ) căn dặn, trẻ nên được uống vaccine ngừa virus Rota từ tháng thứ 2 sau sinh, và trễ nhất là tháng thứ 3 phải được uống liều đầu tiên thì mới đạt hiệu quả sử dụng cao. “Bên cạnh đó chúng ta thường phải giữ gìn vệ sinh cá nhân, bảo vệ môi trường sống của trẻ. Khi thấy bé có biểu hiện tiêu chảy cần đưa đến cơ sở chuyên khoa để khám và điều trị kịp thời không được để quá chậm trễ” - BS Từ Anh nhắc nhở.
Bài, ảnh: Nguyễn Hoàng Anh