Với các triệu chứng thông thường như ợ chua, viêm họng, nhiều người chủ quan cho rằng bệnh trào ngược chẳng có gì nguy hiểm, không cần phải điều trị. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa, trào ngược dạ dày nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy xấu cho người bệnh, thậm chí có nguy cơ chuyển hóa ác tính dẫn tới ung thư…
Giáo sư Ninh Nguyễn và các bác sĩ Bệnh viện Bình Dân đang thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân C.M.H.
Khoảng 10% dân số mắc bệnh trào ngược dạ dày
BS Nguyễn Phúc Minh - Trưởng khoa Ngoại Tiêu hóa, Bệnh viện Bình Dân - cho biết, trào ngược dạ dày - thực quản là tình trạng trào ngược dịch và thức ăn từ dạ dày gây triệu chứng hoặc biến chứng. Bệnh xuất hiện do những biến đổi tại van dạ dày - thực quản khiến van này không thể đóng kín, làm dịch từ dạ dày (bao gồm cả acid và dịch mật) trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Hiện có khoảng 10% dân số Việt Nam, tương đương khoảng 10 triệu người bị bệnh trào ngược dạ dày.
Thực tế tại Bệnh viện Bình Dân, trung bình mỗi ngày có khoảng 700 lượt khám bệnh về bệnh lý đường tiêu hóa; trong đó có khoảng 20-30% (tương đương khoảng 200 người) có triệu chứng trào ngược dạ dày. Số lượng người dân Việt Nam mắc bệnh lý này đang có xu hướng gia tăng một phần có nguyên nhân từ lối sống. Lối sống ít vận động, thừa cân béo phì, thói quen ăn uống không lành mạnh làm gia tăng áp lực ổ bụng dẫn đến tăng áp lực dạ dày và gây trào ngược. Bên cạnh đó, thói quen ăn xong làm việc ngay hoặc ăn xong đi nằm ngay cũng dễ gây nên tình trạng trào ngược.
Theo một thống kê năm 2022, trào ngược dạ dày - thực quản ảnh hưởng khoảng 20% người trưởng thành tại Hoa Kỳ. Theo Hội Nội khoa Việt Nam năm 2022, có 7 triệu người bị trào ngược dạ dày - thực quản, trong đó có khoảng 60% người bệnh không điều trị kịp thời dẫn đến biến chứng nguy hiểm như hẹp thực quản, ung thư thực quản.
Trào ngược dạ dày - thực quản dễ xuất hiện ở người thừa cân, béo phì, căng thẳng kéo dài, viêm loét dạ dày tá tràng, có thói quen ăn uống không lành mạnh và sử dụng một số loại thuốc. Trào ngược dạ dày - thực quản gây nhiều khó chịu cho người bệnh như viêm họng,
ợ chua, hôi miệng, nuốt vướng, nuốt khó, nôn thức ăn hoặc chất lỏng chua, đau ngực hoặc đau vùng thượng vị, viêm thanh quản, ho dai dẳng kéo dài, khó thở, tức ngực. Các triệu chứng trên có thể tương tự như nhiều bệnh tiêu hóa hoặc tai mũi họng.
“Nếu không được điều trị hiệu quả, người bệnh không thể ăn uống hoặc ăn uống khó khăn, thậm chí dẫn đến ung thư thực quản”, BS Minh nhấn mạnh.
Cũng theo BS Minh, một số trường hợp điều trị trào ngược dạ dày - thực quản rất phức tạp. Bởi người bệnh thường đến khám với bác sĩ tiêu hóa khi tình trạng trào ngược đã ở mức độ trung bình hoặc nặng, khi các triệu chứng với tần suất và cường độ gây ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Về điều trị, thông thường người bệnh sẽ được chỉ định dùng thuốc trong khoảng 8 tuần với thuốc ức chế bơm proton (PPI), sau đó đánh giá lại để đưa ra quyết định tiếp tục dùng thuốc hoặc điều trị bằng phẫu thuật. Người bệnh cần được thăm khám chuyên sâu để đánh giá bất thường nếp van dạ dày - thực quản, đo áp lực nhu động thực quản và pH thực quản để chẩn đoán trước khi quyết định phẫu thuật.
Kỹ thuật Omega 300 AP
“Phẫu thuật bằng phương pháp tạo hình van chống trào ngược dạ dày thực quản theo kỹ thuật Omega 300 AP là phương pháp hiện nay đang được áp dụng điều trị bệnh trào ngược dạ dày - thực quản tại Hoa Kỳ. Nhờ những kỹ thuật trên, người bệnh có thể xuất viện chỉ sau 24 giờ phẫu thuật...”, GS. Ninh Nguyễn - Bệnh viện Đại học Irvine, thuộc Đại học California, Hoa Kỳ - nhấn mạnh tại Hội thảo khoa học “Cập nhật điều trị ngoại khoa bệnh trào ngược dạ dày - thực quản” do Bệnh viện Bình Dân tổ chức mới đây.
Tại hội thảo này, GS. Ninh đã phối hợp với các bác sĩ Bệnh viện Bình Dân tiến hành phẫu thuật thị phạm trực tiếp cho hai người bệnh bị trào ngược dạ dày - thực quản dai dẳng.
Bệnh nhân thứ nhất là bà Đ.T.T. (72 tuổi, TP.HCM). Bà T. béo phì, cao huyết áp, thoái hóa khớp gối, đã từng phẫu thuật điều trị gãy cổ xương đùi. Người bệnh có dùng thuốc kháng đông. Mấy năm gần đây, bệnh nhân bị ợ chua nhiều và đã đi khám nên được bác sĩ cho uống thuốc PPI (thuốc ức chế bơm proton) gần 2 tháng nhưng không giảm triệu chứng. Theo đó, đầu tháng 4, bà T. được gia đình đưa đến Bệnh viện Bình Dân điều trị.
Nội soi thực quản - dạ dày - tá tràng, các bác sĩ phát hiện phân độ Hill 4 (phân độ giúp đánh giá bất thường của nếp van dạ dày - thực quản) không còn nếp gấp, vùng nối dạ dày thực quản mở và có thể thấy được biểu mô thực quản ở tư thế quặt ngược ống soi ở dạ dày. Đồng thời, các bác sĩ còn phát hiện người bệnh nhiễm HP (là tác nhân gây ra các cơn đau dạ dày mãn tính như viêm dạ dày mãn hoặc loét dạ dày, thậm chí ung thư dạ dày). X quang thực quản cản quang và CT scan ngực phát hiện người bệnh có thoát vị khe hoành dạng trượt (một phần dạ dày chui lên lồng ngực).
Bệnh nhân thứ 2 là ông C.M.H. (54 tuổi, TP.HCM). Ông H. đến Bệnh viện Bình Dân khám do bị ợ chua trong một thời gian khá dài và trước đó đã dùng thuốc nhưng không giảm. Bệnh nhân có tiền sử tăng men gan, rối loạn lipid máu.
Tại Bệnh viện Bình Dân, qua nội soi thực quản - dạ dày - tá tràng, các bác sĩ phát hiện phân độ Hill III (nếp gấp không rõ và lỗ tâm vị không ôm chặt ống soi). CT scan ngực phát hiện người bệnh có thoát vị khe hoành (một phần dạ dày chui lên lồng ngực).
Cả 2 bệnh nhân đã được xuất viện sau 2 ngày phẫu thuật.
Có thể nói, phẫu thuật tạo hình van chống trào ngược dạ dày thực quản kỹ thuật Omega 300 AP được triển khai tại Bệnh viện Bình Dân sẽ mở ra cơ hội cho những bệnh nhân mắc bệnh trào ngược dạ dày có thêm cơ hội sống vui, sống khỏe, bớt đi những phiền thoái do bệnh tật mang đến…
Kim Anh