Đó là khẳng định của các chuyên gia trong chương trình tư vấn hướng nghiệp “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” lần thứ 15 năm học 2022-2023 diễn ra tại nhiều trường THPT trên địa bàn TP.HCM.
Chuyên gia đang tư vấn cho học sinh lớp 12
Chương trình do Tạp chí Giáo dục TP.HCM phối hợp cùng Sở GD-ĐT TP.HCM, ĐHQG TP.HCM và Trung tâm Phát triển GD-ĐT phía Nam (Bộ GD-ĐT) tổ chức, với sự đồng hành của Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM và Trường ĐH Công nghệ TP.HCM.
Mức lương phụ thuộc vào năng lực
Đứng trước ngưỡng cửa lựa chọn ngành nghề cho tương lai, nhiều học sinh quan tâm đến nguồn thu nhập, việc làm sau khi ra trường. Điển hình như trường hợp của em Hà Thảo (lớp 12A1 Trường Trung học Thực hành Sài Gòn): “Em giỏi tiếng Anh, vậy em nên chọn học ngành nghề nào để kiếm được nhiều tiền?”. Trả lời vấn đề này, ThS. Phạm Doãn Nguyên (Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM) cho rằng, có những người dù chỉ bán hàng online nhưng hàng tháng vẫn kiếm được 20-30 triệu đồng; trong khi đó, có những người học ngành này ngành kia nhưng thu nhập lại ở mức trung bình. Vấn đề ở đây chính là giá trị của bản thân. Chúng ta có thể đạt được điểm cao trong kỳ thi tốt nghiệp THPT và trúng tuyển vào trường ĐH mà mình mong muốn, nhưng nếu không biết tạo ra giá trị cũng không thành công. Ngược lại, người luôn hiểu mình, biết mình muốn gì để không ngừng học tập, rèn luyện, “định vị” được giá trị bản thân luôn đạt được ước muốn. “Mức lương cao hay thấp không do ngành nghề quyết định mà do năng lực và giá trị mà mình tạo nên. Vì vậy, khi lựa chọn ngành nghề, các em không nên quan tâm đến việc ngành nghề đó có kiếm được nhiều tiền hay không mà hãy chọn theo đam mê, sở thích và không ngừng tự học, rèn luyện để vững chuyên môn, kiến thức khi đi làm có thể khẳng định được giá trị”, ThS. Phạm Doãn Nguyên khuyên.
Một học sinh nhờ chuyên gia giúp tháo gỡ khó khăn trong việc lựa chọn ngành nghề
Trong khi đó, một học sinh Trường THPT Hàn Thuyên (Q.Phú Nhuận) băn khoăn: “Em muốn học ngành công nghệ thông tin nhưng không biết lựa chọn chuyên ngành nào để có thu nhập cao”. Trả lời câu hỏi này, ThS. Võ Thành Danh (Trường Greenwich Vietnam) cho biết công nghệ thông tin là ngành học phổ biến hiện nay. Theo đó, ngành này có những chuyên ngành sau: Kỹ thuật phần mềm, khoa học máy tính, trí tuệ nhân tạo, mạng máy tính… Sinh viên học ngành công nghệ thông tin sẽ được cập nhật những kiến thức về sửa chữa, xây dựng, cài đặt, bảo trì các phần cứng của máy tính cũng như nghiên cứu và phát triển các ứng dụng phần mềm, cách đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin mạng… “Trường Greenwich Vietnam áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế vào xây dựng chương trình học trang bị cho sinh viên các kỹ năng về tư duy, kiến thức, kỹ năng, thái độ. Vấn đề thu nhập cao hay thấp tùy thuộc vào năng lực của mỗi người. Với những sinh viên có năng lực, giỏi ngoại ngữ và kỹ năng mềm sẽ có nhiều cơ hội làm việc trong môi trường quốc tế. Khi đó mức thu nhập của các em có thể đạt 1.000 USD/tháng là chuyện bình thường. Còn việc lựa chọn chuyên ngành nào tùy vào sở thích của các em”, ThS. Võ Thành Danh cho biết.
Ngành học liên quan đến sự sáng tạo “lên ngôi”
Vài năm gần đây, những ngành học liên quan đến sự sáng tạo bắt đầu “lên ngôi” khi được nhiều sinh viên lựa chọn theo học, trong đó có ngành thiết kế đồ họa. Lý giải về việc này, ThS. Trần Hữu Xuân Thu (Trường ĐH Công nghệ TP.HCM) khẳng định, do sự phát triển nhanh chóng của truyền thông và quảng cáo tại Việt Nam nên ngành thiết kế đồ họa đang trở thành một trong những ngành hấp dẫn giới trẻ, nhất là với những ai đam mê sáng tạo và thích làm việc trong môi trường năng động. Ngành thiết kế đồ họa thuộc lĩnh vực nghệ thuật ứng dụng, là sự kết hợp giữa ý tưởng sáng tạo và khả năng cảm nhận thẩm mỹ, thông qua các thủ pháp đồ họa, phần mềm thiết kế, kỹ năng thiết kế để truyền tải thông điệp bằng những hình ảnh đẹp, ấn tượng nhằm truyền thông đến khách hàng. Do đây là ngành học đòi hỏi sự sáng tạo nên người học phải có tố chất năng động, nhạy bén, tư duy, sáng tạo… “Tại Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, sinh viên học ngành thiết kế đồ họa ngoài việc được trang bị kiến thức chuyên môn còn được đào tạo kỹ năng mềm như thuyết trình, làm việc nhóm… Trong quá trình học, nhà trường còn thường xuyên tổ chức các chương trình giao lưu, thực tập thực tế để sinh viên tiếp cận với doanh nghiệp và tìm việc làm sau khi ra trường. Với ngành thiết kế đồ họa, ra trường các em có thể làm việc ở các công ty truyền thông, quảng cáo, cơ quan báo đài với vị trí thiết kế…”, ThS. Trần Hữu Xuân Thu gợi ý.
Các em học sinh trao đổi thêm với chuyên gia trong chương trình
Bên cạnh tìm hiểu về ngành nghề, nhiều học sinh cũng mong muốn đi du học để tiếp cận với thế giới. ThS. Nguyễn Duy Trường (Trường ĐH Swinburne Vietnam) cho hay, nếu trước đây học sinh muốn đi du học phải chọn ngôi trường phù hợp và ra nước ngoài để học thì những năm gần đây có những chương trình đào tạo tại Việt Nam nhưng lấy bằng của trường ĐH ở nước ngoài. Điển hình như Trường ĐH Swinburne Vietnam đào tạo các lĩnh vực: Du lịch, công nghệ thông tin, tâm lý học, truyền thông đa phương tiện…, sinh viên có thể vừa học tại Việt Nam sau đó sang Trường ĐH Swinburne ở Úc hoặc học hoàn toàn tại Việt Nam. Khi tốt nghiệp, các em nhận được bằng của Trường ĐH Swinburne Úc và bằng cấp này có giá trị quốc tế. “Trường ĐH Swinburne Vietnam đào tạo sinh viên 50% lý thuyết, 50% thực hành. Điều đặc biệt là trường đào tạo theo nhu cầu của doanh nghiệp cũng như xã hội, giúp sinh viên hội nhập toàn cầu. Vì vậy, sinh viên học tại Trường ĐH Swinburne Vietnam, ra trường đều có việc làm và đạt được nhiều thành công”, ThS. Nguyễn Duy Trường cho hay.
Bài, ảnh: Hồ Trinh