Kiểm tra đạo văn đang trở thành yêu cầu bắt buộc tại các trường đại học Việt Nam hiện nay. Thạc sĩ Đỗ Ngọc Toàn - tốt nghiệp Xuất Sắc tại Đại học Northumbria (Vương Quốc Anh) bật mí những kiến thức cần thiết để sinh viên hoàn thành tốt các bài tập, luận văn ở giảng đường đại học.
Các quốc gia phát triển hàng đầu không ngừng đề cao tính liêm chính học thuật. Điều này thúc đẩy tư duy của sinh viên và chất lượng giáo dục một cách bền vững. Thế giới hiện đang chứng kiến nhiều trường đại học Việt Nam tham gia các bảng xếp hạng danh giá, số lượng công bố khoa học từ các trường tăng mạnh hàng năm. Phong trào nghiên cứu khoa học, tìm học bổng của sinh viên trở nên phổ biến. Chính vì thế Việt Nam không nằm ngoài xu hướng chống đạo văn để bảo vệ liêm chính cho học thuật.
Các trường Đại Học của Việt Nam tại World University Rankings 2024. Nguồn: Times Higher Education (THE)
Với kinh nghiệm học thuật Xuất Sắc tại Anh, từng được mời vai trò Reviewer tại Emerald Publishing - NXB Học Thuật hàng đầu thế giới. Thạc sĩ Đỗ Ngọc Toàn có nhiều công bố khoa học quốc tế, chia sẻ góc nhìn hữu ích sau.
Hiểu rõ thế nào là đạo văn
Nhiều sinh viên tìm cách giảm đạo văn khi chưa hiểu các lý do dẫn đến tỷ lệ đạo văn cao. Đạo văn không chỉ là sao chép nguyên bản, mà có thể đến từ việc: sinh viên không trích dẫn; trích dẫn sai không theo chuẩn Harvard, APA hoặc MLA; sử dụng bài làm mà bản thân từng nộp để phát triển thêm nhưng không diễn đạt lại (paraphrase)... các lỗi này không quá phức tạp nếu dành thời gian tìm hiểu kỹ các tiêu chuẩn học thuật.
Sinh viên có thể phát triển bài làm dựa trên kiến thức được thu thập từ các nguồn tham khảo được kiểm chứng. Một số ngành mang tính đặc thù như Dược, Luật, Kĩ Thuật sử dụng từ chuyên ngành khó có thể thay đổi. Sinh viên cần sử dụng cách diễn giải phù hợp và áp dụng các quy tắc loại trừ của nhà trường. Đừng ngại ngần chia sẻ vấn đề này với thầy cô, bởi bạn sẽ có thể bỏ lỡ những chia sẻ hữu ích giúp dễ dàng thích nghi với ngành học.
Kiểm tra đạo văn khuyến khích sáng tạo, tư duy của sinh viên. Nguồn: Linkedin
Hiểu về hệ thống quét đạo văn
Các trường đại học tại Việt Nam đã và đang triển khai công nghệ, điển hình là Turnitin - Cơ sở dữ liệu lớn nhất thế giới để kiểm tra chất lượng bài làm của sinh viên. Hệ thống sẽ so sánh nội dung của bạn với hàng triệu bài làm trên thế giới và các nguồn thông tin internet. Chính vì thế sinh viên cần phải đọc, hiểu các kiến thức sau đó diễn giải thay vì sao chép hay chỉ chỉnh sửa nhỏ trên nội dung gốc của tác giả.
Dù cùng làm một đề bài với nhiều bạn học khác, mỗi cá nhân sẽ có hướng phát triển bài, diễn đạt và sử dụng từ ngữ khác nhau. Kiến thức trong bài không quá mới nhưng các yếu tố trên đủ tạo sự khác biệt trong bài làm của bạn. Tuyệt đối không dùng các thủ thuật tránh đạo văn trên internet: sử dụng ChatGPT, chèn ký tự lạ, sử dụng hình ảnh chụp thay cho chữ... hệ thống sẽ phát hiện dễ dàng. Việc nghiêm túc với nội dung trong từng bài tập sẽ giúp bạn xây dựng nền tảng vững chắc trong tương lai.
Các lưu ý quan trọng khi làm bài
Các trường sử dụng hệ thống như Turnitin thông thường sẽ cho bạn ba lần nộp bài. Hãy chủ động làm bài từ sớm và quét đạo văn để có thể cải thiện nội dung. Lập kế hoạch và triển khai thời gian tốt giúp bạn giảm được nỗi lo đạo văn rất đáng kể.
Dùng các nguồn thông tin uy tín: Google Scholar, Social Science Research Network (SSRN, thuộc Elsevier),... và các tạp chí thuộc danh mục ISI, Scopus. Tránh tình trạng dùng các trích dẫn tham khảo từ bài làm sinh viên hay các nguồn thông tin không chính thống.
Xác định "điểm nóng" khiến bài có tỷ lệ đạo văn cao, việc bạn chỉ tập trung nội dung từ một nguồn trên mạng có thể sẽ là lý do chính. Đọc và học hỏi là tốt, nhưng cần trình bày được quan điểm của bản thân. Hãy đa dạng hoá các nguồn kiến thức để có ý tưởng bổ sung và nâng chất lượng bài làm của mình.
Thạc sĩ Đỗ Ngọc Toàn chia sẻ kinh nghiệm học thuật
Tóm lại, để đạt được kết quả tốt trong học tập, hãy xem việc "check đạo văn" từ trường là một cơ hội để bạn hiểu sâu sắc hơn về để bài mà thầy cô đưa ra thay vì tìm cách tránh. Tin chắc rằng bạn sẽ tự tin hơn từng ngày và đạt được những điểm số cao trong học tập.
T.T.D.V