Các đối tượng lừa đảo có được thông tin của học sinh, phụ huynh bằng nhiều cách, trong đó có những hoạt động tiếp thị của nhãn hàng ở trường học.
Ông Đặng Mạnh Trung (Vụ trưởng, Trưởng cơ quan Thường trực Ban Tuyên giáo TW tại TP.HCM) chia sẻ tại hội thảo
Đây là thông tin được hiệu trưởng các trường phổ thông, chuyên gia an ninh mạng cho biết tại tọa đàm lỗ hổng thông tin và giải pháp đảm bảo an ninh mạng trong trường học tổ chức tại Trường THPT Nguyễn Du (Q.10, TP.HCM) mới đây, thu hút đông đảo học sinh, giáo viên và các chuyên gia giáo dục, chuyên gia an ninh mạng tham dự.
Thông tin về các trường hợp phụ huynh bị lừa đảo chuyển tiền với kịch bản “con đang cấp cứu, cần chuyển tiền gấp” trong thời gian vừa qua, ThS. Lê Minh Hiển (Trưởng phòng Công tác xã hội, Bệnh viện Chợ Rẫy) lý giải, đối tượng lừa đảo nhắm đến Bệnh viện Chợ Rẫy để gây áp lực cho phụ huynh bởi đặc thù bệnh viện là nơi tuyến cuối tiếp nhận ca bệnh, chấn thương nặng.
Ông Hiển cho biết đối tượng lừa đảo rất tinh vi, dựng lên môi trường gấp rút, âm thanh huyên náo như ở bệnh viện để phụ huynh càng hoang mang, lo lắng và tin tưởng. Ông Hiển khẳng định, ở các bệnh viện không bao giờ có chuyện thu tiền viện phí qua điện thoại, đây là điều cấm kỵ. Các bệnh viện có quy trình đóng viện phí rất minh bạch, không phải ai cũng được thu tiền. Quy trình các ca phẫu thuật đều cần trao đổi, sự đồng ý của người nhà bệnh nhân. Trường hợp bệnh nhân nguy kịch nhưng chưa tìm được người nhà, các bác sĩ là người chịu trách nhiệm trước quyết định phẫu thuật, lúc này ưu tiên lớn nhất là cứu người trong thời gian vàng. Phương châm của bệnh viện là cứu người trước, viện phí tính sau. Sau phẫu thuật, bệnh viện mới tìm thân nhân hoặc lo viện phí. “Phụ huynh cần hết sức bình tĩnh, vì việc đóng tiền không thể thực hiện qua điện thoại. Cần chậm lại vài phút để xác minh thông tin, hoặc đến bệnh viện để xác nhận và nắm tình trạng của con. Nếu có ca bệnh cấp cứu thực tế thì bệnh viện sẽ chủ động cấp cứu, điều trị, không có chuyện hối thúc phụ huynh phải đóng tiền trước”, ông Hiển nói.
Một học sinh bày tỏ sự lo ngại về thông tin cá nhân dễ dàng bị lọt, lộ ra ngoài
TS. Nguyễn Hữu Long (Bộ môn tâm lý, Trường ĐH Mở TP.HCM) cho rằng các đối tượng xấu đã lợi dụng mối quan tâm lớn nhất của phụ huynh là sức khỏe, sự an toàn của con để tác động phụ huynh thông qua kịch bản “con đang cấp cứu, cần chuyển tiền gấp”. Các đối tượng giả danh thầy cô hoặc nhân viên bệnh viện, đây là những người phụ huynh yên tâm, tin tưởng khi trao đổi các vấn đề liên quan đến con mình. Ngoài ra, kẻ xấu cũng tính toán khoảng thời gian, ngữ cảnh để gọi lừa đảo là lúc phụ huynh đang bận rộn.
Ông Long chia sẻ trường hợp chính bản thân mình và vợ cũng từng rất hốt hoảng khi đang đi làm và nhận được cuộc gọi báo con bị tai nạn từ cô giáo. “Phụ huynh rất bận rộn, khi đưa con đến trường rồi thì phụ huynh tập trung vào công việc, không biết con ở trường đang như thế nào, đang học giờ nào, thầy cô nào. Nhận được cuộc gọi nguy cấp, họ thiếu sự bình tĩnh, không đủ khả năng phán đoán tình hình hoặc những lỗ hổng từ thông tin của kẻ gian”, ông nói.
| “Ở các bệnh viện không bao giờ có chuyện thu tiền viện phí qua điện thoại, đây là điều cấm kỵ. Các bệnh viện có quy trình đóng viện phí rất minh bạch, không phải ai cũng được thu tiền”, ThS. Lê Minh Hiển (Trưởng phòng Công tác xã hội, Bệnh viện Chợ Rẫy) cho biết. |
Trước những trường hợp bị lừa đảo với cùng một kịch bản, câu hỏi đặt ra là vì sao các đối tượng xấu lại có thông tin học sinh học lớp nào, trường nào, phụ huynh làm công việc gì, có nhiều tiền trong tài khoản ngân hàng. Thầy Huỳnh Thanh Phú (Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du) cho biết ở trường học, thông tin của học sinh có thể bị rò rỉ qua nhiều hình thức. Các hồ sơ y tế để làm bảo hiểm y tế, thẻ ngân hàng, hồ sơ tuyển sinh ĐH, CĐ đều cần rất nhiều thông tin chi tiết của học sinh, phụ huynh. Đây đều là những nơi có thể bị lộ thông tin. Mùa tuyển sinh lớp 10 THPT công lập năm rồi, sau khi có điểm số, nhiều phụ huynh cho biết đã nhận đến 4, 5 cuộc gọi từ các trường tư thục chào mời nhập học, biết rõ điểm số, thông tin học sinh.
Tương tự, thầy Nguyễn Đình Độ (Hiệu trưởng Trường THPT Thành Nhân) cho biết thêm, thông tin học sinh có thể lộ qua những hoạt động tiếp thị của những nhãn hàng tại trường học. Nhiều công ty, nhãn hàng đến trường học tặng quà cho học sinh và yêu cầu gửi danh sách học sinh để nhận quà. “Phụ huynh cũng có nhiều sơ hở khi dùng mạng xã hội. Nhiều người chụp ảnh căn cước công dân, khoe giấy khen, giải thưởng của con, tiết lộ con mình học trường nào, lớp nào lên mạng xã hội. Điều này rất không nên, làm lộ thông tin”, thầy Độ nói.
Ông Võ Đỗ Thắng (Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena) cho biết tội phạm công nghệ cao là những kẻ có trình độ rất cao. Mỗi ngày Trung tâm An ninh mạng Athena tiếp nhận khoảng 5.000 cuộc tấn công. Tội phạm công nghệ không giới hạn về địa lý, cuộc gọi giả mạo có thể không xuất phát tại TP.HCM mà có thể gọi đến từ nước ngoài.
Ông Thắng lưu ý các trường học cần đưa những người có kiến thức chuyên môn về công nghệ để quản lý thông tin, áp dụng công nghệ để mã hóa dữ liệu. Nếu có bị tấn công chiếm đoạt dữ liệu, kẻ gian cũng không đọc, khai thác được dữ liệu.
Ngoài việc lộ thông tin từ các hoạt động tiếp thị nhãn hàng ở trường học, ông Thắng cho biết dữ liệu có thể bị rò rỉ từ việc phụ huynh, học sinh cung cấp cho các hoạt động học tập, ứng dụng giải trí. Con cái chơi game nhưng cha mẹ có thể mất dữ liệu, trong đó có cả tài khoản ngân hàng, số căn cước công dân thông qua việc truy cập vào điện thoại.
Bài, ảnh: Long Quân