Trước những áp lực đến từ nhiều phía như kỳ vọng của phụ huynh, áp lực phải vào được trường công lập, trường tốp trên khiến nhiều học sinh lớp 9 tại TP.HCM bị trầm cảm do lo lắng về kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập năm 2024.
Có nhiều nguyên nhân khiến cho học sinh lớp 9 bị áp lực trước kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập (ảnh minh họa)
Lo đến trầm cảm
Ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2024, anh Bảo Trung (phụ huynh một học sinh lớp 9 tại quận 12) đã xin được gặp ban giám hiệu nhà trường nơi con anh học để trao đổi về tình hình học tập của con. Từ đầu năm học lớp 9, do quá lo lắng về kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập, con gái anh có dấu hiệu bất ổn về tâm lý, lúc nào cũng trong cảm giác bồn chồn, áp lực khi ngồi vào bàn học. Thậm chí, trong suốt kỳ nghỉ Tết, con anh không đi chơi hay chúc Tết họ hàng mà lúc nào cũng ở trong phòng, “ôm” đống sách vở…, có dấu hiệu trầm cảm khiến gia đình rất lo lắng.
“Biết năm nay con học năm cuối cấp, việc thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập cũng không quá dễ dàng nên gia đình không hề áp lực với con. Ba mẹ vẫn luôn động viên con, rằng con nên chọn trường vừa sức, nếu không đậu vào lớp 10 công lập thì có thể chọn trường tư thục. Thế nhưng con luôn trong tình trạng căng thẳng, dù gia đình không tạo áp lực nhưng chính bản thân con tự đặt áp lực cho mình và tự mình so sánh với bạn bè”, anh Trung chia sẻ.
Sau khi tiếp nhận câu chuyện của anh Trung, ban giám hiệu nhà trường đã cùng trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để có hướng hỗ trợ học sinh. “Trước mắt, giáo viên chủ nhiệm sẽ nói chuyện với con gái tôi, để con hiểu được năng lực của bản thân, từng bước gỡ nút thắt áp lực của kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập mà con tự đặt ra…”, anh Trung cho biết.
Câu chuyện của con gái anh Trung không phải là hiếm trước mỗi kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập tại TP.HCM. Thậm chí, nhiều trường hợp học sinh phải nhờ đến sự hỗ trợ của bác sĩ tâm lý mới có thể vượt qua được áp lực.
Theo cô Hứa Thị Diễm Trâm (Hiệu trưởng Trường THCS Hà Huy Tập, quận Bình Thạnh), áp lực của kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập đối với học sinh lớp 9 đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Đó có thể là từ phía phụ huynh khi quá kỳ vọng vào năng lực của con em mình, muốn con em mình đậu vào trường THPT công lập với mức điểm chuẩn vượt quá sức học của học sinh. Có thể do giáo viên chủ nhiệm cũng muốn học sinh đạt kết quả tốt nên đặt ra áp lực học tập cho các em. Đặc biệt, áp lực lớn nữa lại đến từ chính bản thân học sinh, khi vì quá lo lắng cho kỳ thi mà tự gồng mình. Không hiếm trường hợp học sinh lúc nào cũng trong trạng thái căng thẳng, với lịch học kín mít khi hết học ở trường lại đi học thêm, về nhà lại giải hàng đống bài tập.
Nhiều trường THCS đã quán triệt đến giáo viên chủ nhiệm không đặt áp lực cho học sinh trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập (ảnh minh họa)
“Đối với học sinh lớp 9, ngay từ đầu năm học nhà trường đã quán triệt đến giáo viên chủ nhiệm không đặt áp lực cho các em trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập. Thay vào đó, thầy cô thường xuyên động viên các em nhẹ nhàng, theo sát các em trong học tập, tâm lý để có sự hỗ trợ kịp thời. Đặc biệt, nhà trường cũng không đặt áp lực cho giáo viên về kết quả thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập của học sinh lớp chủ nhiệm, để tạo tâm lý thoải mái nhất cho giáo viên và học sinh”, cô Trâm cho hay.
“Cởi” áp lực cho học sinh từ đâu?
Năm học 2024-2025, TP.HCM tiếp tục đặt mục tiêu tuyển 70% học sinh tốt nghiệp THCS vào các trường THPT công lập thông qua kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10; 30% còn lại học sinh sẽ được phân luồng, hướng nghiệp theo các hướng học khác như: học tại trường tư thục, trung tâm GDNN-GDTX, trung tâm GDTX; học tại các trường CĐ, TC nghề…
Tuy nhiên, theo thầy Nguyễn Anh Tuấn (Hiệu trưởng Trường THCS Lê Văn Tám, quận Bình Thạnh), quan niệm của phụ huynh và xã hội hiện nay vẫn còn nặng về trường công, trường tư, trường tốp trên, trường tốp dưới. Do đó dẫn đến những áp lực cho học sinh trước mỗi kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập. Không hiếm trường hợp phụ huynh muốn con được thử sức trong kỳ thi, đăng ký cho con thi chuyên, thi vào những trường có điểm chuẩn cao, vượt quá sức học của con.
“Để cởi bỏ áp lực cho con trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập, trước hết mỗi phụ huynh phải cởi bỏ được áp lực cho chính mình. Nhiều phụ huynh cho biết không hề tạo áp lực cho con, không bắt con đi học thêm, không giục con học bài…, nhưng chỉ riêng việc phụ huynh đặt kỳ vọng vào con cũng là một cách tạo áp lực. Do vậy, thay vì đặt kỳ vọng quá sức, phụ huynh hãy thường xuyên trò chuyện với con, qua đó biết con có nguyện vọng và mong muốn như thế nào để động viên, đồng hành cùng con”, thầy Tuấn nhấn mạnh.
Ông Lê Hoài Nam (Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM) chia sẻ, hiện nay với các hướng học khác như trường tư thục, GDTX, TC và CĐ nghề đều đã được thành phố đầu tư, nâng cao về cả cơ sở vật chất lẫn chất lượng giáo dục. Hệ thống giáo dục tư thục ngày càng được mở rộng, với chất lượng giáo dục không hề thua kém công lập.
Đặc biệt, với hệ GDTX, hiện nay học sinh không chỉ học tương đương như bậc THPT mà các em còn được học thêm nghề để sau khi hoàn thành chương trình học, các em có thể tiếp tục thi tốt nghiệp để xét tuyển vào các trường ĐH hoặc cũng có thể rẽ theo hướng đi làm…
“Phụ huynh cần thay đổi quan điểm về việc học trường công, trường tư cũng như các loại hình giáo dục khác sau khi tốt nghiệp THCS. Hướng học phù hợp nhất là hướng học theo đúng năng lực học tập của học sinh, điều kiện gia đình và định hướng nghề nghiệp của học sinh sau này. Nếu có mục tiêu cụ thể, hướng học nào cũng đều dẫn đến thành công”, ông Nam nói.
Bài, ảnh: Yến Hoa