Ngày 14-12-2018, Trường ĐH Cần Thơ phối hợp các tỉnh, thành trong khu vực và Thời báo kinh tế Sài Gòn tổ chức Hội thảo “Sau một năm thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu”.
Toàn cảnh hội thảo
Phát biểu tại Hội thảo, các đại biểu cho rằng, sau một năm thực hiện, các tỉnh, thành trong khu vực đã ra nghị quyết chuyên đề và một số bộ, ngành đã xúc tiến một số chương trình nhằm thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP nhưng kết quả đạt được vẫn còn xa rời với mục tiêu, quan điểm và giải pháp thực hiện mà Nghị quyết đề ra, trong đó có vấn đề thiếu liên kết và kinh phí.
Lãnh đạo nhiều tỉnh, thành cũng đã chia sẻ những giải pháp đã thực hiện nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH), trong đó Đồng Tháp đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi sản xuất từ kiểu cũ sang “tư duy kinh tế”, lấy giá trị gia tăng trong chuỗi ngành hàng làm mục tiêu nhằm bán “cái thị trường cần”. Các “Hội quán nông dân” lần lượt ra đời để hướng dẫn nông dân sản xuất theo yêu cầu này, cụ thể là kết nối sản xuất của nông dân với doanh nghiệp và thị trường.
Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan chia sẻ: “Chúng tôi rất cần các nhà khoa học, chuyên gia cùng tham gia vận hành các Hội quán để cùng “về làng”, kích hoạt sự thay đổi của bà con…Với nền nông nghiệp 4.0, Đồng Tháp bắt đầu từ việc hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học. Gia tăng sử dụng các chế phẩm sinh học, các phương thức sản xuất thân thiện với môi trường và người sử dụng, để tạo ra các sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Đây là một hành trình đầy khó khăn nhưng Đồng Tháp đang kiên trì thực hiện”.
Với hướng dẫn của các nhà khoa học, sự hỗ trợ của nhiều dự án quốc tế, sự vào cuộc của lãnh đạo nhiều tỉnh, thành, hiện nay Đồng bằng Sông Cửu Long đã có những mô hình canh tác nhằm thích ứng và giảm nhẹ tác động của BĐKH theo hướng thuận thiên. Chủ yếu là chuyển dần kiểu canh tác độc canh lúa từ 2-3 vụ sang những kiểu canh tác đa canh trên cả 3 vùng sinh thái nước ngọt, lợ, mặn, tạo giá trị lợi nhuận cao hơn nhưng vẫn duy trì ít nhất 1 vụ lúa căn bản vào mùa mưa.
Một số mô hình sản xuất hiệu quả có thể kể đến như: Mô hình lúa-tôm; mô hình tôm-rừng sinh thái ở vùng ven biển Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng; mô hình đa canh kết hợp lúa-màu-chăn nuôi trên các vùng giồng cát, vùng nước lợ Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre; mô hình lúa-màu (sen, rau); lúa-cây ăn trái kết hợp du lịch ở vùng ngập lũ sâu hoặc lũ nông ở các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, TP Cần Thơ.
Ông Lê Minh Hoan (Bí thư Tỉnh uỷ Đồng Tháp) nêu các kiến nghị
Kết quả là vậy nhưng để NQ 120/NQ-CP đi vào cuộc sống, theo các đại biểu là phải thành lập Ủy ban Mêkông nhằm thực hiện hiệu quả liên kết vùng, lập kế hoạch thực hiện các chủ trương, xây dựng các mô hình sản xuất chung và đồng bộ, khoa học, tạo bước phát triển bền vững cho Đồng bằng Sông Cửu Long. Trong đó, ĐH Cần Thơ đóng vai trò quan trọng.
PGS.TS Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Biến đổi khí hậu (Trường ĐH Cần Thơ) cho rằng: “Việc đưa ra các quyết định cần hướng cộng đồng dựa vào những lợi thế về giá trị của địa phương; Các thể chế - luật hiện hành có điều chỉnh và các kiến thức bản địa hợp với việc áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ tiên tiến. Bên cạnh đó việc đẩy mạnh và tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác với các nhà khoa học, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ để cùng nhau chung tay xây dựng và triển khai các hoạt động cụ thể là rất cần thiết để có những tư vấn khách quan và áp dụng những kiến thức mới”.
Trong khi đó, GS.TS Hà Thanh Toàn (Hiệu trưởng Trường ĐH Cần Thơ) khẳng định: “Trường cam kết đồng hành với các tỉnh, thành trong vùng và sẵn sàng làm đầu mối trong công cuộc phát triển Đồng bằng Sông Cửu Long thích ứng với BĐKH. Trường sẽ tóm tắt báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP và các kiến nghị của các đại biểu, để trình Chính phủ”.
Trước đó, trong chuyến công tác thăm và làm việc với Trường ĐH Cần Thơ mới đây, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: “Chính phủ đưa ra chính sách nhưng hơn ai hết, sinh viên, giảng viên trong trường chính là một cơ quan nghiên cứu thực hiện nghị quyết 120 với những sáng kiến về lý luận, thực tiễn để đề xuất với Thủ tướng và các bộ, ngành”.
Đan Phượng