Liệu việc khắc một chiếc thìa gỗ bên hồ có thể là câu trả lời cho cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở các trường đại học Canada và cả sự bền vững toàn cầu? Rõ ràng là không.
Dành thời gian hòa mình vào môi trường và cộng đồng tự nhiên của chúng ta có thể mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe tâm thần. Ảnh: GettyImages
Tuy nhiên, nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra rằng sự thay đổi bằng cách sử dụng các kỹ năng và nghề thủ công dựa trên thiên nhiên có thể chỉ là chìa khóa để giải quyết các cuộc khủng hoảng đang gia tăng về sức khỏe tâm thần trong khuôn viên trường.
Giáo dục dựa vào thiên nhiên
Tại Đại học Waterloo (Canada), chúng tôi đang tổ chức một loạt hội thảo dành cho nhân viên và sinh viên như một phần của sáng kiến mới mang tên Kỹ năng đất đai để đảm bảo sức khỏe và tính bền vững.
Đại học Waterloo thường được biết đến với chuyên môn về khoa học, kỹ thuật và công nghệ, nhưng sáng kiến này nhằm mục đích hỗ trợ phúc lợi và thúc đẩy các cuộc thảo luận xung quanh hành vi bền vững thông qua việc tái kết nối những người tham gia với đất đai và thiên nhiên. Các buổi hội thảo do những người thực hành thủ công địa phương chủ trì tập trung vào chạm khắc thìa, đan giỏ, dệt vải tự nhiên, pha chế trà thảo dược, đi bộ kết nối thiên nhiên và hái lượm.
Điểm nhấn của mỗi hoạt động này là kết nối giác quan, xây dựng mối quan hệ với “vật liệu” tự nhiên và sức mạnh của việc chế tạo bằng tay và các công cụ đơn giản, tham gia vào các kỹ năng đã kết nối con người với đất đai và địa điểm, đôi khi trong hàng nghìn năm. Những người tham gia đã hình thành những mối quan hệ mới với gỗ phong và gỗ liễu, vỏ cây bạch dương, các loại thảo dược từ hoa tulsi và hoa cúc hoặc cánh đồng yến mạch màu trắng đục.
Các buổi hội thảo tập trung vào vai trò của việc kết nối với thiên nhiên và thực hành các kỹ năng trong việc mở rộng và thay đổi sự chú ý, nhận thức cũng như mối quan hệ của chúng ta với thế giới tự nhiên.
Khi làm như vậy, chúng tôi khám phá cách kết nối của chúng ta với thiên nhiên và sự đánh giá giác quan về thế giới làm tăng cảm giác hạnh phúc của con người. Những quan sát này cũng có nghĩa là chúng tôi đang đặt nền móng để kiểm tra và hiểu rõ hơn về tính bền vững như điều mà tác giả Fritjof Capra đã gọi là “cuộc khủng hoảng về nhận thức” .
Một cuộc khủng hoảng về nhận thức
Chúng ta đang sống trong thời kỳ suy thoái về xã hội và môi trường được gọi là sự tan rã vĩ đại với những tác động chưa từng có và có ý nghĩa toàn cầu.
Mặc dù sức khỏe toàn cầu chủ yếu được cải thiện trong giai đoạn này nhưng dự kiến sẽ có những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe trong thời kỳ khủng hoảng. Dự đoán cứ hai người thì có một người sẽ mắc chứng rối loạn sức khỏe tâm thần trong đời và tình trạng này có thể trở nên trầm trọng hơn do tác động của biến đổi khí hậu. Ở Canada có một cuộc khủng hoảng về sức khỏe tâm thần được ghi nhận tại các trường đại học Canada.
Một cuộc khủng hoảng về sức khỏe tâm thần được ghi nhận tại các trường đại học Canada. Ảnh: GettyImages
Có ý thức cấp bách về các giải pháp cho cuộc khủng hoảng bền vững và phản ứng chủ yếu cho vấn đề này là các giải pháp công nghệ như xe điện, tấm pin mặt trời, bù đắp carbon và năng lượng xanh. Mặc dù không phải là không có giá trị nhưng những công nghệ này hầu như không giải quyết được những nguyên nhân sâu xa hơn, phức tạp hơn của cuộc khủng hoảng bền vững hiện nay của chúng ta. Do đó, những chuyển đổi theo hướng bền vững phải bao gồm những thay đổi sâu sắc trong khuôn mẫu nội tâm của chúng ta, bao gồm những thay đổi trong sự chú ý và mối quan hệ mới với thiên nhiên.
Nhà thần kinh học Iain McGilchrist nhận thấy vai trò trung tâm của sự chú ý trong việc tạo ra thế giới của con người: “Sự chú ý mà chúng ta dành cho thế giới sẽ thay đổi bản chất của thế giới mà chúng ta hướng tới…”.
Công việc của chúng tôi nhằm mục đích tập trung lại hành tinh và cộng đồng môi trường vào những câu chuyện chung của con người.
Kết nối lại bản chất con người
Trong hầu hết lịch sử tiến hóa, con người, giống như các loài động vật khác, đã tham gia trực tiếp vào thế giới tự nhiên. Điều này đã định hình hành vi của chúng ta và đưa ra lời giải thích về lợi ích của việc kết nối lại với thế giới tự nhiên, bao gồm cả việc tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần cũng như các hành vi bền vững.
Các hoạt động dựa trên nghệ thuật và thủ công đã từng là một phần cốt lõi của trị liệu nghề nghiệp và được báo cáo là mang lại lợi ích là tăng cường cảm giác tự hào, mục đích, bản sắc và hy vọng. Nghề thủ công và thực hành kỹ năng cũng đã được báo cáo rộng rãi về các lợi ích về sức khỏe thể chất và tinh thần cũng như hỗ trợ khả năng phục hồi. Kỹ năng “chế tạo” đã được xác định là thành phần quan trọng trong giáo dục và thực hành bền vững.
Chúng tôi thừa nhận rằng việc dạy các kỹ năng về đất đai trên vùng đất bản địa bị đánh cắp của các dân tộc trung lập, Anishinaabeg và Haudenosaunee là rất phức tạp. Sự mất mát về lối sống, nghề thủ công và kỹ năng của các dân tộc từ Đảo Rùa (Bắc Mỹ) và các nơi khác qua nhiều thế kỷ dưới chế độ thực dân cần phải được giải quyết và chúng tôi mong muốn đảm bảo rằng những nỗ lực kết nối với vùng đất này không gây tổn hại kéo dài.
Sáng kiến của chúng tôi được thiết kế như một thử nghiệm “an toàn để thất bại” nhằm khám phá những khả năng thay đổi trong văn hóa học thuật và hỗ trợ phúc lợi của tất cả những người có mặt trong khuôn viên trường. Với hơn 61 người tham gia cho đến nay, việc lập kế hoạch đang được tiến hành để tiếp tục tổ chức các buổi hội thảo như một phần của chương trình nghiên cứu chính thức. Chúng tôi hy vọng rằng theo thời gian, những thực hành này có thể trở thành tiêu chuẩn trên toàn bộ các trường đại học và Canada như một phần trong những nỗ lực rộng lớn hơn nhằm giải quyết các cuộc khủng hoảng kép về sức khỏe tâm thần và sự bền vững.
Thủy Phạm (Theo TheConversation)