Đó là bài thơ “Cuộc chia ly màu đỏ” của Nguyễn Mỹ, một người lính cụ Hồ anh hùng, có thơ hay đăng trên Tạp chí Văn nghệ Quân đội của Tổng cục chính trị QĐND Việt Nam từ 1957. Các năm sau Nguyễn Mỹ có thơ đăng Báo Văn nghệ thuộc Hội nhà văn Việt Nam. Giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ thần thánh, vĩ đại của dân tộc ta đang ở trong giai đoạn cực kỳ gian khổ, quyết liệt, bài thơ “Cuộc chia ly màu đỏ” ra đời, được đông đảo bạn đọc trong và ngoài quân đội đón nhận. Tác giả Nguyễn Mỹ, một người lính dũng cảm từng vào sinh ra tử trên các chiến trường, đã anh dũng hi sinh năm 1971 giữa tuổi 35. Thi sĩ, liệt sĩ Nguyễn Mỹ đã đi vào bất tử và “Cuộc chia ly màu đỏ” sống mãi tới ngày nay và mai sau.
Trong “Cuộc chia ly màu đỏ” nhà thơ đã hòa máu mình trong đó cũng như đã hóa thân vào các hình tượng, hòa tan vào bức tranh một cuộc chia ly đầy lãng mạn cách mạng, vô cùng xúc động, lạc quan: “Đó là cuộc chia ly chói ngời sắc đỏ”. Trong trái tim nhà thơ chiến sĩ Nguyễn Mỹ có một tình yêu bao la mãnh liệt. Đó là tình yêu tổ quốc, yêu nhân dân, hòa quyện vào tình yêu lứa đôi. Nhà thơ đã liên tục dùng điệp từ “cháy” và điệp từ “màu đỏ” để diễn tả tình yêu bao la của mình: “Chiếc áo đỏ rực như than lửa/ Cháy không nguôi trước cảnh chia ly/ Vườn cây xanh và chiếc nón trắng kia/ Không giấu nổi tình yêu cô rực cháy”. Cuộc chia ly mãnh liệt đến nỗi người ra đi đã đi xa rồi mà hình ảnh thân thương của họ vẫn còn mãi. Cũng giống như cuộc chiến đấu đã đi qua mà ngày nay “cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy” vẫn còn mãi. Tác giả Nguyễn Mỹ đã tả thực sang ẩn dụ, rồi lại hiện thực sang tưởng tượng để vẽ nên một bức tranh tình cảm yêu thương lứa đôi đẹp đẽ, luôn luôn hướng về tổ quốc và nhân dân. Vì lợi ích của tổ quốc, của nhân dân mà sẵn sàng hi sinh tất cả. “Khi tổ quốc cần họ biết sống xa nhau!”.
Do hòa máu mình trong thơ, Nguyễn Mỹ đã vẽ nên bức tranh rực rỡ sắc màu của đôi lứa yêu nhau trong lúc chia tay “Tình yêu cô rực cháy/ Nước mắt cô đã chảy” nhưng vì độc lập tự do của tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, “Cuộc chia ly màu đỏ”, cuộc chia tay tràn trề nước mắt, nhưng lạc quan cách mạng vẫn diễn ra. Thơ Nguyễn Mỹ sống mãi trong lòng bạn đọc ở nét đẹp đó. Đọc “Cuộc chia ly màu đỏ” của Nguyễn Mỹ chúng ta lại nhớ đến lời dạy bất hủ của chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại: “Ăn quả phải nhớ người trồng cây. Trong cuộc tưng bừng hôm nay, chúng ta phải nhớ đến anh hùng, liệt sĩ của Đảng ta, của dân ta” (Hồ Chí Minh toàn tập).
NGUYỄN CẢNH