Thị trường Tết Nguyên đán 2021 có phần sôi động và đa dạng hơn với sự phát triển của chợ Tết internet. Ngoài sự tiện lợi, việc đi chợ Tết trực tuyến cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro từ việc mất an toàn vệ sinh thực phẩm cho đến lừa đảo mà người tiêu dùng có thể không biết kêu ai.
Mứt Tết truyền thống “không thương hiệu” nhan nhản ở chợ trực tuyến
Toàn hàng “nhà làm, nhà trồng”
Lướt một vòng Facebook, đâu đâu cũng thấy những lời chào mời về hàng Tết.
“Với tiêu chí uy tín, chất lượng, tất cả sản phẩm đến tay khách hàng đều phải đảm bảo là hàng chất lượng nhất. Không chất bảo quản, đảm bảo vệ sinh, không hóa phẩm màu, không tinh chất hóa phẩm…”, là lời quảng cáo được trang bán Mứt Tết truyền thống giới thiệu đến khách hàng. Dù bán rất đa dạng các loại thực phẩm Tết từ mứt Tết, hạt khô cho đến bánh kẹo, song trang này khẳng định chủ yếu là hàng nhà tự làm; riêng mứt Tết 100% nhà tự làm, được tuyển chọn từ những nguyên liệu tươi ngon nhất. “Bên chị cũng nhận đóng hộp, gói quà biếu Tết. Hàng tự làm nhưng khi đóng hộp sang chảnh không khác gì hàng công ty xuất khẩu đâu em”, đại diện của trang bán hàng này giới thiệu với chúng tôi.
Không chỉ khẳng định “nhà tự làm”, ở một trang Fanpage khác với tên Chợ Tết còn khẳng định “các nguyên liệu được chế biến đều là nguyên liệu nhà trồng”. “Với sự quyết tâm, uy tín, sẽ mang đến cho khách hàng những món ăn đặc sản quê hương ngon, bổ, rẻ. Ngoài ưu điểm quà quê nhà làm thì phần lớn các món ăn được chế biến từ những nguyên liệu nhà trồng… Chúng tôi tin chắc rằng với tiêu chí cung cấp thực phẩm ngon, sạch nhà làm, nói không với chất bảo quản sẽ mang đến cho quý khách hàng một cái Tết an toàn, trọn vị và đầm ấm…”, chủ trang Fanpage Chợ Tết pr.
Group Chợ truyền thống với số lượng thành viên lên đến trên 201 ngàn người cũng được “đăng đàn” đủ các mặt hàng Tết từ thực phẩm khô, thực phẩm tươi cho đến nước mắm truyền thống, mứt Tết, “quà nhập ngoại” biếu Tết. Giá cả dao động tùy theo nhu cầu người mua, thị trường bán mua sôi động không thua kém gì chợ truyền thống. “Nước mắm truyền thống mẹ em làm đã xấp xỉ 30 năm. Cam kết mắm sạch bao test (kiểm tra). Mắm cốt loại 1 không pha trộn bất cứ thứ gì, nhưng giá vô cùng rẻ vì của nhà làm được, chum mắm ngon muối được gần 2 năm…”, là lời giới thiệu của một chủ hàng xưng tên Như rao bán trên Chợ truyền thống.
“Ông lớn” tung chiêu
Không chỉ “tấp nập” tự phát trên mạng xã hội, chợ Tết trực tuyến còn phát triển mạnh trên các sàn thương mại điện tử như Lazada, Sendo, Shopee, Tiki… với nhiều ưu đãi lớn, giảm tiền trực tiếp hay khấu trừ đến 50%, khuyến khích người tiêu dùng mua sắm trực tuyến. Dạo quanh các sàn điện tử, dễ dàng nhận thấy mặt hàng Tết rất phong phú, phục vụ mọi nhu cầu của người tiêu dùng như làm đẹp, mua sắm Tết, trang hoàng nhà cửa, quà Tết…
Shopee tung “lì xì voucher hoàn tiền đến 100 ngàn” vào nhiều khung giờ, bắt đầu từ rằm tháng chạp ở nhiều mặt hàng như thời trang, mỹ phẩm, bách hóa, đồ uống, thực phẩm, đồ gia dụng, điện tử… Đơn vị này dành thêm những ưu đãi cho các khách hàng mới khi miễn phí vận chuyển đơn hàng đầu tiên.
Tiki cũng tung ra các chế độ ưu đãi phục vụ người tiêu dùng mua sắm Tết. Nhiều gian hàng, thương hiệu sale sập sàn với các ưu đãi mua một tặng một, tặng kèm quà hay giảm tiền. Các gian hàng được sàng lọc, sắp xếp khoa học với nhiều danh mục nổi bật. Bên cạnh mặt hàng truyền thống là sách, truyện, đơn vị này cũng đưa các danh mục mặt hàng như chăm sóc nhà cửa, đồ uống - pha chế, thực phẩm, đồ dùng nhà bếp, nội thất…
Lần đầu tiên gia nhập thị trường Tết năm nay, Grap đã trình làng GrapMart - chợ truyền thống. Đây là dịch vụ đi chợ hộ cho các bà nội trợ dịp Tết, liên kết với các khu chợ nổi tiếng tại 3 thành phố lớn là TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng.
Cẩn trọng khi mua hàng
Trước sự phát triển của các phiên chợ trực tuyến, dịp Tết Nguyên đán 2021 người tiêu dùng thuận lợi hơn trong mua sắm khi chỉ cần ngồi nhà và click chuột, vừa dọn dẹp nhà cửa vừa có thể “mang trọn Tết về nhà”.
Tuy nhiên, ngoài tính tiện lợi, việc sắm Tết trực tuyến cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người tiêu dùng. Trước hết là vấn đề không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhất là các thực phẩm “nhà làm”. Thực tế, các đoàn kiểm tra liên ngành về vệ sinh an toàn thực phẩm của TP.HCM chỉ có thể “test” nhanh thực phẩm Tết tại các khu chợ truyền thống để xét xem có hay không chất bảo quản vượt quá ngưỡng an toàn. Đồng thời kiểm tra nguồn gốc xuất xứ đối với các thực phẩm tươi sống bày bán ngoài chợ, chứ chưa thể “vươn tới” các gian hàng Tết tự phát trên mạng.
Các sản phẩm khô “nhà làm” bày bán tại chợ Tết trực tuyến
“Qua kiểm tra nhanh tại các khu chợ truyền thống, tình hình mua bán thực phẩm khô như bánh mứt, trái cây sấy khô… đã có phần cải thiện so với nhiều năm trước. Song xét rộng về thị trường Tết thì đây mới chỉ là phần nhỏ, vẫn còn tồn tại lượng hàng hóa trôi nổi trên thị trường, không công khai bày bán các gian hàng ngoài chợ mà có thể qua hình thức bán mua trực tuyến, tiềm ẩn nhiều nguy cơ lớn cho người tiêu dùng…”, bà Phạm Khánh Phong Lan - Trưởng ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM - thông tin.
Ngoài nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm, người tiêu dùng có thể vướng phải nguy cơ lừa đảo, “đặt một đằng, nhận hàng một nẻo”, mất tiền oan… Do vậy, khi lựa chọn phương thức sắm Tết trực tuyến, người tiêu dùng cần cân nhắc lựa chọn các “gian hàng” uy tín. Đặc biệt, đối với mặt hàng thực phẩm tươi sống, mứt Tết, người tiêu dùng nên lựa chọn các đơn vị cung cấp có thương hiệu, không nên ham rẻ mà “rước bực vào người”.
Bài, ảnh: Đỗ Lan