Khi cha mẹ biết con mình bị khuyết tật phát triển, cha mẹ sẽ luôn đắn đo và buồn bã khi nghĩ về tương lai xa hơn của con trẻ. Trẻ em bị khuyết tật phát triển, chẳng hạn như hội chứng Down, thường gặp khó khăn và chậm phát triển ngôn ngữ. Và đối với một số gia đình, một trong những câu hỏi này có thể là: “Việc nói hai ngôn ngữ có gây bất lợi cho sự phát triển của trẻ không?”.
Cho trẻ cơ hội phát triển khả năng bằng hai ngôn ngữ cũng giúp trẻ có thể chọn ngôn ngữ mà mình muốn giao tiếp. Ảnh: Pexels
Tuy nhiên, các nghiên cứu luôn chứng minh việc tiếp xúc với một ngôn ngữ bổ sung, kể cả ngôn ngữ thiểu số, không ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả ngôn ngữ của trẻ. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cho trẻ em cơ hội để trở thành người nói được song ngữ.
Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy nói một ngôn ngữ sẽ dễ hơn hai ngôn ngữ. Một số có thể cảm thấy song ngữ sẽ quá khó hiểu đối với trẻ khuyết tật phát triển. Đây là một niềm tin đôi khi cũng được giữ bởi các giáo viên và bác sĩ lâm sàng, những người có thể được tư vấn về quan điểm của họ đối với việc tiếp xúc song ngữ.
Với ý định tốt, bác sĩ nhi khoa, nhà trị liệu ngôn ngữ - âm ngữ, giáo viên hoặc nhân viên xã hội có thể khuyên cha mẹ tránh sử dụng ngôn ngữ di truyền hoặc ngôn ngữ thiểu số trong nhà, vì trẻ em cũng sẽ tiếp xúc với ngôn ngữ cộng đồng đa số.
Nghiên cứu cũng cho thấy trẻ khuyết tật có thể có ít cơ hội tiếp cận các dịch vụ bằng ngôn ngữ thứ hai hơn.
Tuy nhiên, trẻ em khuyết tật phát triển có thể học song ngữ, như nghiên cứu của chúng tôi về trẻ em học cả tiếng Wales và tiếng Anh cho thấy. Trẻ em có thể sử dụng song ngữ cũng có thể trở nên phát triển hơn. Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy khả năng song ngữ có thể có tác động tích cực đến các tương tác xã hội của những đứa trẻ này và sự hình thành bản sắc của chúng.
Song ngữ ở xứ Wales
Dữ liệu điều tra dân số gần đây nhất của Anh và xứ Wales cho thấy số trẻ em có thể nói tiếng Wales ở xứ Wales đã giảm 1,2 điểm phần trăm từ 19% năm 2011 xuống 17,8% vào năm 2021. Mức giảm lớn nhất là ở những trẻ từ 5 đến 15 tuổi.
Mặc dù những con số mới nhất này gây bất ngờ và đáng thất vọng theo Chính phủ xứ Wales, nhóm tuổi có tỷ lệ người nói tiếng Wales cao nhất cũng là trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 15. Điều này mang lại triển vọng đầy hứa hẹn cho tương lai của ngôn ngữ xứ Wales.
Điều quan trọng là, bằng chứng hội tụ cho thấy song ngữ không gây thêm khó khăn hoặc dẫn đến nhầm lẫn cho trẻ học nhiều hơn một ngôn ngữ.
Chẳng hạn, phụ huynh có thể e ngại về giáo dục trung bình bằng tiếng Wales nếu bản thân họ không nói được tiếng Wales. Cha mẹ của trẻ tự kỷ hoặc trẻ khuyết tật phát triển có thể vẫn còn e ngại.
Tuy nhiên, một lần nữa, các nghiên cứu cho thấy song ngữ cũng không gây thêm khó khăn cho các nhóm này. Điều này bao gồm trẻ em với các điều kiện phức tạp hơn.
Tại sao trẻ nên học song ngữ
Đối với trẻ mắc hội chứng Down, chúng tôi thấy cha mẹ không cần phải lo lắng như vậy. Thật vậy, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy các gia đình nên chấp nhận song ngữ. Chúng tôi đã tuyển chọn những trẻ mắc hội chứng Down cùng với những trẻ đang phát triển bình thường, những trẻ chỉ học được tiếng Anh hoặc được tiếp xúc với cả tiếng Anh và tiếng Wales. Những đứa trẻ này đã hoàn thành một loạt các nhiệm vụ chuyên môn để đánh giá các kỹ năng nhận thức và ngôn ngữ của chúng.
Chúng tôi nhận thấy trẻ mắc hội chứng Down khi tiếp xúc song ngữ tiếng Anh - xứ Wales có kỹ năng tiếng Anh trong các lĩnh vực ngôn ngữ quan trọng tương đương với trẻ mắc hội chứng Down chỉ tiếp xúc với tiếng Anh.
Trong khi đó, những đứa trẻ song ngữ cũng đang phát triển các kỹ năng bằng ngôn ngữ bổ sung của chúng. Những đứa trẻ cũng học tiếng Wales có khả năng ngôn ngữ đó tương tự như những đứa trẻ nhỏ hơn không mắc hội chứng Down, những đứa trẻ có cùng mức độ phát triển.
Tạo cơ hội cho trẻ mắc chứng Down phát triển song ngữ, cũng là tạo cơ hội cho trẻ chống lại bệnh Alzheimer. Ảnh: Shutterstock
Do đó, trẻ em mắc hội chứng Down cần được hỗ trợ trong việc tiếp cận các điều kiện giáo dục tương tự như trẻ em phát triển bình thường. Trong bối cảnh của xứ Wales, điều này có thể có nghĩa là tiếp cận các trường học dạy tiếng Wales trung bình hoặc được đưa vào các lớp học ngôn ngữ thứ hai.
Ở xứ Wales, phụ huynh có thể lựa chọn cho con mình học chương trình giáo dục bằng tiếng Wales, bất kể ngôn ngữ mẹ đẻ của chúng là gì. Trẻ em được giáo dục bằng tiếng Wales có thể phát triển nếu chúng được tiếp cận với giáo dục song ngữ.
Nghiên cứu về trẻ em và người lớn học song ngữ đang phát triển điển hình cho thấy có thể có những lợi ích khác khi thông thạo hai ngôn ngữ. Chúng bao gồm các kỹ năng tinh thần tốt hơn, khả năng sáng tạo và thậm chí khả năng được bảo vệ chống lại sự suy giảm nhận thức, chẳng hạn như bệnh Alzheimer.
Việc thông thạo hai ngôn ngữ mở ra nhiều cơ hội như triển vọng kiếm được việc làm tốt hơn và giúp phát triển các kỹ năng xã hội.
Nghiên cứu cho thấy một số lợi ích này, chẳng hạn như nâng cao kỹ năng tư duy, cũng có thể áp dụng cho trẻ tự kỷ.
Cho trẻ cơ hội phát triển khả năng bằng hai ngôn ngữ cũng giúp trẻ có thể chọn ngôn ngữ mà mình muốn giao tiếp. Điều này cũng có thể khiến trẻ cảm thấy được kết nối với cộng đồng của mình.
Những phát hiện này thách thức quan điểm cho rằng song ngữ có hại cho sự phát triển của trẻ em. Ngược lại, việc đưa trẻ khuyết tật phát triển vào các chương trình song ngữ sẽ cho các em có cơ hội phát triển cùng với các bạn đồng trang lứa đang phát triển bình thường.
Do đó, các gia đình nên cân nhắc lựa chọn để đưa ra các quyết định sáng suốt cho trẻ bằng cách xem xét các cơ hội tiềm năng mà song ngữ có thể mang lại.
Thủy Phạm (Theo TheConversation)