“Trí tuệ nhân tạo là công nghệ định hình thế hệ của chúng ta và chúng ta có cơ hội to lớn để mang những lợi ích của nó vào giáo dục”, bà Gillian Keegan - Bộ trưởng Bộ Giáo dục Vương quốc Anh chia sẻ.
Việc sử dụng AI không đúng cách có thể làm suy yếu vị thế của học thuật trong giảng dạy. Ảnh: GettyImages
Trong Hội nghị thượng đỉnh an toàn AI quốc tế gần đây được tổ chức tại Anh, Chính phủ đã công bố đầu tư thêm 2 triệu bảng Anh vào Học viện quốc gia Oak - một trung tâm tài nguyên lớp học được tài trợ công để phát triển các công cụ trí tuệ nhân tạo nhằm giúp giảm bớt khối lượng công việc của giáo viên.
AI sáng tạo, chẳng hạn như ChatGPT của Open AI, phản hồi câu hỏi của người dùng để tạo nội dung. Nó đã trở thành một chủ đề nóng trong giáo dục.
Mặc dù không có nhiều nghiên cứu cập nhật về cách giáo viên sử dụng AI, nhưng qua làm việc với các trường học, chúng tôi biết rằng giáo viên đang thử nghiệm AI để tạo giáo án, tài nguyên lớp học và kế hoạch làm việc. Ví dụ: một giáo viên có thể yêu cầu ChatGPT “làm cho tôi một giáo án về lũ lụt sông ở Tewkesbury trong vòng bảy năm”. Trong vòng vài giây, một kế hoạch sẽ có sẵn bao gồm mục tiêu học tập, tài liệu, hoạt động, bài tập về nhà, bài đánh giá và hơn thế nữa.
Những gã khổng lồ công nghệ Google và Microsoft, cũng như các nền tảng công nghệ giáo dục lâu đời như Khan Academy, đang quảng bá các dịch vụ AI của họ cho các trường học.
Các công ty khởi nghiệp và hoạt động nhỏ hơn cũng đang bắt tay vào hành động, nhiều công ty trong số đó hứa hẹn sẽ có những công cụ tiết kiệm thời gian có thể đảm nhận phần lớn công việc lập kế hoạch, suy nghĩ và phản hồi diễn ra trước và sau giờ học.
Tại sao AI lại hấp dẫn?
Có hai yếu tố ảnh hưởng giải thích việc giáo viên sử dụng AI. Một là khối lượng công việc. Sự kiệt sức và căng thẳng trong nghề dạy học là lý do chính khiến 41% giáo viên dự định nghỉ việc trong vòng 5 năm.
Việc có sẵn giáo án, tài liệu phát tay và báo cáo của học sinh chỉ trong vài giây thật là hấp dẫn. Đối với các bộ trưởng Chính phủ từ lâu đã hứa với giáo viên rằng sẽ giảm khối lượng công việc và điều kiện làm việc tốt hơn, AI dường như đưa ra một câu trả lời hữu hình với giá cả phải chăng.
Việc cung cấp giáo viên cũng rất quan trọng. Các hiệu trưởng đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc tìm đủ giáo viên, do số lượng học sinh ngày càng tăng cũng như số lượng giáo viên nghỉ việc và số lượng sinh viên gia nhập ngành sư phạm thấp. Ý tưởng về việc sử dụng AI để hỗ trợ giáo viên dẫn dắt các lớp học trong các môn học có ít giáo viên và nhân viên hướng dẫn tại lớp có thể đặc biệt hấp dẫn cho ngành sư phạm.
Việc có sẵn giáo án, tài liệu cho học sinh chỉ trong vài giây thật hấp dẫn đối với nhiều giáo viên. Ảnh: GettyImages
Các bài học do AI thiết kế có thể cung cấp nội dung chuyên môn trong các lĩnh vực như toán học hoặc vật lý, hai môn học có số lượng tuyển dụng thấp. Những bài học này có thể được cho là phù hợp và chính xác hơn những bài học được thiết kế bởi những người không chuyên.
Có những lợi ích tiềm năng rõ ràng về việc tiết kiệm thời gian và truy cập vào nội dung liên quan đến chủ đề. Nhưng những công cụ này có thể ảnh hưởng đến nghề dạy học ở phạm vi rộng hơn như thế nào thì cần phải được xem xét.
“Phá giá” giáo viên
Việc giảng dạy ngày càng được công nhận rộng rãi như một nỗ lực trí tuệ. Nhưng các giáo án do AI tạo ra không có chuyên môn về giáo dục hoặc kỷ luật riêng. Công nghệ AI chỉ đơn giản là xây dựng các chuỗi nội dung hợp lý, làm việc từ tài liệu trong các tập dữ liệu mà AI đã được đào tạo, kết hợp với từ khóa từ người dùng. Về mặt này, chúng ta có thể nói AI là chuyên gia tái chế.
Việc sử dụng AI có thể làm suy yếu vị thế của học thuật trong giảng dạy. Giáo viên có thể thấy mình đóng vai trò là kỹ thuật viên điều hành - luân chuyển bảng tính và quản lý hành vi - thay vì xem xét các câu hỏi sâu hơn về những gì nên dạy, cách thức và các mối quan tâm về đạo đức của giáo dục.
Hơn nữa, việc chuyển đổi giáo viên thành kỹ thuật viên khó có thể thu hút được sinh viên tốt nghiệp chất lượng cao - hoặc khiến hệ thống giáo dục của chúng ta khiến cả thế giới phải ghen tị.
Khi sử dụng AI để giảm khối lượng công việc của giáo viên, cũng có nguy cơ là nhu cầu của các nhóm học sinh cụ thể và bối cảnh của học sinh sẽ bị bỏ qua.
Khi nhận chương trình giảng dạy và thiết kế bài học. Giáo viên xem xét nhiều yếu tố khi phát triển chương trình giảng dạy và các bài học riêng lẻ trong đó. Lý tưởng nhất là kết hợp được kiến thức và kỹ năng môn học sẽ được học, cũng như tính đến lớp học cụ thể và bối cảnh của các bài học. Điều này có thể bị mất đi trong các bài học do AI tạo ra.
Ngoài ra còn có câu hỏi về cách thức phát triển và duy trì chuyên môn giảng dạy. Các mô hình AI sáng tạo có xu hướng tạo ra các sự kiện và nguồn mới, đôi khi được gọi là ảo. Nội dung AI sản xuất cũng có thể mang tính thiên vị và phân biệt đối xử.
Điều này có nghĩa là mọi nội dung do AI tạo ra đều phải được xem xét nghiêm túc. Nhưng nếu “công việc tư duy” về soạn bài giảng và chương trình giảng dạy được giao cho các công cụ AI và được “thực hiện” bởi các giáo viên nhiệt tình nhưng không chuyên, thì không ai chịu trách nhiệm về chất lượng, sự an toàn và mức độ phù hợp của những tài liệu này.
Nếu AI trở thành thói quen, giáo viên có thể không phát triển các kỹ năng cần thiết để đánh giá và điều chỉnh các bài học cũng như hoạt động do AI tạo ra cho học sinh của mình.
Khi có thể giao công việc cho một “ai đó” để thực hiện tư duy giáo dục, với “người trình bày” trước mặt học sinh, có thể giúp giáo viên thoát khỏi gánh nặng lập kế hoạch và đánh giá bài giảng. Nhưng chúng ta phải suy nghĩ cẩn thận trước khi toán học, vật lý hoặc bất kỳ môn học nào khác mà chúng ta cho là quan trọng và phù hợp với sự tồn tại và nền văn minh của chúng ta bị giảm xuống thành một phiên bản loãng và có khả năng bị xuyên tạc trong học thuật.
Nếu Chính phủ dành ngân sách để đầu tư vào giáo dục, khoản tiền này sẽ được chuyển trực tiếp đến nguồn lực quan trọng nhất trong bất kỳ lớp học nào đó chính là những giáo viên.
Thủy Phạm (Theo TheConversation)