Thứ tư, 6/1/2021, 21h10

Hình tượng trâu trên tem bưu chính Việt

Mi năm khi Tết đến xuân v, ngưi dân Vit Nam và nhng nưc s dng lch âm thưng gi cho nhau nhng lá thư, cánh thip cùng nhng con tem Tết như li chúc tt đp đu năm. Con tem Tết vi hình nh con vt trong thp nh đa chi cm tinh năm đó đưc trao gi đến nhau mang thông đip hnh phúc, tài lc cho mt năm mi.

Năm nay, năm mới 2021 - Tân Sửu, cầm tinh con trâu. Với người nông dân Việt Nam, con trâu đã trở thành người bạn thân thiết, cùng nhau làm lụng và tâm tình, sướng khổ có nhau. Trâu và người gắn bó cả trong đời sống lẫn nghệ thuật. Cùng với những bức tranh Đông Hồ dân dã, nhiều thành ngữ, tục ngữ, những bài ca dao, các tích truyện xưa, những địa danh trên khắp mọi miền đất nước từ Bắc chí Nam mang hình tượng trâu..., con tem bưu chính nhỏ xinh mang hình ảnh trâu bay khắp bốn phương trời, khẳng định vai trò của con trâu trong đời sống người Việt trong nền văn minh lúa nước, được hình thành và vun đắp tự ngàn xưa - đồng thời góp phần giới thiệu những tinh hoa văn hóa dân tộc Việt. Lần theo thời gian, hình ảnh con trâu đầu tiên xuất hiện trên tem bưu chính Việt là trong bộ tem 072 “Kỷ niệm 15 năm Quốc khánh” phát hành năm 1960, vẽ đàn trâu đang bừa ruộng. Tiếp theo, nhiều bộ tem lần lượt ra đời các năm cũng ghi dấu hình ảnh con trâu, như: bộ tem 117 (năm 1962) có hình ảnh thiếu nhi chăn trâu; bộ tem 146 (năm 1964) có hình trâu rừng; bộ tem 226 (năm 1968) có mẫu tem trâu đang cùng người lao động “tay cày tay súng”. Ngoài ra còn nhiều bộ tem có hình ảnh trâu khác như bộ tem “Thiếu niên, nhi đồng” 236 (năm 1970); bộ tem “Gia súc có sừng” 349 (năm 1979); bộ tem phổ thông 458 (năm 1984) có hình trâu nhà; bộ tem 550 (năm 1988) tranh thiếu nhi “chăn trâu gảy đàn”. Năm 1988 còn có bộ tem 554 có tem trâu rừng trong bộ “Bảo vệ thú hoang”; bộ tem 605 (1990) có hình thiếu nhi chăn trâu; bộ tem 813 về “Lễ hội chọi trâu” (năm 1999) giới thiệu hai thế điển hình của trâu chọi... Giai đoạn sau, bên cạnh các bộ tem thường ngày tái hiện hình ảnh con trâu, các bộ tem Tết năm Sửu ra đời theo chu kỳ 12 năm một lần, tập trung khắc họa hình ảnh con trâu tươi vui, hài hòa tính dân tộc và tính hiện đại. Đến nay đã có 4 bộ tem Tết Sửu được liên tục phát hành. Bộ tem số 459 Tết Ất Sửu là bộ tem Tết trâu đầu tiên ở nước ta, được phát hành ngày 21-1-1985 gồm hai tem do họa sĩ Hoàng Thúy Liệu thiết kế theo phong cách quen thuộc của dòng tranh dân gian Đông Hồ “Chăn trâu thổi sáo” tái hiện cảnh thanh bình của đồng quê Việt Nam. 12 năm sau, đến ngày 8-1-1997, bưu điện phát hành bộ tem Tết trâu thứ hai 745 (Đinh Sửu), do họa sĩ Võ Lương Nhi thiết kế gồm hai mẫu màu sắc vui tươi, với hình ảnh trâu mẹ, trâu con đầm ấm, no đủ. Đến Tết Kỷ Sửu 12 năm sau đó - 2009, Bưu chính Việt Nam phát hành bộ tem 978 Tết trâu (ngày 1-12-2008) gồm một bloc tem và hai mẫu tem do họa sĩ Nguyễn Du thiết kế, vẫn lấy cảm hứng từ dòng tranh dân gian Việt Nam kết hợp hội họa hiện đại thể hiện hình ảnh chú trâu khỏe mạnh, hiền lành, an lạc cùng không khí ấm áp, sung túc của mẹ con nhà trâu. Năm nay, bộ tem Tết Tân Sửu - 2021 (mã số 1138) vừa được Bưu chính Việt Nam phát hành ngày 12-12-2020, gồm hai mẫu tem và một khối tem do họa sĩ Nguyễn Quang Vinh thiết kế. Bộ tem thể hiện hình ảnh gia đình nhà trâu đi chợ Tết, đang tung tăng vui bước trên đường về.


Hình ảnh những chú trâu khỏe mạnh, thần thái tươi vui, chở trên lưng đầy ắp hoa trái, lá dong, trên nền tem màu hoa đào hồng thắm và sắc mai vàng tươi của hai miền Nam Bắc chung hưởng một mùa xuân sum vầy, đoàn tụ, như đang chuyên chở tài lộc của năm mới tốt đẹp đến với mọi người. Mâm ngũ quả thể hiện trên tem cũng là một nét truyền thống văn hóa Việt, mà các loại hoa trái dâng lên ông bà tổ tiên nhằm ngụ ý lời nguyện cầu, mơ ước trong năm mới: cầu - sung - vừa - đủ - xài...

Một năm 2020 đã trôi qua với bao khó khăn thử thách. Mong sao năm 2021 mang lại cho dân tộc, cho đất nước sự may mắn, tài lộc, an khang, thịnh vượng và nhiều điều tốt đẹp, khởi sắc hơn. Và con tem Tết Tân Sửu - Trâu mới - chở chuyên lời chúc mừng năm mới vạn sự cát tường gửi đến mọi nhà.

Dương Thành