Người cao tuổi gặp phải những di chứng do té ngã được điều trị tại BV ĐH Y Dược TP.HCM
Té ngã là một tai nạn bất ngờ rất phổ biến ở người cao tuổi (NCT). Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 1,5 - 1,9 triệu NCT bị té ngã mỗi năm, 5% trong số đó phải nhập viện vì các chấn thương.
Theo TS.BS Thân Hà Ngọc Thể - Trưởng khoa Lão - Chăm sóc giảm nhẹ, BV ĐH Y Dược TP.HCM, té ngã có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe NCT. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây chấn thương với hơn 50% trường hợp bị té ngã tại nhà và là nguyên nhân thứ 2 gây chấn thương não, tủy sống ở NCT. Tỷ lệ chấn thương do té ngã ở NCT là 10-25%, trong đó thương tích nghiêm trọng chiếm khoảng 5-15%. Trong các chấn thương do té ngã thì gãy xương chiếm tỷ lệ cao nhất với 87%, trong đó hơn 95% trường hợp bị gãy xương hông. Té ngã cũng nằm trong 5 nguyên nhân gây tử vong ở người trên 65 tuổi với tỷ lệ tử vong tăng theo tuổi.
Việc té ngã ở NCT thường xảy ra do nhiều yếu tố kết hợp, trong đó có các yếu tố nội sinh như lão hóa, tiền căn té ngã, có vấn đề bàn chân, yếu cơ, hạ huyết áp tư thế, giảm thị lực, giảm thính lực, đột quỵ, giảm nhận thức, thoái hóa khớp; các yếu tố ngoại sinh từ môi trường sống như cầu thang không có tay vịn, nhà tắm không có thanh nắm, không gian sống không đủ ánh sáng hoặc quá chói, bề mặt sàn nhà có nhiều chướng ngại vật, nhà tắm trơn trượt hoặc không bằng phẳng. Ngoài ra, tác dụng phụ của một số thuốc chống trầm cảm, chống loạn thần, thuốc ngủ, thuốc điều trị sa sút trí tuệ, Parkinson… cũng là nguy cơ gây ra té ngã ở NCT.
NCT có hệ miễn dịch yếu và thường có nhiều bệnh lý khác kèm theo. Do đó các chấn thương do té ngã thường khó hồi phục hơn so với các lứa tuổi khác. Tùy vào cấp độ, các chấn thương do té ngã có thể làm mất chức năng vận động, khiến người bệnh phải phụ thuộc vào người chăm sóc, gây tốn kém cho việc điều trị, ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
BS Thể khuyến cáo, những chấn thương do té ngã thường dẫn đến những hậu quả lâu dài cho sức khỏe ở NCT. Do đó NCT và những người thân trong gia đình cần trang bị kiến thức, chủ động phòng ngừa té ngã cho NCT bằng cách đánh giá đúng các yếu tố nguy cơ dưới sự hướng dẫn của BS, từ đó có sự điều chỉnh cho phù hợp như điều trị các bệnh lý đi kèm, cải thiện môi trường sống, kiểm soát hạ huyết áp tư thế, khám mắt và điều chỉnh giảm thị lực, thính lực. NCT nên được tầm soát nguy cơ té ngã hàng năm hoặc ngay sau khi bị té ngã để được phòng ngừa hiệu quả, tránh các chấn thương nguy hiểm ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống sau này.
Nhã Nam