Theo ông Mai Văn Trinh (Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD-ĐT), kỳ thi THPT quốc gia năm 2020, Bộ GD-ĐT sẽ không công bố đề thi minh họa. Thông tin này làm cho nhiều học sinh lớp 12 và giáo viên băn khoăn. Nhất là những học sinh và giáo viên chưa thật sự làm quen với đề thi cũ, chưa cọ xát nhiều với sự linh hoạt trong cấu trúc đề thi minh họa và đề thi chính thức năm 2019.
Một tiết ôn tập môn toán của học sinh lớp 12 chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia năm 2019. Ảnh: Y.Hoa
Ôn tập các môn trắc nghiệm như thế nào?
Ngoài môn văn thi theo hình thức tự luận, tất cả các môn còn lại đều thi theo hình thức trắc nghiệm. Để việc ôn tập đúng trọng tâm và đạt hiệu quả, học sinh và giáo viên cần bám sát đề thi minh họa và đề thi chính thức của kỳ thi năm 2019 vừa qua. Chẳng hạn mức độ kiến thức lớp 11 trong đề thi các môn trắc nghiệm là bao nhiêu? Đề thi tự luận môn văn đa dạng như thế nào? Trong khi đó, đề thi chính thức năm 2019 vừa qua có phần khác với đề minh họa công bố trước đó.
Tuy nhiên, chúng ta không nên quá cứng nhắc. Đừng quá xem nặng kiến thức mà cần chú ý nhiều về cấu trúc đề, ma trận đề thi, thang điểm đáp án. Các môn trắc nghiệm nên chú ý đến số câu với mức độ dễ khó tăng dần như thế nào? Những phần trọng tâm nào sẽ ra trong đề? Năm ngoái, mặc dù Bộ GD-ĐT xác định các môn trắc nghiệm chỉ có nội dung chương trình lớp 12, tuy nhiên trong đề thi có thêm chương trình lớp 11. Theo chúng tôi, đó là điều bình thường. Vì vậy giáo viên và học sinh phải chú ý đề thi có thêm kiến thức lớp 11 ở đâu để ôn bài cho tốt.
| Năm ngoái, mặc dù Bộ GD-ĐT xác định các môn trắc nghiệm chỉ có nội dung chương trình lớp 12, tuy nhiên trong đề thi có thêm chương trình lớp 11. Vì vậy giáo viên và học sinh phải chú ý đề thi có thêm kiến thức lớp 11 ở đâu để ôn bài cho tốt. |
Để làm tốt đề thi trắc nghiệm, học sinh chú ý 4 dạng câu hỏi sau đây: Thứ nhất, câu hỏi nhớ là dạng câu hỏi khá dễ, chỉ đòi hỏi thí sinh nắm vững kiến thức cơ bản. Khi đọc câu hỏi, các em có thể ghi ngay câu trả lời và cần phải tận dụng trọn vẹn số điểm này. Thứ hai, câu hỏi tính toán là dạng câu hỏi sẽ khó hơn câu hỏi nhớ. Các em cần nắm được cách làm bài cũng như công thức để suy nghĩ và tính toán trước khi lựa chọn. Dạng câu hỏi này sẽ thường ra dưới dạng bài tập. Thứ ba, câu hỏi suy đoán là dạng câu hỏi sẽ khiến các em cảm thấy phân vân. Với những câu hỏi này, thí sinh nên sử dụng phương pháp loại trừ. Thứ tư, câu hỏi nâng cao là dạng câu hỏi mà thí sinh không thể áp dụng bí quyết hay phương pháp như loại trừ để tìm ra đáp án. Nó đòi hỏi sự tính toán nâng cao hơn để dành số điểm trọn vẹn.
Cần nắm chắc đề thi minh họa và chính thức môn văn 2019
Với môn tự luận là văn, học sinh cần chú ý là đề không có kiến thức lớp 11, tuy nhiên các em có thể liên hệ vào bài làm của mình. Ngoài các chú ý như môn thi trắc nghiệm, môn văn cần đặc biệt chú ý đến sự đa dạng trong cách yêu cầu ở câu nghị luận văn học (câu 2, phần làm văn, 5 điểm). Vì phần này đa dạng kiến thức, gồm nhiều thể loại khác nhau. Trong khi đó, đề thi minh họa và chính thức năm 2019 vừa qua chỉ là một trong vô số của sự phong phú đó.
Theo đó, các em cần chú ý về đề thi môn văn sau đây: Đề thi tăng cường tính thực tiễn và hướng đến những yêu cầu có tính gợi mở, yêu cầu thí sinh phải có sự hiểu biết thực tế, vốn sống xã hội. Bên cạnh việc nắm vững kiến thức, thí sinh cần phải có kỹ năng để xử lý một đề thi theo hướng “mở”, rất đa dạng và bất ngờ về các cách yêu cầu. Với câu hỏi đọc hiểu văn bản, chú ý sự tăng dần độ khó. Đề sẽ hạn chế những câu hỏi nhận biết đơn giản, tăng cường những câu hỏi thông hiểu và vận dụng. Vì vậy đòi hỏi thí sinh phải có kỹ năng đọc và suy ngẫm kỹ, sâu và tốt hơn. Đặc biệt, các em cần chú ý nhiều nhất là ở câu nghị luận văn học. Đây là cách hỏi khá thoáng, đầy ngẫu hứng theo lối chấm phá, từ một vài “lát cắt” của tác phẩm. Tuy vậy, thí sinh phải nắm thật vững tác phẩm thì mới làm bài được. Điểm cần thấy ở đây nữa là, dù đề thi hướng đến mục đích xét tốt nghiệp là chính, song không loại bỏ hoàn toàn mục đích phân loại thí sinh để xét tuyển sinh ĐH. Cho nên trong cách hỏi phần này cũng có nhiều vế yêu cầu từ đơn giản đến khó hơn. Vế đầu câu hỏi vừa sức cho thí sinh ở mức học trung bình. Vế sau đánh giá thí sinh có lực học tốt hơn, kỹ năng tốt hơn...
Trần Ngọc Tuấn
(Trường THPT Tây Thạnh, TP.HCM)