Năm 2012, TP.Chang Won (Hàn Quốc) tổ chức Hội thảo quốc tế chủ đề “Xây dựng thành phố giáo dục” và gửi thư mời UBND TP.HCM. Tôi và anh Nguyễn Tiến Đạt (Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM) được cử tham dự.
Ông Lê Ngọc Điệp tại hội thảo
1.Chúng tôi đến TP.Busan. Khi làm xong thủ tục nhập cảnh tại phi trường, ra ngoài nhìn thấy tấm biển ghi tên hội thảo và một cô gái đứng cạnh. Chúng tôi đến đưa thư mời và được cô đưa ra xe chở chúng tôi về TP.Chang Won. Ban tổ chức đã đặt phòng tại Hotel Olympic.
Sáng hôm sau, chuông điện thoại reo và báo có khách. Chúng tôi gặp một cô gái tự giới thiệu là hướng dẫn viên, hỏi thăm biết cô là sinh viên, có nhiệm vụ hướng dẫn, giúp đỡ và sẽ cùng đi với chúng tôi trong suốt thời gian hội thảo. Cô có tập giấy ghi chép và nói tiếng Anh với những từ ngữ đơn giản, thông dụng như lịch làm việc, giờ giấc đi về; nếu chúng tôi cần gì thêm, cô sẵn lòng hỗ trợ. Khi trao đổi mà 2 bên chưa hiểu thì cô ghi chữ ra giấy; chúng tôi đánh vần để nhớ và hiểu cho được nghĩa…
TP.Chang Won thật đẹp. Đi xe từ TP.Busan đến đây trên con đường bằng phẳng, kẻ vạch cho giao thông thật rõ, bên đường hai hàng cây xanh xen kẽ những đám cỏ và nhiều bụi hoa đầy màu sắc. Vào thành phố đẹp hơn - đường phố sạch sẽ, thông thoáng, cây cao bóng mát và các cụm tượng trang trí thẩm mỹ. Nếu phải so sánh thành phố nào ở Việt Nam thì tôi chưa thể nghĩ được vì sự trật tự, thẩm mỹ và hài hòa.
2.Khai mạc hội thảo, nghi thức đơn giản nhưng nghi thức đón khách độc đáo. Các đoàn khách quốc tế làm thủ tục, nhận thẻ, bước vào hội trường đang đi thì các em HS đeo trống nấp ở các khung cửa, dưới gầm bàn, trong màn che bỗng lần lượt xuất hiện và đánh trống rộn rã, ca hát, nhảy múa chào mừng rộn ràng, vui tươi, dễ thương, trên gương mặt tỏa sáng sự trẻ trung hân hoan.
Buổi lễ bế mạc hội thảo còn ấn tượng hơn với màn biểu diễn võ thuật thái cực đạo đặc sắc Hàn Quốc của các em HS trung học. Các em tung chân, đấm tay, bay lượn nhiều tầng, đá song phi, đỡ đòn, tấn công... khách vỗ tay từng hồi tán thưởng. Ông Thị trưởng thành phố nói lời chia tay và chúc cho tất cả các nước tham dự hội thảo hôm nay để ngày mai sẽ có thêm nhiều thành phố giáo dục; sau đó chụp hình lưu niệm với các đoàn...
Nội dung các buổi trên hội trường, một số quốc gia giới thiệu về thành phố giáo dục nước mình. Giáo dục tốt với đời sống hạnh phúc của người dân như nếp văn minh, văn hóa phong phú, ít tội phạm, ít tai nạn giao thông, bệnh tật được phòng ngừa. Châu Âu có Italia, Tây Ban Nha; châu Á có Nhật Bản; châu Mỹ có Achentina… Mỗi nơi có điều kiện, hoàn cảnh tiến hành với các phương thức khác nhau nhưng đều từ giáo dục để tiến đến sự phát triển hạnh phúc cho mọi người. Hội thảo giới thiệu để các quốc gia tham dự tìm hiểu và xây dựng cho đất nước mình với mong muốn lần sau gặp lại sẽ có thêm nhiều thành phố giáo dục trên thế giới.
Hôm sau, các đoàn đăng ký đi thăm các cơ sở giáo dục. Chúng tôi đi thăm trường tiểu học và trung tâm khoa học.
3.Trường tiểu học nằm ở trung tâm thành phố nhưng diện tích ngôi trường rộng lớn. Ngoài đường là thảm cỏ xanh dọc theo lề đường, bên trong là hàng cây cao xanh ngát bao bọc. Từ cổng trường, hai bên lề đường có dãy hàng rào ngăn cách lòng đường, đề phòng HS chạy ùa ra hay phụ huynh đến đón dễ gây tai nạn.
Vào trường, tôi thật ấn tượng… Dọc hành lang, các dãy lầu đều được trang trí bằng những hình ảnh, bức tượng đậm chất giáo dục tiểu học. Phòng thí nghiệm, nhà đa năng đầy những dụng cụ học tập, thể thao, âm nhạc… Trường có phòng chăm sóc sức khỏe HS (như phòng y tế) rộng rãi, giường nệm, ga trắng, tủ thuốc và các dụng cụ y khoa. HS nếu đang học có triệu chứng bệnh, hay ngủ gục được đưa xuống phòng để khám và nằm nghỉ. Điều này nói lên sự quan tâm sức khỏe cho HS chu đáo.
Phòng học môn kỹ thuật, mỹ thuật có giá vẽ và cả đất nhão cho HS nặn - tay các em lúc học đầy bùn đất. Đồ dùng học tập phong phú, đa dạng, màu sắc hình ảnh rất đẹp. Tôi chú ý quyển sổ tay HS giúp các em ghi chép thời khóa biểu, lịch sinh hoạt học tập và sinh hoạt của bản thân ở gia đình. Các em được hướng dẫn để biết tiết kiệm, dành dụm, tích lũy và chi tiêu cho những điều mà tuổi các em thấy cần thiết. Các em ghi lại cảm xúc, buồn vui, giận hờn và tự giải thích lý do; ghi những mơ ước bé nhỏ, những khám phá cho là thú vị hay những băn khoăn tuổi học trò. Việc ghi chép này giúp các em hình thành thói quen rèn luyện kỹ năng viết; đồng thời thưởng thức tác phẩm của mình và chia sẻ với người thân, đặc biệt giúp các em biết hoạch định công việc.
Tan học. Các em HS ùa ra sân trường. Ngoài sân có một bãi cát được bao bọc bằng xi măng. Bãi cát rộng, HS đùa nghịch, chạy nhảy cát văng tung tóe, mồ hôi nhễ nhại, áo quần xốc xếch, lấm lem nhưng gương mặt thì rạng rỡ, khỏe mạnh. Đây là điều hoàn toàn mới lạ khi nhìn thấy bãi cát giữa sân trường và HS vui chơi như vậy. HS ra về phần lớn với gương mặt ướt đẫm mồ hôi.
Trường có chiếc xe (cỡ xe tải lớn) bên ngoài sơn đẹp và ghi dòng chữ Moving science class. Chiếc xe là lớp học để dạy môn khoa học, đặc biệt xe còn chạy đến các trường khác, nhất là trường xa trung tâm thành phố để giúp HS được học và thực hành khoa học như các trường ở nội thành. Trong xe tôi thấy rất nhiều mô hình và dụng cụ học tập như dụng cụ thu năng lượng ánh sáng mặt trời, máy đo không khí, máy điều khiển từ xa và phương pháp cấu thành, các con bọ tự động... Thật phong phú và thú vị khi HS tiểu học được làm quen.
4.CHANG WON SCIENCE CENTER (Hope of Chang Won).
Đây là một trung tâm khoa học và cũng là hy vọng của TP.Chang Won. Người đến phần đông là HS các cấp học. Phong cách bài trí tạo ấn tượng cho người xem để nói lên những hoài bão, hy vọng của thành phố này. Chẳng hạn như mô hình máy bay hiện đại sẽ sáng tạo những phi cơ siêu thanh cho ngày mai; mô hình tàu điện từ trường sẽ chạy nhanh nhất thế giới; mô hình chiếc xe tăng độc đáo sẽ dành cho quân đội bảo vệ Tổ quốc; mô hình điện thoại thông minh có nhiều chức năng hơn nữa và công nghệ thông tin sẽ làm thay đổi thế giới...
Đi một vòng trung tâm của một thành phố giáo dục cho khách cảm nhận được sự mơ ước, hy vọng, sự tiến bộ trong khoa học lớn lao tầm cỡ dành cho giới trẻ thật là vĩ đại.
5.Chúng tôi còn 1 ngày tự do thăm TP.Chang Won. Cô sinh viên rất nhiệt tình đưa chúng tôi đến trường mầm non và trường đại học. Đến ngôi chùa có các em HS được thầy cô đưa đến để quan sát tập vẽ tranh phong cảnh.
Rời TP.Chang Won (Hàn Quốc) vừa cảm phục vừa bâng khuâng rồi lại mơ ước và hy vọng các nhà giáo dục TP.HCM sẽ xây dựng TP.HCM là thành phố giáo dục đậm đà văn hóa - nghĩa tình; HS được học tốt và học giỏi như trong bài thơ “Tiếng ru” của Tố Hữu: Mai sau con lớn hơn thầy/ Các con ôm cả hai tay đất tròn.
Lê Ngọc Điệp
(Nguyên Trưởng phòng Giáo dục Tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM)